Vera - 01.02.1985, Blaðsíða 10

Ljósmynd: Eija Lempinon
ERU KONUR
SJÚKAR?
Nýlega kom út í Noregi bókin
,,Sjúkdómur eöa sérkenni —
gagnrýnin bók um konur og heil-
brigði”. Höfundur bókarinnar,
Kristi Malterud, er starfandi lækn-
ir í Osló og í bókinni vekur hún at-
hygli á því að heilbrigðiskerfið
taki sér yfirráðarétt yfir heilbrigði
kvenna á æ fleiri sviðum. Sér-
kenni kvenna og eðlileg tímabil á
æfi þeirra (tíðir, meðganga, fæð-
ing og tíðahvörf) eru gerð sjúkleg
og þarfnast því meðhöndlunar.
Mat kvenna sjálfra á því hvað hrjái
þær, mætir vantrú, þærfágjarnan
á sig merkimiðann „taugaveikl-
un” og lækningin er fólgin í lyfja-
meðferð. Heilbrigð uppreisn er
sjúkdómsgreind en áhyggjur og
vanlíðan er látin liggja á milli
hluta. Malterud segir með öðrum
orðum að heilbrigðiskerfið við-
haldi afstöðu til kvenna sem geti
hindrað kvenfrelsi.
Hún segir aö skýringanna á þessari af-
stöðu sé aö leita í því hvernig heilbrigðis-
kerfið er uppbyggt og til orðið. Heilbrigðis-
kerfið er karlstýrt og getur því undirokað
konur. Þessi kúgun gæti hins vegar ekki
átt sér stað ef konur sem sjúlingar væru
ekki gerðar ómyndugar. Malterud segir að
það gerist um leið og farið er að líta á kven-
leika okkar sem sjúkdóm sem þarfnast
meðhöndlunar og þar með eru konur gerð-
ar háðar heilbrigðiskerfinu og lyfjaiðnaðin-
um.
Konur útilokaðar frá
læknastarfinu
Malterud bendir á þá þróun sem orðið
hafi í læknastarfinu og sem hafi valdið því
að smám saman tókst að þæla niður þá
hylli sem læknislist kvenna naut frá gam-
alli tíð. Hippokrates er talinn faðir læknis-
listarinnar, en hann var uppi í Hellas 400
árum fyrir Krist, en læknislistin átti líka
margar mæður, — áður en feðurnir yfir-
tóku. í gömlu menningarsamfélögunum í
Assyríu og Egyptalandi voru það gyðjurn-
10