Freyr - 01.07.1937, Blaðsíða 14

108
F R E Y R
að sterkri stofnun bændanna sjálfra,
með því að tengja bændur í sveit hverri
í búnaðarfélag og búnaðarfélögin í sam-
bönd sín á milli, hefir félagið náð þeirri
festu og fengið það bolmagn, er það
skorti svo mjög í upphafi. En um það
verður ekki deilt, að með hverju spori
í þessa átt hefir Búnaðarfélagið vaxið að
áhrifum og starfhæfni, enda alviður-
kennt að það er nú orðið sú brjóstvörn
fyrir íslenzkan landbúnað, sem hann má
síst án vera.
Þegar vér í dag minnumst hundrað
ára starfs búnaðarsamtaka á íslandi, er
mér ánægja að geta með nokkrum rök-
um bent á það, hvað á hefir unnist. Að
hin fyrsta tilraun til að skipa bændum
til sóknar um atvinnumál sín hefir
heppnast, að draumar þeir og vonir, er
beztu menn þessarar þjóðar hefir
dreymt um hálfa aðra öld, um búnaðar-
skilyrði hér á landi og framfarir búnað-
arins hafa þegar ræzt og eiga eftir að
rætast enn betur. 1 stað drauma um fram-
tíð landsins höfum við eignast frelsi til
þess að ráða okkur sjálfir. Það er þessi
trú á landið, sem hefir skapað Búnað-
arfélag Islands og gert það að því, sem
það er nú í dag. Og það er frelsið, vilji
þess, sem finnur til ábyrgðar, veit hvað
honum ber að starfa og hikar ekki, sem
ráða mun stefnu okkar og störfum á
komandi áratugum, til trausts og styrkt-
ar búnaði vorum. En á honum byggist
enn sem fyrr að mjög miklu leyti heill
og hamingja þessa lands.
Hverjum einstökum bónda hefir með
talsverðum rétti verið líkt við konung í
ríki sínu. Þegnarnir eru að vísu fáir víða,
sérstaklega nú á síðari árum, en því
verður þó ekki neitað, að bóndinn er
frjáls sihna starfshátta. Hann er ekki
svo teljandi sé öðru háður en sínum eig-
in þörfum heima og heiman. Fyrir fá-
tæka einyrkjann verður þetta í mörg-
um tilfellum mjög erfitt, frjálsræðið lít-
ið, og skapar langan og strangan vinnu-
dag. En þeir bændur, sem betur eru efn-
um búnir og ekki þurfa öllum stunduin
að binda sig við heimilisstörfin, hafa
án efa þá frjálsustu og að mörgu leyti
þá beztu stöðu, sem okkar þjóðfélag hef-
ir að bjóða. En það er þó sameiginlegt
fyrir alla bændur, að þeir hafa full og ó-
skoruð yfirráð yfir því landi, sem þeirra
konungsríki tilheyrir. Þeir ráða alveg
hvernig með það er farið, hvort á því eru
gerðar umbætur í stærri eða minni stíl,
eða hvort notuð er rányrkja, án allra um-
bóta, aðeins að ekki sé svo mikið eyði-
lagt að varði brottrekstri samkv. lands-
lögum, og þar með missi umráðaréttar-
ins.
Þessum miklu réttindum, sem bændum
þannig eru veitt, fylgja líkar skyldur og
það þungar skyldur. Það verður að
sjálfsögðu að teljast skylda hvers ein-
asta bónda, að gera meira en halda við
mannvirkjum og umbótum á því landi,
sem þeir hafa til umráða hver fyrir sig.
Ef þjóðin á framvegis að geta lifað hér
sem landbúnaðar- og menningarþjóð, þá
verða bændurnir að veita henni skilyrði
til þess með bættum búnaðarháttum og
ræktun lands og búfénaðar, og ekki sízt
með því að glæða áhuga þeirra ungu
manna, er alast upp á þeirra vegum, fyr-
ir nauðsyn og nytsemi landbúnaðarins
og hvetja þá og styðja til að læra land-
búnaðarstörfin svo vel sem verða má.
Það hefir verið og er hið sjálfsagða
verkefni Búnaðarfélags íslands að
styðja bændurna í þessu starfi, bæði fé-
lagsheildina og einstaklinga, fyrst og
fremst með því að veita þeim svo góðar
leiðbeiningar, sem verða má, um allt það