Ljósmæðrablaðið - 31.12.1979, Blaðsíða 34

146
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
Myndun á bilirubini
Langmest eða um 85% af því bilirubini, sem myndast í
líkamanum verður til við niðurbrot á hemoglobini. Afgang-
urinn eða um 15% myndast við niðurbrot á öðrum eggja-
hvítusamböndum, sem hafa prophyrin hring svo sem myo-
globini.
Niðurbrot á hemoglibini fer fram í reticuloendothelial
kerfi. Fyrst er globinhluti mólikúlsins klofinn frá og síðan
járn. Protoporphyrinhringurinn sem er cycliskt tetrapyrrole
er síðan klofinn í sundur og myndast þá tetrapyrrole, sem
kallast biliverdin. Þessi efnabreyting (sem talin er vera
Mixed function oxidation) verður fyrir áhrifum tveggja
efnakljúfa, það er heme oxygenasa og cytochrome p 450. Bili
verdin er síðan reducerað (hydrogenation) fyrir tilverknað
biliverdini reductasa í bilirubin. (mynd 1).
Við fyrrnefnda efnabreytinguna myndast karbon monox-
ið, CO, 1 mole af CO fyrir hvert mole af heme eða 4 mole af
CO fyrir hvert mole af hemoglibini. Mælingar á CO
myndun gefa því til kynna myndun á bilirubini. Niðurbrot
á 1 gm af hemoglobini leiðir til myndunar á 34 mg af
bilirubini. Slíkar mælingar hafa einnig leitt í ljós, að
bilirubin myndun hjá nýburum er milli 6—8 mg per kg per
dag, hins vegar hjá fullorðnum 2—3 mg/kg/dag. Þessi mikli
munur á framleiðslu skýrist að mestu með því að æviskeið
rauðra blóðkorna er styttra hjá nýburum en fullorðnum.
Hér er um að ræða eina af þýðingarmeiri orsökum nýbura-
gulu, sem sé aukin framleiðsla bilirubins.
Flutningur á bilirubini inn í lifrarfrumur
í serum er bilirubin bundið albumeni (síðar mun verða
minnst á þýðingu þess). í lifrinni þ.e. í sinusoideal blóðrás
losnar bilirubin frá albumeni og gengur inn í lifrarfrumur.
Þessi flutningur inn í lifrarfrumur virðist háður koncentra-
tions gradient. í lifrarfrumum eru svokölluð „carrier” eða