Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1970, Blaðsíða 129

'8 vegna þess, að sólin er eina sólstjarnan sem er svo nærri
okkur, að við getum skoðað yfirborð hennar í smáatriðum.
Athuganir frá gervitunglum hafa þegar aukið miklu við þekk-
lngu okkar á sólinni. Þegar fram í sækir og tæknin eykst, verður
vafalaust reynt að skjóta geimflaug frá jörðinni á þann hátt,
að hún komist á mjög ílanga braut og gangi nálægt sólinni.
Með því móti fengjust ekki aðeins nýjar upplýsingar um sól-
ina sjálfa, heldur myndi tilraunin líka varpa ljósi á vandamál
sem upp hafa komið varðandi hina almennu afstæðiskenn-
mgu og eðli þyngdaraflsins.
Annað verkefni í geimrannsóknum, sem þegar er komið
á góðan rekspöl, er könnun tungls og reikistjarna. Á því sviði
má segja að stöðnun hafi ríkt í stjörnufræðinni um alllangt
skeið, sumpart vegna þess, að menn hafi verið komnir í sjálf-
heldu og nýja tækni skort til að leysa vandamálin. Þeim mun
meiri eru umskiptin nú. Öllum er í fersku minni sá árangur er
náðst hefur í könnun tunglsins með sjálfvirkum flaugum og
mönnuðum geimskipum. Þær geimflaugar, sem sendar hafa
verið til næstu reikistjarna, eru miklu færri, en árangurinn
hefur engu að síður verið stórkostlegur. Til dæmis vitum við
nú, að yfirborð Venusar er afar heitt, mörg hundruð stig á
Celsius, og að yfirborð Mars er þakið gigum, sem að ýmsu
leyti eru áþekkir gígunum á yfirborði tunglsins. Þá benda
sterkar líkur til þess, að gufuhvolf beggja þessara reikistjarna
séu næstum eingöngu úr koldíoxíði. Eru það óvæntar fréttir,
svo að ekki sé meira sagt.
Af öðrum niðurstöðum má nefna, að hvorug reikistjarnan,
Venus eða Mars, sýnir merki um segulsvið. Sú staðreynd er
athyglisverð. Segulsvið jarðarinnar er talið stafa frá raf-
straumum í jarðkjamanum. Ef hugmyndir manna um þetta
efni eru réttar, er myndun segulsviðs í reikistjörnu háð þremur
skilyrðum: I fyrsta lagi verður kjarni reikistjömunnar að vera
úr efni sem leiðir rafstraum nægilega vel. í öðru lagi þarf
kjarninn að vera fljótandi, því að rafstraumarnir verða til við
(127)
L