Freyr - 01.07.1937, Blaðsíða 32

126
F R E Y R
e. fitunnar og síðar vöSvanna. Samt getur
veriS tjón aS byrja almenna slátrun of
snemma, þ. e. fyrir 15.—20. september,
einkum þar sem dilkar eru ungir.
, III. Bændur verSa aS fara betur meS
lömbin á haustin en víSa er gert. SumstaS-
ar eru dagleiSir í göngum alltof langar.
Lömbin, sem ekkert hafa veriS hreyfS, frá
því mæSur þeirra komu meS þau í átthaga
sína í afréttinum, eru oft rekin viSstöSu-
laust, myrkranna á milli, fleiri tugi km. á
dag. Þetta ofþreytir lömbin, þau villast
undan mæSrunum, einkum hrútdilkarnir.
Þau bíta ekki á nóttunni, heldur liggja og
hvíla sig. Ofan á þessa meSferS bætist svo
hungur í nátthögum viS réttirnar, heil-
an sólarhring eSa lengur. SvO' er féð rekið
langar leiðir úr réttunum heim til sín,
þreytt og soltið. Þeir dilkar, sem fengið
hafa slíka meðferð í 5—7 daga, bíða þess
ekki bætur fyrir slátrun. Þeim hnignar
strax. Kropparnir megrast og léttast. Síð-
an þarf að reka lömbin oft langar leiðir
til sláturhúsanna. ÞangaS eru þau oft rek-
in á eins skömmum tíma og unnt er og
slátrað strax, eða því sem næst. Allt þetta
má eigi við svo búið standa. Því miður get-
um við eigi losnað við þetta aS öllu leyti.
Það verður að reka féð af fjalli, rétta það
og reka lömbin til sláturhúsanna. En það
er hægt að bæta mjög meðferð lambanna
og draga úr því tjóni, sem af illri með-
ferS leiðir.
ÞaS má gera meS því að stytta lengstu
dagleiðirnar í göngunum, hafa það hug-
fast, að reka féð ávalt hægt, gefa því tíma
til þess að bíta og drekka og hundbeita það
ekki. Það má draga úr illum afleiðingum
réttanna, með því að rétta færra fé í einu
og rétta oftar. Taka má fé, sem leggst aS
afréttargirðingum síðari hluta sumars, og
rétta það áður en aðalgöngur hefjast.
Því færra fé, sem rekið er saman í senn,
því auðveldara er aS láta ærnar helga sér
lömbin sín eftir á. Einnig má ganga ötulla
að fjárdrætti réttardagana en sumstaðar
er gert.
Áfangana til sláturhúsanna verður aS
stytta. Ætti ekki að reka lömb lengra en
15 km. á dag, sé þess nokkur kostur. Það
þarf aS á oft, svo aS lömbin fái nóg að bíta
og drekka og hvíla sig. Rétt er þó að svelta
þau um stund rétt áður en þeim er slátr-
aS, t. d. 8—10 tíma.
Það er ekki einungis vegna þess aS
lömbin leggi af, aS varast þarf að ofþreyta
þau í rekstri. Þegar fé þreytist á rekstri,
þá myndast sýrur í vöðvunum, einkum
ganglimum. Sé fénu slátrað í þannig
ástandi, þá stórspilla sýrur þessar kjötinu
til geymslu.
AnnaS, sem bændur verða að varast
með öllu, er að láta hunda bíta féð eða
berja í lömbin með svipum við innrekstur
o. s. frv., og taka aldrei í ull á lambi. Þetta
er fyrst og fremst ómannúðlegt. Auk þess
bíSa eigendur fjárins við þetta stórtjón.
Allir hundbitnir og marðir skrokkar
verða aS dæmast óhæfir til útflutnings
frosnir. Þeir lenda því í salti. Verða þeir
þá oft 1—3 kr. verðminni hver.
Hefir nokkur fjáreigandi efni á því að
tapa 2 kr. á lambi fyrir þaS að taka í ull-
ina á þeim, eða eiga grimman hund, sem
bítur þau?
Varast þarf að láta lömbin festast í
gaddavírsgirðingum. Það mer kjötið og
skemmir gæruna. Beggja vegna við öll
hlið, sem mikil fjárumferð er um, ætti að
vera netgirðing nokkurra faðma löng.
Tveggja strengja stórgripagirðingar mega
ekki hafa neðri strengina úr gaddavír.
Ekki má girða gaddavírsgirðingu of nærri
vegum, sem fé er rekið eftir.
Fláningunni er enn all-
siatrunm: ábótavant. Meðan kjötið