Freyr - 01.07.1937, Blaðsíða 15

F R E Y R
109
III.
Ræða búnaðarmálastjóra.
HeiðruSu áheyrendur!
Við minnumst eitt hundrað ára af-
mælis Búnaðarfélags íslands í dag, eða
þessa félagsskapar, sem var fyrirrennari
Búnaðarfélagsins. Við minnumst þess í
dag, að það eru hundrað ár síðan að það
tókst, að mynda fyrstu raunverulegu
búnaðarsamtökin hérlendis ogað þá tókst
að finna búnaðarfélagsskapnum það
form, sem síðan hefir haldist óbreytt í
öllum helztu grundvallaratriðum. Við
teljum þetta einhvern mesta merkisat-
burð, sem skeð hefir' í okkar eitt þúsund
ára sögu. Eg er þess fullviss, að þær um-
bætur og framfarir, er orðið hafa á bún-
aðarháttum okkar, einkum síðustu árin,
eiga fyrst og fremst rót sína að rekja til
samstarfs bænda, er fyrst og fremst á-
vöxtur búnaðarsamtaka þeirra. Eftir því
sem búnaðarfélagsskapurinn hefir mót-
ast betur, og því meiri áhrif, sem bændur
sjálfir hafa haft á sín eigin mál og með-
ferð þeirra, því örari og stórstígari verða
framkvæmdirnar. Þess vegna er það ekki
að ástæðulausu að þessara atburða er
minnst og þeim þakkað er þar ruddu
veginn.
Formaður Búnaðarfélags íslands hef-
ir fyrr í dag minnst hundrað ára starfs
félagsins og þar að verðleikum minnst
nokkurra þeirra manna, sem fremstir
hafa staðið í fylkingarbrjósti þess fé-
lagsskapar þessa öld. Það skal ekki end-
urtekið hér, sem þá var fram tekið.
En hinsvegar hefi ég löngun til þess,
að draga fram nokkrar meginlínur í
starfi búnaðarsamtaka okkar. Benda á
hvernig þessi félagsskapur hefir mótast,
og þróast, frá því að vera samtök örfárra
manna í höfuðstað landsins og þangað
til það kerfisbundna og margþætta fé-
lagsform hefir náðst, sem nú einkennir
búnaðarfélagsskap okkar og grípur
er atvinnuveginn varðar, og svo ekki síð-
ur með því, að hafa vakandi auga á
allri þeirri nýbreytni er til umbóta gæti
orðið. Láta gagnprófa hana með tilraun-
um, áður en bændurnir almennt taka
hana upp, svo þeir þurfi ekki að eiga á
hættu að kasta fé og fyrirhöfn til einskis,
ef þeir aðeins afla sér nauðsynlegrar
þekkingar á starfinu, fylgja ráttum regl-
um og leysa verkin að öðru leyti vel af
hendi.
Tilraunastarfsemin er tiltölulega ung
í starfsemi búnaðarfélagsskaparins hér
á landi og skammt á veg komin hjá okk-
ur.
Sem betur fer hafa þó augu manna nú
opnast fyrir því, að tilraunastarfsemin
er einmitt sá hyrningarsteinn, sem allar
ræktunarframkvæmdir verða að bygg.i-
ast á, ef vel á að fara.
Eg vil að síðustu bera fram þá ósk, að
allir bændur landsins standi saman um
að styðja og styrkia búnaðarfélagsskap-
inn í landinu, og að þing og stjórn megi
skilja þýðingu hans fyrir landbúnaðinn,
og veita honum þann fjárhagslega
stuðning sem honum er nauðsynlegur á
hverjum tíma. Munu þá bráðlega rætast
orð skáldsins:
Sú kemur tíð, er sárin foldar gróa,
sveitirnar fyllast, akrar hylja móa,
brauð veitir sonum móðurmoldin frjóa,
menningin vex í lundi nýrra skóga.