Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.2004, Qupperneq 2

2 MÁNUDAGUR 27. SEPTEMBER 2004
Fyrst og fremst UV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson
Ritstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjóran
ReynirTraustason
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 515 7599 - Ritstjórn:
550 5020 - Fréttaskot 550 5090
Ritstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýslng-
an auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaösins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Hvað veist þú um
leildar-?
tunguhver
1 Hvar er hann?
2 Hvað er hann heitur?
3 Hvert er vatnsmagn hans?
4 Hvað hetir burkninn sem
vex við hann?
5 Hvað var Deildartungu-
veiki?
Svör neöst á síöunni
Hamast á
forsetanum
Þetta er heimasíða kvik-
myndagerðarmannsins
umdeilda, Michaels Moore.
Þar skrifar hann greinar um
cillt sem honum þykir mið-
ur í bandarísku samfélagi
en bloggar líka reglulega. Á
síðunni kemur fram að
Vefsíðan
www.michaelmoore.com
Moore er nú á fyrirlestrar-
ferð um Bandaríkin, á
næstu vikum ætlar hann að
tala um Bandaríkjaforseta
og komandi kosningar í 60
borgum í 20 fylkjum. Á síð-
unni er slóð inn á vefsíðu
The Washington Post, þar
sem birtar eru myndir og
frásagnir af bandarískum
hermönnum sem fallið
hafa frak. Á vefsíðu Moore
er einnig að finna ýmsan
fróðleik um myndir hans
og bækur.
Keisaraskurðir
Keisaraskurður er upp-
skurður á kvið til þess aðná
afkvæmi sem móöir getur
ekki fætt. Sagan segiraö
Gaius Júllus Sesar hafi séð
dagsins Ijós þegar kunn-
áttumönnum tókst að líkna
honum og Árelíu móöur
hans. Sögnin
caedere á latínu
merkir að skera,
jafnvel upp eða frá. I Ih. nt.
er hún caesus og sá sem
skorinn var frá kviðarholi
móður sinnar var þá bók-
staflega; caesus matris ut-
ero. Orðið er kunnugt af
bókum hér á landi frá fyrri
hluta 19.aldar.
Málið
Svör neöst á síöunni
1.1 Reykholtsdal í Borgarfirði. 2.100*C. 3.
200 lítrar á sekúndu. 4. Skollakambi. 5.
Mæðiveiki.
<U
Q.
-Q.
a>
*o
T3
rn
*o
«3
E

*o
a;
Líf í bíl og borg
eykjavík hefur aldrei verið þröng Evr-
ópuborg. Hún hefur aldrei verið, er ekki
og verður engar Feneyjar eða gotneski
miðbærinn í Barcelona. Hinir frægu túristabæ-
ir Evrópu eru dauðir og orðnir að söfnum, en
Reykjavík er efnahagshjarta íslenzka ríkisins,
borg bfla, umferðar, mislægra gatnamóta.
Reykjavík mun ekki batna við að verða
þrengd að evrópskum stöðlum. Ákvörðun um
að búa til þrengsli verður að taka, þegar
hverfi er skipulagt, ekki löngu síðar. Að þétta
ofan í fyrri byggð er áreiti, sem leiðir til ósam-
komulags, ófriðarefna og á endanum til mála-
ferla, þar sem menn heimta skaðabætur.
Þar á ofan leiðir þétting byggðar til erfiðari
umferðar um æðar, sem voru hannaðar áður
en gert var ráð fyrir þéttingu byggðar. Miklar
nýbyggingar upp af Skúlagötu, við Mýrargötu
og fyrir utan Ánanaust kalla á umferðar-
mannvirfd, sem ekki hefur enn verið gert ráð
fyrir í skipulagi borgarinnar.
Undarlegust er andstaða borgaryfirvalda
við mislæg gatnamót Miklubrautar og
Kringlumýrarbrautar. Með sömu röksemdum
og nú eru hafðar uppi gegn þessum mislægu
gatnamótum, hefði verið hægt að stöðva öll
hin fjölmörgu mislægu gatnamót, sem reist
hafa verið á borgarsvæðinu af minni þörf en
þessari.
Gersamlega er fir áleitt að halda fram, að
bfll, sem ekið er viðstöðulaust á 60 km hraða
meginþorra leiðar hans um bæinn, valdi
meiri mengun en bfll, sem þarf að stöðva
nokkrum sinnum, láta standa kyrran í gangi
nokkrum sinnum og síðan auka ferðina frá
núll og upp í 60 km nokkrum sinnum.
öllu viti bomu fólki má vera ljóst, að
skrykkjótt umferð um gatnaljós veldur meiri
mengun en viðstöðulaus umferð mn mislæg
gatnamóL Samt hafa oddvitar Reykjavlkur-
listans haldið fram röngum staðreyndum á
prenti xun þetta mál og gera enn. Það em ekki
skoðanir, heldur röng meðferð staðreynda.
Þá er tryggingafélögunum Ijóst, að meiri
slys verða á homum umferðarljósa en mis-
lægra gatnamóta. Þessi fyrirtæki borga brús-
ann og eiga að vita, hvað þeim sjálfum er fyrir
beztu. Eina umræðuhæfa röksemdin gegn
mislægum gatnamótum er, að þau flytji
vandann til. Slflct gfldir um öll mislæg gama-
móL
Úr því að Reykjavflcurlistinn hefúr víðs veg-
ar um borgina séð ástæðu til mislægra gatna-
móta, sem flytja umferðarvandann tfl, hljóma
röksemdir hans eins og fiugusuð, þegar full-
trúar hans tala um flutning umferðarvanda-
mála eingöngu vegna mislægra gatnamóta
Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar.
Mislæg gatnamót kalla alltaf á aðrar ffarn-
kvæmdir. Þessi mislægu og mjög svo brýnu
gamamót kalla á lokun móta Lönguhlíðar, á
bflahús við Tjömina og undir Þingholtum.
Jónas Kristjánsson
Baráttan
um
UNDIR VENJULEGUM KRINGUMSTÆÐUM
væri ekkert við það að athuga að Jón
Steinar Gunnlaugsson fengi sæti í
Hæstarétti. Nema síður væri. Hann er
óneitanlega í hópi öflugustu lögmanna
landsins og að slíkum mönnum er vit-
anlega prýði í Hæstarétti, þótt ekki hafi
ég forsendur til að meta hvort hann er
slíkur afburðalögfræðingur sem aðdá-
endur hans telja hann vera. Það getur
bara vel verið. Og ég þykist að minnsta
kostí alveg viss um að hann sé flinkari
lögfræðingur en býsna margir þeirra
sem gegnum tíðina hafa fengið sætí í
Hæstaréttí.
Vissulega er Jón Steinar þó umdeild-
ari en flestir aðrir lögmenn, sem ýmsir
kynnu að telja að stæði honum fyrir
þrifum í Hæstaréttí, þar sem brýnt er að
sem mestur ffiður ríki um menn, og
persóna dómaranna sjálfra má sem
minnst þvælast fyrir þeim.
EN ÉG ER EKKI þeirrar skoðunar. Jón
Steinar hefur svo sannarlega tekið full-
an þátt í samfélagsumræðunni og fá-
ránlegt ef hans menn kvarta sér nú und-
an því að sumir telji sig eiga um sárt að
binda undan honum. Hann hefur ein-
faldlega oft skipað sér þar í flokk sem at-
gangurinn er harðastur. En vel að
merkja: þátttaka hans í umræðunni,
jafnvel hápólitískri umræðu, ættí undir
engum kringumstæðum að koma í veg
fyrir að hann fái embættí á borð við
dómarasæti í Hæstaréttí. Svo framar-
lega auðvitað sem hann er líklegur til að
snúa við blaðinu og láta ekki pólitískar
skoðanir sínar þvælast fyrir dómara-
störfúnum eða matí sínum á þeim
mönnum og málefnum sem við sögu
kynnu að koma í dómum.
ÞAÐ KYNNIAÐ VfSU að skaða nokkuð
möguleika Jóns Steinars á dómarastarf-
inu að hann - eða réttara sagt talsmenn
hans - hafa leynt og ljóst haldið því
fram að hann vilji og eigi skilið sætí í
Hæstarétti vegna þess að hann muni og
ætli sér að leiða breytingu á háttemi
Hæstaréttar og dómaffamkvæmd.
Undanfarið hafi Hæstiréttur teygt sig
inn á svið löggjafarvaldsins og það sé
eitur í beinum Jóns Steinar. Því ætli
hann að breyta. Hann sé því „man with
a mission".
Og mætti halda því fram að það sé
vafasamt að stíga yfir þröskuldinn á
Hæstarétti með sverðið svo augljóslega
á loftí, líkt og tílbúinn í stríð við hina
dómarana. (Nema náttúrlega Ólaf
frænda.)
AFTUR ER ÉG ÓSAMMÁLA. Þó það sé
vissulega svolítið fyndið að Jón Steinar
skuli á sínum tíma hafa hafið feril sinn
með því að deila á dómara Hæstaréttar
því að vera alltof fylgispakir hinu opin-
bera í dómum sínum en skuli nú helst
gagnrýna dóminn fyrir hið þveröfuga -
að ganga um of gegn settum lögum (les:
ríkinu) - þá eru aðrir dómarar Hæsta-
Vandi Geirs er pólitískur; öllum er
Ijóst að öflug pólitísk klíka innan
Sjálfstæðisflokksins ætlast til
þess að Jón Steinar verði valinn
og mun ekki liða
ersá ertil vammsf
.. HRÉFT1lBI.AUSISb
.. Dömariombætti?
■: viö llsestarótt Akvdrðun rdðhemuira
5 p” akipun hœiitartttardiíraan
KSSsSSr crantsr
11 llp£
Kmm
Fyrst og fremst
réttar vitaskuld menn til að takast á við
þá gagnrýni innan dómsins. Og ekkert
nema gott um það að segja að þar fari
ffarn umræður um grundvaUaratriði í
starfsháttum Hæstaréttar.
f stuttu máli sagt; hvorki þátttaka
Jóns Steinars í þjóðfélagsumræðunni
né viðhorf hans til lögfræði eiga að
koma í veg fyrir að hann getí fengið sætí
í Hæstarétti og allra síst eintómar skoð-
anirhans.
EN Þó ER NÚ SVO KOMIÐ að ég fæ ekki
séð hvemig Geir H. Haarde settur
dómsmálaráðherra getur með góðu
mótí skipað hann í Hæstarétt.
Sú gífurlega harða „kosningabar-
átta“ sem Jón Steinar og/eða hans
menn hafa rekið í fjölmiðlum og virðist
gefa til kynna að það sé beinlínis lífs-
spursmál að harrn nái inn í Hæstarétt
þegar í fyrstu atrennu hefur varpað
djúpum skugga yfir umsókn hans.
Margir mjög hæfir lögfræðingar hafa
mátt sætta sig við að bíða svo og svo
lengi eftír sætí f Hæstarétti. Stundum
hafa lakari menn vissulega verið teknir
fram fyrir þá en í öðrum tilfellum hafa
einfaldlega aðrir enn hæfari gengið fyr-
NÚNA TELUR HÆSTIRÉTTUR sjálfúr að
þrír umsækjendur séu hæfari en Jón
Steinar. Það má vafalaust diskútera
fram og til baka, sem og tilhögun þess
álits sem Hæstiréttur gaf. Það má auð-
veldlega halda því fram að út úr því
megi lesa sterkan vilja núverandi dóm-
ara til að fá Jón Steinar ekki til liðs við
réttínn. En það má jafn auðveldlega
halda því ffarn að álit Hæstaréttar sé
fyrst og fr emst tilraun til að spoma gegn
uppákomu eins og varð á síðasta ári
þegar Bjöm Bjamason skipaði í réttinn
mann sem samkvæmt öllum mæli-
kvörðum hlaut að vera vægast sagt
mjög aftarlega á merinni í hópi um-
sækjenda.
VIÐBRÖGÐ STUÐNINGSMANNA Jóns
Steinars við álití Hæstaréttar virðast að
minnsta kostí yfirdrifin. Það verður ekki
betur séð en þeir telji að Jón Steinar eigi
skilyrðislausan rétt á sætí í Hæstaréttí af
því honum hefur þóknast að sækja um
en slíkan rétt á náttúrlega enginn mað-
ur. Sér í lagi ekki þar sem óneitanlega er
við mjög hæfa „andstæðinga" að eiga
þar sem em þau Eiríkur Tómasson,
Stefán Már Stefánsson og Hjördís Há-
konardóttir.
UNDIRSKRIFTASÖFNUN LÖGMANNA til
stuðnings Jóni Steinari er þó það sem
virðist á góðri leið með að gera það
ómögulegt að ráða hann í starfið, að
minnsta kostí í þessari atrennu. Látum
vera þótt þeir gefi í skyn að Jón Steinar
sé eini lögmaðurinn sem komi til álita í
starfið nú, þótt Eiríkur Tómasson hafi
líka víðtæka reynslu af lögmennsku,
auk kennslustarfa og fræðimennsku. En
að starfandi lögmenn séu svo dóm-
greindarlausir að þeir telji við hæfi að
safrta undirskriftum úr eigin hópi til
stuðnings einum umsækjanda í Hæsta-
rétt er eiginlega þyngra en tárum tekur.
Þetta eru þó einmitt þeir menn sem
ættu að gera sér manna best grein fyrir
því hversu h'tíð getur þurft til að gera
dómara vanhæfan í starfi. Eða þó ekki
væri nema vekja grunsemdir um slíkt.
Undirskriftasöfnun hlýtur jú að fela í
sér að auðveldlega megi halda því fram
að Jón Steinar verði vanhæfur til að
fjalla um mál hvers einasta lögmanns
sem slcrifar undir plaggið, þar sem rök-
styðja má - verði hann fyrir valinu í
dómarasætið - að hann eigi viðkom-
andi lögmanni starf sitt að þakka, þó
ekki sé nema að hluta til, þar sem
dómsmálaráðherra hafi tekið tillit til
undirskriftalistans, ef ekki beinlínis lát-
ið undan þrýstingi þeim
sem hann skapaði.
0G JAFN AUGLJÓST ER að Jón Steinar
verður þá jafii vanhæfur til að fjalla um
mál þeirra lögmanna sem ekki hafa
skrifað undir listann þar sem hann
kunni að telja sig eiga harma að hefria
gegn þeim. Áuðvitað er enginn kominn
til með að segja að þannig muni hann
h'ta á málin en möguleikinn verður fyrir
hendi og möguleildnn einn er nóg til að
gera dómara vanhæfan.
Ekki síst í ljósi þess að Jón Steinar
hefúr þegar gert sig beran að því að vera
nokkuð langrækin persóna eins og sér-
lega harðort og frægt bréf hans á út-
mánuðum til skólastjóra Verslunarskól-
ans er til vitnis um.
Þar má vel vera að hann hafi haft rétt
fyrir sér en orðalag eins og í bréfinu,
heilum áratug eftir hinar meintu mis-
gjörðir skólastjórans, em Jóni Steinari
ekki til fr amdráttar nú.
0G EFTIR AÐ DV UPPLÍSTI að undir-
skriftalistinn til stuðnings Jóni Steinari
hefði verið saminn á skrifstofú hans og
hann jafnvel sjálfur komið nálægt text-
anum, þá fer nú eitthvað að kortast
dómgreindin sem á að vera aðal hæsta-
réttardómara.
ALTÉNT ER UÓST að Geir Haarde er
vandi á höndum. Væri allt eðlilegt
myndi hann væntanlega bara velja ein-
hvem þremenningana, sem Hæstirétt-
ur taldi hæfari en Jón Steinar, og skipa
Jón Steinar þá kannski frekar seinna, ef
hann sækti næst um með ögn minni
hamagangi. En vandi Geirs er póhti'sk-
ur; öllum er Ijóst að öflug póhtísk klíka
innan Sjálfstæðisflokksins ætlast til
þess að Jón Steinar verði valinn og mun
ekki h'ða neitt annað.
Og hagar sér einhverra hluta vegna
eins og það séu síðustu forvöð.
Hlugijökulsson