Ljósmæðrablaðið - 01.07.1990, Blaðsíða 26

óvart (2). Það hafði komið í ljós að í til-
tölulega fáum rannsóknum höfðu sjúkl-
ingarnir verið spurðir beint hvernig þeir
vildu hafa umönnunina. I þessari rann-
sókn voru bæði sjúklingar og starfsfólk
spurt. I mörgum tilfellum voru sjúkling-
arnir og starfsfólkið sammála um
hvernig þjónustan ætti að vera, en það
kom líka fram að sjúklingarnir höfðu
hvað mestan áhuga á að starfsfólkið
kynni sitt fag, t.d. að sprauta. Starfs-
fólkið svaraði hins vegar, að það sem
mestu máli skipti væri að hlusta og
styðja sjúklinginn. Þetta þarf nú kannski
ekki að koma á óvart. Maður getur haft
trú á faglegum hæfileikum án þess að
kunna við manneskjuna, og á sama hátt
þarf maður ekki að treysta því að
manneskja kunni sitt fag þó hún sé af-
skaplega elskuleg. Þarna þarf að fara
saman traust á faglegri getu og mann-
eskjunni.
Kvíði og áhyggjur
Ef athugað er hvað á sérstaklega við
um ófrískar konur og fæðandi konur,
þá kemur fram í rannsókn sem gerð
var í London á 66 konum sem voru að
fæða sitt fyrsta barn hvað þær óttuðust
mest (3). Langflestar óttuðust að eitt-
hvað væri að barninu. Þetta kemur
engum á óvart, og hafa verður þetta í
huga í allri umgengni við þær. Kvíðnir
einstaklingar meðtaka illa fræðslu og
eru mjög viðkvæmir ef þeir halda að
eitthvað sé verið að gefa í skyn, en ekki
sagt beint út. Sem dæmi mætti hugsa
sér að konunni er sagt að það þurfi að
bíða eftir fleiri niðurstöðum til að geta
gefið ákveðið svar. Kvíðin manneskja
væri líkleg til að túlka þetta svar þannig
að greinilega væri eitthvað svo alvar-
24 ___________________________________
legt að, að það þyrfti að gera fleiri próf-
anir. Vissulega getur þessi manneskja
haft rétt fyrir sér, en það getur alveg
eins verið að þessar prófanir séu hluti
af þeirri eðlilegu atburðarás, sem í dag-
legu tali kallast rútína. Hérna er því
mjög nauðsynlegt að greina kvíðann
og útskýra málin, ekki bara einu sinni,
heldur oftar ef þörf krefur.
I sömu rannsókn kom fram að þriðj-
ungur fæðandi kvenna eru hræddar
við sjálfa fæðinguna, en halda að það
sé kvíði sem ekki á að láta uppi. Hin
vel skipulagða foreldrafræðsla sem við
höfum á Islandi er það besta sem til er
til að vinna bug á kvíða í sambandi við
sjálfa fæðinguna. Og auðvitað gildir í
þessum tilfellum það sama og við alla
sem koma inn á sjúkrastofnun, að það
þarf að taka á móti þeim á viðeigandi
hátt. Það getur stundum verið hægara
sagt en gert að gera sér grein fyrir kvíða
hjá annarri manneskju, og þá sérstak-
lega hvort um mikinn kvíða sé að ræða.
Sumum tekst að breiða yfir hann, og
geta þá virst afslappaðir. Aðrir hegða
sér þannig að það sést á færi að þarna
er kvíðin manneskja, en það þarf ekki
að þýða að styrkleiki kvíðans sé meiri
en í fyrra dæminu. Það er ekki nóg að
hlusta og gefa góð ráð. Það þarf að
fylgjast með augnaráði, líkamsbeitingu
og fleiru sem ekki er sagt með orðum.
Umhverfi og aðstæður
Umhverfið verður að bjóða upp á að
fólki sé gert kleift að þora að láta í ljós
tilfinningar sínar, áhyggjur og gleði.
Það gildir það sama hvort um er að
ræða samskipti milli fæðandi konu og
ljósmóður eða milli ljósmæðra innbyrð-
is. I grein eftir Ann Tomlinson reynir
1—IÓSMÆÐRABLAÐ1Ð