Freyr - 01.07.1937, Blaðsíða 30

124
F R E Y R
verða fóðurþungir, og þeim hættir við að
verða undir í lífsbaráttunni, þegar mest
reynir á. Þannig varð féð þurftarlítið, en
seinþroska og afurðarýrt.
Seint á fráfærnaárum var farið að
flytja ót sauðina á fæti. Verðgildi þeirra
var metið eftir lifandi þunga. Var því far-
ið að velja úr til kynbóta það fé, sem vóg
mest á fæti, þ. e. stórt, hrikalegt og vamb-
mikið fé, en vaxtarlagi og holdum lítill
gaumur gefinn.
Svo lögðust fráfærurnar niður, og ærn-
ar voru látnar ganga með dilkum. Kjötið
var selt saltað til Noregs. Var þá það fé
talið bezt, sem hafði þyngstu kroppa á
blóðvelli', hvernig sem þeir litu út. Útlit
skipti engu máli, þar eð metið var ein-
vörðungu eftir þunga og allt kjötið saltað
niður í tunnur.
Fyrir rúmum 10 árum síðan var svo
farið að flytja kjötið út frosið, þegar salt-
kjötsmarkaðurinn þrengdist.
Það var nokkuð annað viðhorf. Kropp-
arnir voru seldir í heilu lagi og metnir í
gæðaflokka eftir holdafari og útliti. Komu
þá í ljós, sem von var, gallar kjötsins, sem
áður eru nefndir.
II. Útlitsgallar kjötsins, sem orsakast
af handvömm við slátrun og aðra meðferð,
eru margir.
Alltof margir kroppar eru illa flegnir.
Himnunni og fitulaginu undir skinninu er
flett burtu á blettum í nárum, á lærum,
huppum og aftan á hálsi. Slíkt er alveg
óþolandi. Kjötið þornar upp og geymist
ver, ef það er illa flegið. Hitt er þó enn
verra, hve þessir fláningsgallar lækka
kjötið í verði, eins og fyr var sagt.
Margir kroppar eru stórlýttir, vegna
þess að alltof löng hækiljárn hafa verið
notuð. Hækiljárnin fyrir lambkroppa eiga
öll að vera jafnlöng, svo að 5—6 þumlunga
bil verði milli hæklanna. Oft er klaufa-
lega höggvið fram úr bringukollinum.
Sumt af kjötinu er ekki nógu hreint. Hár
og óhreinindi sjást á kroppunum. Slíkt má
ekki viðgangast. Bógarnir og svírinn eru
oft ekki rétt bundnir saman. Tilgangur-
inn með því að binda upp bógana er sá að
prýða útlit kroppsins. Má ekki keyra svír-
ann of langt niður eða bógana of langt
upp, eins og stundum er gert, því að það
aflagar skrokkinn, heldur á að binda þá
saman mátulega þétt, þannig að hálsinn
standi beint fram.
Marblettir sjást stundum á kroppunum.
Þeir orsakast af því, að tekið hefir verið
í ullina á lambinu skömmu fyrir slátrun,
eða það hefir fest sig í gaddavír, verið
hundbitið eða því um líkt. Að vísu hafa
flestir kroppar, sem stórgallaðir hafa ver-
ið vegna marbletta verið dæmdir, við mat-
ið, óhæfir til útflutnings frosnir, enda verð-
ur svo að vera.
Útlit kjötsins Ijókkar oft við geymsl-
una. í stað þess að kropparnir haldist blæ-
fallegir og eins og nýir", þá blakkna þeir
og verða óbragðlegir útlits. Vöðvarnir
verða svartbrúnir á mögru kroppunum og
fitan blakknar og gulnar.
Þetta hlýtur að orsakast af rangri með-
ferð við geymslu, a. m. k. að miklu leyti,
vegna þess að kjötið fer aldrei allt svona.
Oft er mun betur útlítandi kjöt frá einu
frystihúsi en öðru.
Kjötið er þó óefað vandmeðfarið, eink-
um það magrasta. Það er erfitt að verj-
ast því, að þeir kroppar, sem eru svo magr-
ir, að skín í rauðann vöðvann þegar slátr-
að er, þorni upp og ljókki nokkuð við
geymsluna.
Ef að blóð situr eftir í kjötinu þegar
slátrað er, þá geymist kjötið mjög illa. í
blóðinu er efni, sem hæmoglobin nefnist.
Það inniheldur járn. Þegar blóðið deyr eða
hættir störfum, tekur þetta efni auðveld-