Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1957, Síða 30

eitruninni án þess að hún næði sér niðri sem igerð.
Enn aðrir skrimtu af, en urðu aldrei samir eftir
vegna varanlegra breytinga á liffærum.
Með auknum vélakosti og borgarumferð urðu slysin
æ tiðari orsök spítalavistar, einkum beinbrotin. Rauna-
lega margir þeirra, sem fluttir voru á sjúkrahús vegna
opinna beinbrota, áttu aldrei afturkvæmt, jafnvel þótt
sárið, sem brotið beinið hafði stungið á húðina,
væri litlu stærra en hnappagat. Það var almennt viður-
kennt, að meiri lífshætta væri að leggjast á spítala en
taka þátt í fólkorrustu, en aðstæður almennings voru
þannig, að ekki var annað úrræða, þegar slys bar
að höndum. Skurðaðgerðir vegna sjúkdóma i kvið-
arholi þóttu ekki fýsilegar, enda var árangurinn
óglæsilegur, þá sjaldan þær voru reyndar. Það mátti
t. d. heita hrein undantekning, ef konu varð lengra
lífs auðið eftir keisaraskurð.
Þannig voru skurðlækningar þeirra tíma, og merkur
maður í þessari grein og einn af kennurum Listers,
Sir John Erichsen, spáði því, að þótt skurðtæknin
kynni að taka einhverjum smábreytingum, yrði lækn-
um þó um aldur og ævi ókleift að seilast inn i þrjú
holrúm mannslikamans —- kviðarholið, brjóstholið og
höfuðkúpuna.
Svo megna fýlu lagði af graftarsárunum, að fólki,
sem var óvant „spítalalyktinni", sló fyrir brjóst um
leið og það steig yfir þröskuld þessara pestarbæla,
og sagt er, að stundum hafi þefinn lagt í næstu götur.
Læknar og annað starfslið, sem vanizt hafði þessu
andrúmslofti, lét það ekki á sig fá og þótti lítið koma
til þeirra, sem ekki þoldu dauninn. Enginn hafði
skilning á mikilvægi hreinlætis, enda var óspart hlegið
að þeim fáu, sem þvoðu hendur sínar eða spitala-
föt. Hnifa og önnur skurðtæki datt engum i hug
að hreinsa, nema í hæsta lagi strjúka af þeim á kyrtil-
lafinu að lokinni aðgerð. Kyrtlinum var einfaldlega
fleygt, þegar ekki sá í hann lengur fyrir óhreinind-
(28)