Ljósmæðrablaðið - 31.12.1979, Blaðsíða 24

136
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
íslendingar hafa lifað tímana tvenna og ekki er langt
síðan þeir bjuggu við hungur og vesöld. Næring ungbarna á
þeim tímum hefur vafalaust ekki verið upp á marga fiska
hjá þeim sem ekki fengu móðurmjólk. Það er varla einn
mannsaldur síðan kúamjólk varð þjóðardrykkur hér, bæði til
sjávar og sveita og hafa eldri samtímamenn okkar flestir
verið nærðir á mjöli eða brauði uppbleyttu í vatni og gefið
að sjúga í gegnum tuskuhom eða svokallaða dúsu. Stefndu
þá allir að því að reyna að metta börnin og róa þau, en
auðvitað hafði enginn ráð á að hugsa um næringargildið.
Þessi hugsunarháttur hefur haldist furðu lengi hér þrátt fyrir
almenna velmegun og sæmilegt menntunarástand þjóðar-
innar. Eftir að kúamjólkin flaut á allra borðum, hættu menn
að hafa af þessu nokkrar áhyggjur. Settar voru upp einfaldar
notkunarreglur: Barn á fyrsta mánuði fær mjólk sem blönd-
uð er 1 á móti 1 með vatni. Á öðrum mánuði 2 á móti 2 og
svo framvegis, þannig að 5—6 mánaða gamalt barn fær
óblandaða mjólk. Þetta þekkjum við öll. Þessar reglur gilda
enn i dag hér á íslandi, reglur sem farið var að leggja á
hilluna í nágrannalöndum okkar fyrir 20—30 árum og eru
nú ekki lengur við lýði norðan Alpafjalla.
Ef við höldum áfram að gera sanjanburð við nágranna-
þjóðir okkar, er rétt að taka fram, að við erum mun fyrri til
en þær, bæði vestanhafs og austan, að byrja að gefa
ungbörnum fasta fæðu og grauta. Stafar þetta vafalaust að
verulegu leyti af því, hve mjólkurblandið á fyrstu mánuðun-
um hefur lélegt næringargildi og fáar hitaeiningar. Börnun-
um er því gefið of mikið magn af þessu, þau belgjast upp,
verða óvær og hætta að þrífast. Reynt er að metta þau betur
með því að byrja á mjöli og grautargjöfum strax á 4—6
vikna aldri og jafnvel fyrr. Hefur þetta vafalaust bjargað
mörgum frá vannæringu á þessum fyrstu ævivikum, en á
hinn bóginn er ýmislegt sem bendir til þess, að ekki er
heppilegt að byrja of snemma með fasta fæðu.
Ifyrsta lagi: Offita seinna á ævinni getur átt rætur sínar að
rekja til ofeldis á fyrsta æviári. Athugið samt sem áður, að
ofeldi á öllum uppvaxtartímanum getur haft sömu afleiðing-
ar. Það hefur nýlega verið sýnt fram á að hjá manninum,