Dagblaðið Vísir - DV - 06.11.2004, Blaðsíða 35

DV Helgarblað
LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 2004 35
Fræbbblarnir eru hvergi nærri dauðir úr öllum æðum þrátt fyrir að hafa verið að í aldarfjórðung. Þeir
rekja hér sögu sína og pönksins á íslandi í tilefni af stórafmælinu.
DV hitti Fræbbblana á Grand Rokki
um síðustu helgi þar sem hljómsveitin
var að hljóðprufa fyrir tónleika sem
hún hélt þar á laugardagskvöldið.
Blaðamaður settist niður með þeim
Valgarði Guðjónssyni söngvara, Stefáni
Karli Guðjónssyni trommuleikara og
Helga Briem bassaleikara, en Amór
Snorrason gítarleikari bættist í hópinn
skömmu síðar.
Hvemíg byijuöu Fræbbblamir?
Valli: „Við Stebbi höfðum verið að
hlusta á mikið af skemmtilegri músik
og fannst alveg ömurlegt það sem hafði
verið að gerast bæði í útlöndum á und-
an pönkinu og héma heima og það lá
allaf í loftinu að við ætluðum að stofna
hljómsveit. Einhverra hluta vegna var
Stebbi settur á trommur og ég ætlaði að
vera á bassa. Ég ædaði að vera í bak-
grunni að spila á bassann og láta fara
lítið fyrir mér. En okkur vantaði tilefni
og það var ekki fyrr en okkur fannst við
þurfa að svara skólameistara í MK
einhverju sem við drifum í þessu og
settum saman hljómsveit fyrir Myrkra-
messuMK 1978.“
StebbL „Okkur var boðið í Sjón-
varpið og það kveikti í okkur."
Lopapeysuliðið labbaði út
Vissuö þiö af einhverjum öörum
pönkhljómsveitum áþessum tíma?
Valli „Við heyrðum að Sarðnagg-
amir hefðu spilað viku á eftir okkur á
Borginni 1979. Annars var enginn að
spila pönk á þessum tíma. Alveg til
1980 vom við álitnir stórskrítnir. Það
vom Kampútseutónleikar í Austurbæj-
arbíói í febrúar 1980. Ég held að þeir
hafi svoh'tið kveikt í fólki. Þá spiluðu
Snillingamir og við og einhver útgáfa af
Þursaflokknum og svo Hálft í hvom eða
eitthvað svoleiðis."
Stebbú „Já, en við sáum helling af
liði í lopapeysum yfirgefa salinn þegar
við byrjuðum að spila."
ValÚ: „Við æfðum mikið fyrir þetta.
Ég hugsa að stór partur af Nammi-
Fyrstu árin Þessir ungu herramerm voru
með fyrstu pönkurunum d íslandi og hafa
haldið uppi merki pönkaranna síðan.
efninu hafi orðið til fyrir þessa tónleika.
Bubbi sagði einhvem tímann að við
hefðum opnað dymar og Utangarðs-
menn svo gengið inn. Ég held að það sé
alveg rétt. Þó að Utangarðsmenn hafi
kannski ekkert verið á þessari pönklínu
talaðum
oð ponk og
nýbylgjutiminn
hafi nað hómarki
með kvikmyndinni
1 Reykjnvik. Sumir
viljuþó meina að hanwrkinu
hafi verið nóð fyrr og að sýning
MBXTiMimi» >: i?. ~ KtíliTBjlfcx'r kvikmyndarinnar hafi i raun verið
\ * byrjunin ó endalokunum. Það voru
» haldnar nokkrar pönkhdtiðir. Fyrir utan
þær sem voru í Kópavogsbiói mó nefna
BARÐIR TIL RÓBÓTA, stórtónleika Utangarðs-
■Ujj|L||j§UíLIjjgp^V manna, Þeysara og Fræbbblanna i Camla biói 17.
s desember 1980 og RAW
FLOWER-tónleikahótiðina
\N sem fór fram i norðurkjallara
MIT 13.og lA.mars 1981, enþar
' komu fram vel ó annan tug hljóm-
V sveita. Stærstu einstöku tónleikarnir og
PPA ' kannski hópunkturinn ó þessum timabili
voru hljómleikar sem nefndust ANNAÐ HUÓÐI
\V STROKKINN og fóru fram í Laugardalshöll 3.júli
V 1981. Þar spiluðu m.a. Þeyr, Fræbbblarnir, Tauga-
deildin, Baraflokkurinn, Fan Houtens Kókó, Box,
Englaryk, Spilafífl, Exodus, Tappi Tíkarrass, Clitoris, N.A.S.T.
og Bruni BB.
A NitS AÖ HUCl>t$,níSt'
- -■ ' / .
uii 1 '■* * j-j j \ ; ;.y *
,V- , , U/,3 jr\9~ ~~ M W
fáf •;>- i
Fræbbblarnir 2004 Eftir 25 ár i bransanum eru
þeir enn ferskir og skemmtilegir. Fræbbblarnir voru
að senda frá sér nýja plötu og heimildarmyndin
Pönkið og Fræbbblarnir er komin í sýningar f is-
lenskum kvikmyndahúsum. DV-mynd Vilhelm
Fræbbblabjórinn Hljóm-
sveitin hefur tekið upp á
þá samt opnaði þetta augu
fólks fyrir því að það var
hægt að hlusta á eitthvað
annað en Ljósin í bænum
ogMezzoforte. Þessikraftur
sem fylgdi Utangarðs-
mönnum gjörbreytti alveg
aðstæðum og það fóm fleiri
að hlusta og gefa þessu
sjens.“
Helgi: „Ég fékk plötu í
jólagjöf að eigin beiðni. Give
Em Enough Rope með
Clash. Ég fékk aldrei að spila
hana í nærvem nokkurs
annars manns. Hvorki vina
eða fjölskvldu. Samt er þetta ýmsu igegnum tíðina og
helpoppuð plata! “ þessi bjórflaska ergott
Hverjir höföu mest áhrif dæmi um uppátækin.
áykkur?
Valli: „Það voru Ramones, Sex
Pistols, Clash og Jam en líka hljóm-
sveitir eins og Alberto Y Lost Trios
Paranoias. Við tókum fullt af húmom-
um þeirra þó að tónlistin hafi verið
öðmvísi. Og Damned og Buzzcocks.
Við hlustuðum líka bæði á Ian Dury og
Elvis Costello, Stiff Little Fingers og
Stranglers náttúrulega... “
Baráttukveðjur frá Stranglers
Hvernigkom það tii að False Death
vargefin út í ShefBeld?
Stebbi: „Það var í gegnum Einar
Öm. Hann hafði sambönd úti í
Englandi. í Sheffield var eitt fyrsta sjálf-
stæða plötufyrirtækið sem hét Limited
Edition Records rekið af
Marcusi nokkrum sem var
kunningi Einars. Þetta var
árið 1979 og okkur þótti
mikið til um þetta."
Svo kom Viltu nammi
væna? í desember 1980...
Valli: „Já. Við tókum
hana upp þama um sum-
arið og upphaflega átti
þetta að vera svanasöng-
ur. Við vildum bara koma
efninu frá okkur, þess
vegna bara á kassettu, en
svo vatt þetta upp á sig og
við ákváðum að búa til
plötu úr þessu og sjá
hvemig gengi.“
Hvernig voru viðtökur
gagnrýnenda?
Valli: „Hræðilegar. Meira segja þeir
sem gáfu sig út fyrir að vera með opinn
huga og allt hökkuðu plötuna í sig."
Hvervar besta íslenska pönkhljóm-
sveitin fyrir utan Fræbbblana?
Valli: „F-8, Taugadeildin. Purrkur-
inn var frábær sérstaklega framan af."
StebbL' „Sjálfsfróun var mjög sér-
stök. Þó að maður væri ekkert mjög
heillaður af músikinni þá vom þeir
mjög áhrifamiklir. Og Jonee Jonee."
HelgL „Purrkurinn stendur upp úr.“
Valli: „Við erum að gleyma ein-
hverju. T.d. Q4U. Það var sama (
þar. Svo Utangarðsmenn en <
ég kannski lít ekki á þá sem \
pönkara. Þetta var meira
svona amerískt rokk.“
Rifist um nafn og umslag
Ánægja með Dót, nýju plötuna?
VallL „Ég er rosalega sáttur. Bæði
finnst mér við vera að ná ákveðinni
fjölbreytni og svo er í fyrsta skipti að
skila sér úr framleiðslu plata sem er
eins og maður hafði hugsað sér hana.
Eftir 20 ár verður þetta platan sem
menn tala um en ekki Nammið."
StebbL „Við vomm svolítið þirraðir
þegar við vorum að byrja að vinna
plötuna. Þetta var ekki allt eins og við
vildum. Það heyrist. En svo hugsaði
maður. Það er betra að hafa smá pirr-
ing í spilamennskunni heldur en að öll
slögséu nákvæmlega tímasett... “
Valli: „Platan er tekin upp á 100
tímum. Við héldum að það væri nóg,
en mönnum sem við töluðum við
fannst það fáránlegt. Singa-
pore Sling notaði víst 500
tíma. Það er fullt af smá-
atriðum þama sem
maður gæti pirrað
sig á. Fyrir .
utan þá
staðreynd að við tókum þrjá mánuði í
að rífast um nafn og umslag. Það vom
flestir sammála um tónlistina en svo
þegar það kom að því að velja nafnið,
þá varð alltbrjálað."
HelgL „Það lá við að vina- og fjöl-
skyldubönd slimuðu."
Oghvaöa nöfn uröu undir?
„Arnór vildi Nýjasta textamentið,
Helgi vildi Fræbbblamir kasta fyrsta
steininum... “
Pönkið hreinsaði burt allt
draslið
Platan ergefin útafZonet. Hvemig
er Óttar Felix að standa sigípönkinu?
„Það er nú Grímur (Atlason) sem
hefur fyrst og fremst verið að vinna
með okkur í þessu, en Óttar er ofboðs-
lega jákvæður og spenntur. Þegar við
komum með upptökumar þá settist
hann niður og hlustaði á þetta og var
rosalega ánægður."
Flestar íslensku pönkhljómsveitirn-
ar voru hættar áöur en þeim tókst aö
gefa út plötu. Þiö eruð enn starfandi
eftirmeira en 25 ár. Hver er ástæöan?
VallL „Það er eiginlega sama og í
upphafi, þessi trúboðsárátta hjá okkur.
Okkur finnst við hafa svo mikið að segja
um hvemig á að gera hlutina og þurfa
svo mikið að sýna hvemig þetta á að
vera.“
En segiði mér, eruö þiö búnir aö
fyrirgefa hippunum?
Amón ,ÁUs ekki. Engin ástæða til.
Pönkið tók rokkið og hreinsaði burt allt
draslið sem hippamir vom búnir
að klína á það."
StebbL „Já, pönkið var
kjaftæðissía... “
Kvikmyndin Pönkið og Fræbbblarnir var frumsýnd í gær
„Hrá, kröftug og skemmtileg eins og pönkið“
Kvikmyndin Pönkið og Fræbbblarnir
var frumsýnd í Regnboganum í gær. Hún
er gerð afþeim Þorkeli Sigurði Harðar-
syni og Erni Marinó Arnarsyni, en þeir
voru einmitt tveir afþremur leikstjórum
Ham-myndarinnar sem varsýnd fyrir
tveimur drum við mikinn fögnum rokk-
þyrstra. Myndin er byggð upp ó nýjum og
gömlum viðtölum og myndskeiðum, m.a.
fengu þeir félagar að nota efni sem var
tekið upp fyrir Rokk i Reykjavík, en hefur
aldrei verið sýnt. Blaðamaður hitti þó
nokkrum dögum fyrir frumsýningu þegar
þeir voru að leggja siðustu hönd d verkið.
Afhverju að gera mynd um ístenska pönk-
ið og Fræbbblana?
„Það ernú eiginlega furðulegt að enginn
skuli hafa gert þetta áður. Það er kannski út
afRokk í Reykjavík. Mönnum hefur senni-
lega þótt þetta timabil vera afgreitt með
þeirri mynd sem er ágæt fyrir sitt leyti, en
hún er samtimamynd og það var kominn
tími til að gera mynd sem skoðar þenn-
an tfma með smá fjarlægð. Nú eru 25 ár
síðan þetta byrjaði."
Hvað finnstykkur einkenna islenska
pönkið?
Þorkell:„Erlendis var þetta svolítið
„lower class";-verkalýðs-, fátæklinga-
og atvinnuleysingjadæmi, en hérna er
náttúrlega miklu minni stéttaskipting
þannig að fólk eryfirleittsammála um
að hérna beindist þetta mest gegn
mennigarsnobbi og diskóinu."
Örn:„Pönkið kemur seint til Islands.
Þegar pönkið er búið að blómstra úti
þá loksins kemur eitthvaö hingað.
1978. Mönnum finnst ekki vera langt
síðan þetta var, en þegar maður fer að
skoða þetta þá varþetta bara eins og á
steinöld. Við vorum enn föst i höftum og
rugli. Þú þurftir að sækja um til gjaldeyris-
nefndar til að fá gjaldeyri, Sambandið keypti
skó á landann, það var enginn bjór og allir
Kvikmyndagerðarmennirnir Þorkell Sigurður
Harðarson og Örn Marinó Arnarson leikstýra kvik
myndinni Pönkið og Fræbbblarnir sem komm er I
bíó. Þeim finnst furðulegt að engmn skuli hafa
gert slika mynd áður. DV-mynd Vilhelm
barir
lokaðir á miðvikudögum afþví að það var
ákveðið að það væri þurrdagur. En upp úr
þessu ferþetta að breytast."
Er eitthvað sem kom ykkur á
óvart þegar þið voruð að skoða
þetta tlmabil?
Þorkell:„Kannski hvaö þetta var
lítil sena. I endurminningunni var
þetta stærra. Það var óttalegur trú-
boðsfllingur á Fræbbblunum fyrstu
tvö árin þangað til allt I einu kviknar
einhver rosalegur áhugi á þessu
islenska pönki og rokki."
Örn:„Þeir eru náttúrlega að
ströggla fyrstu tvö árin. Þaö er eng-
inn að hlusta á þetta, nema einhverj-
ar smáklíkur. Það gerðist ekki fyrr en
með Utangarðsmönnum.
Svo var annað sem kom á óvart
líka. Það var hvað það hefur varð-
veist lítið efni frá þessum tima. Við
höfum alveg efni, en það var til miklu
meira. Það var tekið yfir fullt afefni niður í
Sjónvarpi, ákveðið að þetta væri ekki menn-
ing. Það var t.d. tekinn upp þáttur I byrjun
árs 1979 meö Fræbbblunum. Þar tóku þeir
tvö lög og það var viðtal við þá og fullur
salur afpönkurum. Þetta væri meiriháttar
heimild efhún væri til, en það eina sem við
eigum ereittA4 blað með myndum sem ein-
hver tók af sjónvarpsskjánum. Þetta ernátt-
úrlega bara sorglegt."
Eruð þið bjartsýnir á að fólk flykkist á
myndina?
Örn Marinó: „Þetta er skemmtileg mynd.
Þetta er kannski ekki beint gamanmynd,
en..."
Þorkell:„Mér finnst þetta vera gaman-
mynd að ákveðnu leyti. Þetta er svo súrreal-
ískur tími að það kemur eiginlega að sjálfu
sér þegar þú fjallar um hann þá verður það
svolítið absúrd. Það er lika gaman að því
hvað fólk varyfirlýsingaglatt á þessum tíma.
Við nálguöumst þessa mynd dálítiö í anda
pönksins. Hún er ekkert ofunnin. Hún er unn-
in mjög hratt. Þetta er hrá, kröftug og
skemmtiieg mynd."