Akranes - 01.01.1957, Blaðsíða 56

LEIKLIST:
FYRIR KÓNGSINS MEKT
Sjónleikur l fjórum þáttum eftir Sigurb
Einarsson. — Tónlist eftir Pál Isólfsson.
— Leikstjóri: Haraldur Björnsson. Hljám-
sveitarstjóri: Victor Urbancic. Leiktjalda-
og bún'.ngateikningar: Lárus Ingólfsson.
Höfundur þessa leikrits er þjcðkunnur
maður en nýliði í leikritagerð, nema ef
skrifborðsskúffa hans kynni að gcyma
eitthvað, sem almenn’ngi er hulið. Aðal-
viðburðirnir eru sóttir á spjöld sögunnar.
Kópavogsfundurinn 1662 og aðdragandi
hans er aðalefnið. Ef bera skyldi efnisval
Sigurðar sarnan við efnisval Laxness í
Islandsklukkunni, stendur Sigurður sál-
fræðilega séð mjög höllum fæti. Mann-
legt eðli er þannig, að það lætur sig
meira skipta allt, sem ekki er leyst að
fullu heldur en hitt, sem þegar er lokið.
Við Islendingar höfum ekki enn endur-
heimt handritin, og þess vegna verður
okkur hugstætt allt, sem um þau er
rætt og ritað. Hins vegar nöfum við
gert upp allar sakir við konung og verð-
ur því einveldisskuldbindingin í Kópa-
vogi aldrei annað en minning. Að vísu
minning, sem á sínum tíma orkaði sterkt
á okkur við lestur snilldarlega ritaðrar
fslandssögu Jónasar Jónssonar, en þó eigi
nátengd því, sem við erum að berjast fyr-
ir enn þann dag í dag. Kópavogsfundur-
inn var í raun og veru sorgarleikur og
flestir fslendingar munu hafa skapað
mynd af þvi, sem þar gerðist, í hugum
sér, einkum mun Árni Ölafsson, lögmað-
ur, eiga öruggan sess í hugum þeirra,
sem eitthvað vita um sögu fslendinga.
Það er alltaf vandasamt að skrifa um
drama raunveruleikans þannig að höf-
undur dýpki og bæti það sem allir vita.
Til þess að svo megi verða, þarf mikil
dramatísk átök byggð á snjöllum mann-
lýsingum, sem reistar eru á sálfræðileg
um skilningi. Ekki verður með sr.nni sagt
að höfundur hafi náð þessu marki. Hr.nn
er svo heppinn, að leikrit hans er sjnt
næst á eftir afburðalélegu íslcnzku leik
riti og leikhússgestir því orðnir j'm-
vanir, verður því ekki með sanni sagt
annað en, að framför sé frá þvi scm
var, en þá er þó eigi mikið sagt.
í raun og veru er hér um lítið annað
en upprifjun á íslandssögunni að ræða,
orðmarga og á köflum orðheppna, en
ekki hnitmiðaða. Mál höfundar kcmur á
óvart að því er ósamræmi snertir. Hann
er ýmisst i nútíð eða fortíð, bundnu
máli eða óbundnu. Heildarsvipurinn
verður slappari en skyldi fyrir vikið og
er það illa farið, því að eins og allir vita
ræður Sigurður Einarsson yfir mikilli
orðgnótt, sem hefði átt að duga honum
til meiri afreka.
Árni lögmaður stækkar ekki í meðferð
höfundar, hann er að vísu þokkalega
gerður, en skortir þó þann höfðingsskap
og karlmennskubrag, sem til þess þurfti
að þæfast einn fyrir alla til kvölds áður
en hann skrifaði undir hina sögufrægu
skuldbindingu. Valur Gíslason leikur
þennan heiðursmann óaðfinnanlega og
eins vel og höfundur gefur tilefni til.
Hins vegar er lögmannsdóttirin, Sólveig
56
AKRANES