Ljósmæðrablaðið - 01.07.1990, Blaðsíða 19

einu er vex í Vestur-Indíum, en ávext-
jna rekur stundum upp að ströndum ís-
ands. Annars telur hann, að trú þessi
afi borizt hingað með Englendingum,
þeir komu hingað til verzlunar á 15.
ö d' Annars eru frásagnir um slíka
sfeina þekktar hjá fornþjóðunum frá
Pví um 300 árum f. Krist.
Ea ef allt um þrýtur og ekkert af
Þessu dugar, skal færa mann konunn-
eða barnsföðurinn úr skyrtunni og
*ra konuna í hana. Sr. Jónas Jónas-
s°n segist hafa þekkt eina yfirsetu-
0nu, sem einu sinni hafi gripið til
Þessa ráðs, — og hafi það dugað vel.
, bæðing þótti jafnan ganga betur, ef
nn var^ með nýju tungli. Sums staðar
erendis þótti betra, að barnið fæddist
með vaxandi tungli, þótti þá dafna bet-
ar, ekki er mér kunnugt um, hvort sú
ru hefir einnig verið ríkjandi hér á landi.
ar er einnig til sú trú, að barn, sem
ist um sólarupprás, verði röskt og
rjs legt, en verði rauðhært og frekn-
0 > þá er talið betra að fæðast árdegis
er> síðdegis.
Mikið lánsmerki þótti að fæðast í sig-
Ur irfli, en það var, ef líknarbelgurinn
r'tnaði ekki í fæðingunni. Átti að hirða
S1gurkuflinn, og átti sá sem í honum
^æ ist, að geyma hann alla ævi. Sumir
^e9ja, að þeir, sem fæðast í sigurkufli,
eu skyggnir og enginn galdur vinni á
eim, og þeir hafi sigur í hverju máli, ef
Þeir beri hann á sér.
^Barnsfylgjuna átti að taka og brenna.
ú trú var fyrrum, að fylgjan væri
heilög og henni fylgdi hluti af sálu
barnsins, sem ekki fæddist fyrr en með
henni. Eigi mátti kasta henni út á víða-
vang, því að þá geta illir andar náð valdi
á henni eða eitthvert dýr étið hana, og
fylgir það dýr eða sá andi þá barninu.
Sama er, ef hún er grafin; dýr geta graf-
ið hana upp og étið. Þó var hún oft
grafin fyrrum, og átti þá að gera vel yfir
hana með grjóti. Ef hún er brennd, fylg-
ir manninum ljós eða stjarna.
I hinum elztu lögum Islendinga var
leyfður útburður barna, og er kristni
var lögtekin árið 1000, var svo um sam-
ið, að það ákvæði skyldi haldast, og
var það í lögum til 1018, að það var af-
numið að tilhlutan Ólafs kon. helga.
En sennilega hefir það aldrei verið tíðk-
að mikið hér á landi að bera út börn,
a.m.k. ekki frjálsborin börn. Barnið
mun eftir fæðinguna hafa verið lagt fyr-
ir fætur föðurins, og skyldi hann
ákveða, hvort það skyldi borið út eða
ekki. Ef hann tók barnið upp, jós það
vatni og gaf því nafn, var barnið þar
með komið undir vernd laganna, varð
þegn og hlaut arfsrétt, eftir það hefði
útburður verið talinn morð. Að ausa ný-
fætt barn vatni var heiðinn siður, sem
talinn er hafa verið algengur í Noregi
og á íslandi á víkingatímunum, og er
vatnsausturinn talinn hafa í sér fólgjnn
sérstakan kraft. í Hávamálum segir Óð-
inn: ,,Þat kann ek it þrettánda: / ef ek
skal þegn ungan / verpa vatni á, /
munat hann falla / þótt hann í fólk
komi, / hnígra sá halr fyr hjörum. Síð-
ar hlaut vatnsausturinn nýtt gildi í hinni
kristnu skírn.
Konur lágu venjulega um viku á
sæng eftir barnsburð, en þær hraust-
ustu fóru þó fyrr á fætur, eða stundum
__________1 7
Lj°smæðrablaðið