Vera - 01.09.1985, Side 14

„Það sem var afdrifaríkast fyrir konur var að
hin listræna sköpun var lögð að jöfnu við
getnaðinn. Allt frá dögum grísku heimspeking-
anna og þar til að komst á hreint á 19. öld
hvernig frjóvgun átti sér stað, var karlmaðurinn
álitinn sá sem gaf líf, eða kveikti lífsneistann,
meðan hlutverk konunnar var aðeins að bera og
næra fóstrið. Og rétt eins og karlmaðurinn var
skapandi á því sviði, var hann það einnig á sviði
vísinda, lista og á flestum sviðum þjóðfélagsins.
Konan var svo þolandi, þjónandi én ekki skap-
andi. Þá þótti á móti eðli hennar að skapa eitt-
hvað sjálfstætt á sviðum lista, vísinda og bók-
mennta. Og hið raunverulega ástand studdi
þetta.“
Hrafnhildur Schram
(3,_
o£
2 S
teikna nakinn karlmann.“ Óþarft er aö taka fram aö engar slík-
ar hömlur voru á nekt kvenna í karladeildum.
Að mála bakd
Þetta var eitt af því sem kom fram í fyrirlestri Hrafnhildar
Schram listfræöings á ráöstefnu um íslenskar kvennarann-
sóknir sem haldin var í Háskólanum um mánaöarmótin ágúst-
september. Þar sem listahátíð kvenna var skammt undan þótti
viö hæfi aö VERA tæki Hrafnhildi tali um aöstööu kvennatil aö
helga sig myndlist fyrr og nú.
Ætla mætti aö nú væri öldin önnur en þegar menn velktust
í vafa um staöreyndir lífsins og Hrafnhildur telur reyndar aö-
stööu myndlistarkvenna hafa batnaö svo ótrúlega að þær séu
nærri því að sitja viö sama borö og karlar sem listamenn. ,,Að-
staöa kvenna hefur gjörbreyst á síðustu hundraö árum að því
leyti að þær hafa nú fullan aðgang aö myndlistarmenntun. Á
Norðurlöndum voru listaakademíur opnaðar konum fyrir alda-
mót, 1888 í Kaupmannahöfn og fyrr í Noregi, og þar voru þær
þegar í upphafi 28% nemenda.
Konurnar voru í sérstökum kvennadeildum og fengu aö-
gang aö öllu því sama og karlmennirnir nema þær máttu ekki
„Fram til þess tíma er konur fengu aðgang að akademíun-
um voru þær nemendur í einkaskólum og á vinnustofum
myndlistarmanna og höföu ýmis önnur ráð til aö nema mynd-
list, en voru fjarri því aö hafa sömu aöstööu til myndlistarnáms
og karlar. Til eru heimildir allt frá 16. öld um kvenmálara. „Þær
voru nær undantekningalaust dætur listamanna, og þá var
þaö oft þannig aö ekki var sonur í fjölskyldunni. Þá fengu þær
að læra og vinna á vinnustofu fööur síns, jafnvel aö mála bak-
grunn í málverk eða eitthvað því um líkt. Georgio Vasari, sem
skráöi æviágrip ýmissa listamanna á endurreisnartímanum,
er með tíu konur í sinni bók, og það er augljóst aö þær voru
taldar meö og sjálfsagt aö þær væru það. Dætur aðalsmanna
máttu einnig mála, þaö þótti sjálfsagt aö þær væru vel aö sér
í öllum listum og þær eyðilögöu ekki möguleika sína til gifting-
ar þó þær máluðu."
Eitt af því athyglisverðasta sem fram kom í fyrirlestri Hrafn-
hildar var er hún sagði frá tveim verkum kvenna sem höfðu