Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1970, Page 18
SÓLIN 1970
Töflurnar á bls. 17-22 sýna vikulega sólarganginn á sex stöðum á Is-
landi. Birting telst, þegar sólmiðjan á uppleið er 6 gráður undir sjón-
deildarhring, og myrkur, þegar sól er jafnlangt undir sjóndeildarhring á
niðurleið. Er þá orðið svo skuggsýnt, að venjuleg útistörf verða ekki
unnin að gagni án ljósa. Merkið * í töflunum táknar, að breyta þurfi
um dagsetningu, þar eð nýr dagur sé runninn. Sólarupprás og sólar-
lag reiknast, þegar efri rönd sólar er við Iáréttan sjóndeildarhring, og
er þá tekið tillit til ljósbrots í andrúmsloftinu sem svarar 35 boga-
mínútum. Hádegi er, þegar sólmiðja er í hásuðri.
Á meðfylgjandi uppdrætti eru merktir þeir sex staðir, sem sólargangs-
töflur almanaksins ná til. Sólargang á öðrum stöðum má áætla með
hliðsjón af afstöðu þeirra til staðanna, sem merktir eru á uppdrættin-
um. Ennfremur skal vísað til upplýsinga um hnattstöðu, sólarhæð og
tímamun, bls. 26-27.
Sólblettir. Að öllum líkindum verður talsvert um sólbletti á árinu 1970.
Síðasta sólblettahámark var árið 1968. Fer sólblettum nú fækkandi
fram að næsta lágmarki, sem sennilega verður árið 1974 eða 1975.
Þegar horft er á sólina í leit að sólblettum, er brýn nauðsyn að vernda
augun gegn ofbirtu, t.d. með dökkri ftlmu eða sótuðu gleri. Augnhlífin.
sem notuð er, verður að vera svo dökk, að tæplega grilli í 60 W ljósa-
peru í gegnum hana. Stærstu sólblettir eru sýnilegir án sjónauka, en
slíkt er fremur sjaldgæft. Ef sjónauki er notaður, er bezt að láta hann
varpa mynd af sólinni á hvítt spjald, sem haldið er í dálítilli fjarlægð, og
skarpstilla síðan sjónaukann, unz myndin verður skýr. Að horfa beint
í sólina gegnum sjónauka er stórhættulegt og getur valdið varanlegri
blindu á samri stund.
(16)