Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1941, Page 27

H. G. Wells.
Herbert George Wells, f. 1866, er einn af þeim sár-
fáu ensku rithöfundum, sem komnir eru af alþýðu-
i'ólki og hafa aflað sér menntunar af eigin ram-
leik. Foreldrar hans voru fátæk, og fyrstu kynni sín
af högum og háttum efnaðri borgara fékk Wells, er
móðir hans var um tíma starfsstúlka í húsi auðugs
manns. Hin róttæka afstaða Wells til þjóðfélagsmála
er þess vegna eðlileg og frumlæg. Alþjóðahyggju lians
og brennandi áhuga fyrir stéttlausu og fullkomnara
þjóðfélagi má skiljanlega rekja til uppvaxtaráranna
og aðstöðu hans þá. Frá fjórtán ára aldri varð hann
að sjá fyrir sér sjálfur, en tókst með gáfum sínum
og óvenjulegum dugnaði að afla sér menntunar og
verða fjárhagslega sjálfstæður maður. Iiann gerðist
skólakennari um hrið, fór svo á háskólann í London
og las þar náttúrufræði. Kennari hans var hinn frægi
náttúrufræðingur Huxley. Wells lauk ágætu prófi
í dýrafræði árið 1888 og fékkst síðan nokkuð við vís-
indalegar rannsóknir, en stundaði jafnframt blaða-
mennsku og skrifaði alþýðlegar bækur um visinda-
leg efni. Ungur að aldri tók hann að rita skáld-
sögur og' vakti fyrst eftirtekt almennings, er sagan
Timavélin kom út 1905. Þessi saga, sem birtist i ís-
lenzkri þýðingu í Eimreiðinni fyrir nokkrum árum,
var hin fyrsta í langri röð skáldsagna, þar sem Wells
notaði afburða þekkingu sina í náttúrufræði sem und-
irstöðu að heillandi og ævintýralegum sögum. Tíma-
vélin fjallar um fjórðu víddina, tímann. Söguhetjan
er maður, sem býr til vél, sem hann getur eftir vild
farið í inn í framtiðina, eða aftur í liðna tímann, og
meðal annarra merkilegra hluta, sem hann verður
áskynja í framtíðinni, er veröld, þar sem mannkynið
hefur skipzt í tvær ólíkar manntegundir, önnur af-
komendur æðri stéttanna, hin lægri stéttanna. Wells
(25) 2