Vera - 01.12.1988, Blaðsíða 11

en það segir til um því hann veitsem er að ef hann gerir það
kemur það honum sjálfum i koll. Hann veikir stðöu sína og
gengisfellir vinnuafl sitt. Og þó samlíkingin sé kannski
groddaleg þá hafa íslenskar konur gert nákvæmlega þetta.
Eftir sitja þær með sárt enni bundnar í báða skó og í stöðu
á vinnumarkaði og í stjórnkerfi sem versnar fremur en hitt.
Launamunur kynjanna eykst, vinnustundum kvenna fjölg-
ar og hlutfall þeirra í stjórnunarstörfum eða forystu samfé-
lagsins stendur í stað. Af þessu má Ijóst vera að íslenskar
konur hafa ekki áttaö sig á þeirri lykilstöðu sem þær gegna
í samfélaginu né heldur notfært sér hana sjálfum sér til
heilla. Þetta er þó hægara um að tala en i að komast því þó
það krefjist fórna að eignast börn þá gerir það það líka að
eignast þau ekki. Sú kona, sem sjálfviljug takmarkar barn-
eignir sínar við eitt barn eða ekkert, á sér formælendur fáa
í íslensku samfélagi og hún er gjarnan sökuð um sjálfs-
elsku. Enginn ásakar aftur á móti þann bónda um sjálfs-
elsku sem ekki vill framleiða meira en íslensk landbúnaðar-
pólitík gerir honum kleift meö góðu móti.
En lítum þá á fullyrðinguna, sem sett var fram hér að
framan, um að konur leggi fram meiri vinnu en karlar í þágu
samfélagsins. Á árinu 1982 kom út Jafnréttiskönnun í
Reykjavík sem gerð var að tilhlutan jafnréttisnefndar borg-
arinnar. Þessi könnun leiddi m.a. í Ijós að heildarvinnutími
kvenna var lengri en karla og að hann jókst verulega með
aukinni atvinnuþátttöku. Þannig var heildarvinnutími
þeirra kvenna sem unnu eingöngu við heimilisstörf að
meðaltali 51.4 klst. á viku en hinna sem voru í fullu starfi ut-
an heimilis 63.5 klst. á viku. Þegar hins vegar er litið á þann
vinnutíma sem karlar notuðu i heimilisstörf kemur í Ijós að
hann lengdist afskaplega lítið í heildina tekið þó sambýlis-
eða eiginkonur væru í fullu starfi utan heimilis. Þeir karlar
sem voru kvæntir konum sem eingöngu sinntu heimilis-
störfum notuðu að meðaltali 5 klst. á viku í heimilisstörf. Við
hlutastarf eiginkonu fóru vinnustundirnar upp í 5.8 klst. og
við fullt starf eiginkonu utan heimilis fóru þær upp í 7.3 klst.
á viku. Sagt með öðrum oröum; karlarnir virðast ekki taka
á sig meiri ábyrgð á heimilisstörfunum þótt konurnar bæti
ásig launavinnu. Þarf frekari vitnavið um tvöfalda byrði úti-
vinnandi kvenna?
Atvinnuþátttaka íslenskra kvenna hefur
aukist verulega á undanförnu'm árum eða
úr 20% árið 1960 í 85% árið 1985. Ef að-
eins er litið á árið 1985 þá kemur í Ijós að
það ár fjölgaði ársverkum kvenna í launa-
vinnu um 6.2%, en þá bættust 5900 konur
í hóp þeirra sem starfa utan heimilis meira
en fjórðung úr ári. Sambærilegt hlutfall
fyrir karla það ár var 1.9%. í Ijósi þessa sést að konur hafa
ekki aðeins tvöfalda byrði að bera, heldur eykst hún stöð-
ugt. Við þetta er svo því að bæta að kannanir frá öðrum
löndum sýna, að aukin atvinnuþátttaka giftra kvenna dreg-
ur úr vinnustundafjölda eiginmanna þeirra. Sem sagt: Á
sama tíma og heildarvinnustundafjöldi kvenna eykst,
minnkar hann hjá körlum.
Árið 1986 kom út skýrsla hjá Byggðastofnun sem bar
heitið ,,Byggð og atvinnulíf 1985“. í henni kemur fram að á
árinu 1985 höfðu karlar 59% hærri meðallaun á ársverk en
konur. Hafði þá jafnt og þétt dregið í sundur með kynjunum
frá árinu 1980, því það árið var launamunurinn 52%. í
skýrslunni kemur líka fram sú athyglisverða staðreynd að
innbyrðis launamunur milli karla er mun meiri en á milli
kvenna. Ef borin eru saman meðallaun ófaglærðra annars
vegar og sérfræðinga og stjórnenda hins vegar kemur i Ijós
að í karlahópnum er launamunur milli þessara hópa 50%
en i kvennahópnum aöeins 19%. Þá hafa kvæntir karlar
talsvert hærri meðallaun fyrir ársverk en ókvæntir. Þannig
hafa þeir ókvæntu aðeins um 76% af meðallaunum
Konur
vinna meira
fyrir minna
11