Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1957, Side 33

og svo kom þessi ungi prófessor frá Edinborg og
gerði sig liklegan til þess að setja allt á annan end-
ann með sápukaupum og þvotti.
Austur í Vínarborg hafði ungverskur fæðingalæknir,
Ignaz Philipp Semmelweis, nýlega staðið í ströngu,
einnig vegna þvotta. Hann hafði veitt því athygli, að
barnsfarasóttin geisaði með margfaldri grimmd á
deildunum, þar sem fæðingahjálpin var í höndum
lækna og stúdenta. Á hinum, þar sem ljósmæðurnar
tóku á móti börnunum, var ástandið miklu betra, og
hann var sannfærður um, að það var vegna þess, að
Ijósmæðurnar fengust ekki við krufningar, en lækn-
arnir og stúdentarnir fóru beint úr líkskurðarstofunni
til fæðingahjálparinnar, án þess svo mikið sem þvo
sér um hendurnar. Hann heimtaði, að allt, sem nærri
fæðingu kæmi, væri þvegið úr klórkalkvatni — hend-
ur, verkfæri, dúkar — og barnsfarasóttin hvarf eins
og dögg fyrir sólu.
Lister frétti ekki fyrr en löngu síðar um það, sem
Semmel'weis hafði fyrir stafni, en meðan hann dvald-
ist í Glasgow, bárust honum fregnir af öðrum manni,
franska efnafræðingnum Louis Pasteur, og starfi hans.
Og þær höfðu meiri áhrif á hann en nokkrar fréttir
aðrar, enda urðu uppgötvanir Pasteurs grundvöllur-
inn að ævistarfi Listers, og framlag þeirra hvors um
sig og i sameiningu til læknavísindanna einn hinn
blessunarríkasti hvalreki á fjörur þjáðs mannkyns.
Pasteur hafði sannað, að örsmáar lífagnir, bakterí-
urnar, valda gerð í víni, en rotnun í kjöti og öðrum
fæðutegundum. Hann liafði enn fremur sannað með
einföldmn og auðskildum tilraunum, að hægt er að
losna við þessar lífagnir með upphitun, en sé lofti
hleypt að, mengast fæðan af þeim á ný. Með öðrum
orðum — þær berast með loftinu og virðast alls staðar
nálægar.
Nú var sem hulu væri svipt frá augum Listers. Var
ekki ígerðarbólgan og drepið einmitt rotnun, þótt i
(31)