Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1970, Page 125
Markmið geimvísindanna
eftir
Þorstein Sæmundsson stjarnfræðing
I nær fimm þúsund ár hefur pýramídinn mikli hjá Gíza
drottnað yfir öðrum byggingum jarðarinnar og verið mönn-
um undrunar- og umræðuefni. Enginn veit með vissu, hvers
vegna pýramídarnir voru reistir. Grafhvelfingarnar, sem í
þeim hafa fundizt, virðast nánast aukaatriði. Sennilegasta
skýringin er sú, að þessar risavöxnu byggingar hafi verið eins
konar metnaðartákn þjóðar, sem hafði náð því stigi tækni-
menningar, að hún gat leyst slíka þraut, og var stolt af að
sýna mátt sinn.
Eftir þessi fimm þúsund ár er nú í fyrsta skipti risin bygging
sem er stærri að rúmtaki en pýramídinn mikli. í hinni nýju
byggingu, sem er vestur á Flórídaskaga, eru flaugar til mann-
aðra tunglferða settar saman og búnar til flugs. Að lögun er
byggingin ólík pýramídunum — nú á dögum er feman vin-
sælli en hyrnan — en að öðru leyti er hér um athyglisverða
hliðstæðu að ræða, þvi að þetta gríðarstóra mannvirki er ekki
reist af neinni knýjandi nauðsyn, heldur af metnaðarástæðum
fyrst og fremst. Þetta er ekki sagt í óvirðingarskyni, heldur
til að minna á það, að metnaðurinn er og hefur ávallt verið
ein helzta drifíjöður mannlegrar viðleitni.
Hið nýja viðfangsefni mannkynsins, geimvísindin, er í senn
stórbrotið og heillandi. Til geimvísinda teljast allar rannsóknir
sem framkvæmdar eru með háloftaeldflaugum, gervitunglum
og geimflaugum. Rannsóknir þessar beinast bæði að jörðinni
sjálfri og íjarlægum himinhnöttum og grípa þannig inn á svið
(123)