Akranes - 01.01.1957, Síða 37

ast upp í sjávarþorpum úti á landi,
venjast sjómennskunni miklu fyrr og á
eðlilegri hátt en jafnaldrar þeirra hér
i Reykjavík, og er afleiðingin sú, að
reykvískir unglingar eiga undir högg að
sækja hvað skipsrúm snertir, ef eftir-
spurnin eftir sjómönnum er ekki því
meiri. Með því að gera út skólabátinn
Dag nokkra hrið á hverju vori, hefur
reykvískum unglingum verið gefinn kost-
ur á róðrum í Faxaflóa, en betur má
ef duga skal. Á því hlitur að reka fyrr
eða síðar, að Islendingar eignist skóla-
skip, þar sem ungum mönnum verði
kennd alhliða sjómennska. Sjóvinnu-
námskeið, sem haldin hafa verið í
Reykjavík, og sjóvinnúdeildin í Gagn-
fræðaskóla verknámsins veita allmiklar
leiðbeiningar um sjóvinnubrögð, en ef
sú fræðsla á að verða unglingunum að
fullu gagni, verður hún að vera tengd
einhverri sjósókn. Það er ekki hægt að
ala upp fullkominn sjómann á þurru
landi.
Það hefur í augum annarra þjóða
verið aðalsmerki Islendinga, að þeir hafa
kunnað marga hluti, sem að gagni koma
í lífinu. Þetta er nú að breytast í þá
átt, að margir kunna aðeins fá störf svo
vel sé. Þetta er varhugavert. Þótt menn
geti ekki verið sérfræðingar á mörgum
sviðum, er hverjum manni hollt að geta
unnið meira en eitt ákveðið verk, ef
svo kann að fara, að atvinnuleysi verði
í þeirri starfsgrein, sem maðurinn hefur
aflað sér mestrar þekkingar í. Aukin
starfsfræðsla gæti meðal annars vakið
athygli unglinga á þessari staðreynd.
Hlutverk atvinnufræðslunnar er m. a.
að benda unglingunum á allar starfs-
greinar þjóðfélagsins, sem nokkru máli
skipta, en þar eð starfsgreinum hefur
fjölgað mjög mikið á seinni árum, er
það ofætlun flestum unglingum að kynn-
ast öllum þessum störfum algerlega á
eigin spýtur. Hér verða foreldrar og
kennarar að veita þeim aðstoð bæði með
því að segja þeim frá störfunum og sýna
þeim vinnustaðina. íslenzkar bókmennt-
ir segja talsvert frá landbúnaði og
fiskiveiðum, enda er ])ar um svo gamla
atvinnuvegi að ræða, að eðlilegt má telj-
ast, að talsvert hafi verið um þá skrifað.
Hins vegar eru bókmenntirnar um iðn-
aðinn all fátæklegar, og samt lifa álíka
margir Islendingar af honum og land-
búnaði og fiskiveiðum til samans. Glöggt
yfirlit yfir hinar 52 viðurkenndu iðnir
er naumast fáanlegt, og sama máli gegn-
ir um yfirlit yfir iðjuna eða verksmiðju-
iðnaðinn. Að mínu áliti er það sanngirn-
iskrafa unglingunum til handa, að þeim
sé veitt fræðsla bæði um þennan atvinnu-
veg og alla aðra íslenzka atvinnuvegi a.
m. k. í sama hlutfalli og þeim er ætlað að
læra heiti fljóta i öðrum heimsálfum, er
þeir fara sennilega aldrei yfir, eða heiti
á jurtum, sem mestar likur eru til að
þeir fái aldrei augum litið.
Nú er það svo, að þótt unglingur viti
um hvaða störf er að ræða í þjóðfélag-
inu, þá er ekki víst, að honum sé ljóst,
hvað honum sjálfum hentar bezt af þess-
um störfum, og má vel vera, að for-
eldrar og kennarar þurfi að leiðbeina
honum í því efni. Við getum nú hugs-
að okkur, að við spyrjum ungling nokk-
urra spurninga, en það eru í raun og
veru þær spurningar, sem hver einasti
unglingur verður að svara áður en hann
gengur endanlega frá ævistarfsvali sínu.
I erindum þeim, sem ég hef lialdið í
gagnl'ræðaskólunum að undanförnu, hef
ég bent unglingunum á þessi atriði:
I fyrsta lagi er eðlilegt að spyrja: Ertu
sterkur eða veikbyggður, hraustur eða
veill. Ef þú ert heill heilsu og hefur
meðalkrafta eða meira, geturðu í raun
A K R A N E S
37