Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.2005, Blaðsíða 25

DV Menning
MIÐVIKUDAGUR 19.JANÚAR2005 25
Skömmu fyrir jólin komu út fyrstu diskarnir í röð nýrra hljóðritana á flutningi hóps söngvara á
sönglögum hins ástsæla tónskálds, Sigvalda Kaldalóns. Sigurður Þór Guðjónsson hefur hlýtt á diskana
og fer ekki í grafgötur með ánægju sína með útgáfuna.
Bestu laglínur Sigvalda Kaldalóns
eru gerðar af snilld. Þær eru svo
skírar og tærar. í þeim kemur fram
saklaus og innileg hamingja og þær
eru einstaklega sönghæfar. I lög-
unum brýst fram innbyrgð söngþrá
þjóðarinnar um margar aldir. Þar
birtist heiðríkur íslenskur himinn,
dimmblátt hafið og öll sú birta sem
lýsir upp landið á sólríkum sumar-
degi. Sigvaldi dregur heldur ekki
dám af neinum öðrum tónskáldum.
Hann er alveg sjálfstæður. Lög hans
eru einnig ótrúlega margbreytileg
innan sinna takmarka. Hins vegar
kunni Sigvaldi ekki að gera píanó-
rödd við lögin sín. Hann notar að-
eins fáar einfaldar formúlur. Þegar
best tekst tO, hæfa þær þó vel hinum
sæluþrugnu og fögru laglínum.
Hafin heildarútgáfa
HeOdarútgáfu á þessum lögum
hefur nú verið hleypt af stokkunum
með þessum tveimur diskum. Mikið
er lagt í bækling sem fylgir, með
ljóðatextum og enskum þýðingum á
þeim. Því miður hefur láðst að þýð.a
heiti ljóðanna. Ekkert er gefið uppi
um höfunda ljóða sem flestir eru lítt
eða ekki þekktir. Hver var t.d. Pétur
Sigurðsson, sem orti ljóðið um
hjúkrunarkonuna? Engar upplýs-
ingar er að finna um það hvenær lög-
in voru samin og engar skýringar eru
við myndir úr fjölskyldualbúmi Sig-
valda. AOt eru þetta slæm mistök.
Sex söngvarar deOa með sér 50
lögum og er það tæplega helmingur-
inn af einsöngslögunum. Blandað er
saman alþekktum og minna
þekktum lögum.
Ólafur Kjartan og Sesselja
Ólafur Kjartan Sigurðsson hefur
mOdlfenglega og dramatíska rödd
sem nýtur sín glæsOega í laginu Á
Sprengisandi. Hins vegar hefur
Olafur þann kæk að stynja óskaplega
í söngnum og er það oft tO óþolandi
lýta. Hann ofgerir líka hressilega
Sveinkadansi og Kötu litiu í Koti og
rembist um of í Hin silfurbúnu Qey. í
Hinstu kveðju njóta sín bæði hlýjan í
röddinni og góð söngtækni Ólafs.
Sesselja Kristjánsdóttir hefur
einhverja fegurstu mezzósópran-
rödd sem heyrist þó að hún sé að
vísu fremur einhæf. Því miður fær
hún lökustu lögin. Hún syngur
Mamma ætiar að sofna unaðslega
vel, tregafullt og mjúkt svo varla
hefur heyrst annað eins. Jónas leik-
ur með af sama listfengi. Það er eins
og þau hafi hitt á óskastund.
Draumur Bergljótar verður dular-
fullt og seiðandi lag í söng Sesselju
og henni tekst að laða fram þá al-
sælukennd sem einkennir jafnvel
annars flokks lög Sigvalda eins og
Komdu heim í dalinn minn.
Jóhann og Sigrún
Sönglög Sigvalda eru mjög al-
þýðleg. Þeim hæfir ekki óperustfll.
Á því flaskar lóhann Friðgeir Valdi-
marsson stundum. Svona skær óp-
erutenórrödd, sem sker eins og
beittur hnífur, gerir út af við ljóð-
rænuna í Ég syng um þig og Við
sundið. Rödd lóhanns er samt
glæsileg með afbrigðum og hann er
góður söngvari sem gerir sér
dramatískan mat úr Stormum og
Valdi án þess þó að ofgera og það
eitt er óvanalegt afrek.
Enginn hefur sungið Svanasöng á
heiði betur Sigrún Hjálmtýsdóttir,
fremur hægt en með ómótstæði-
legum og töfrum. Þetta er kannski
besta lag Sigvalda, sá töfrasproti sem
dýpst hefur snert þjóðina. Þessi heiði
er hvergi til á landinu. Hún er heiði
draumanna og æfintýranna í sálinni.
Kveldfriður er hins vegar misheppn-
aður vegna ofleiks í söngnum. Sigrún
og lónas vekja aftur á móti Með sól-
skinsfána upp ffá dauða og
gleymsku. Þú réttir mér ilmhönd
reynist í söng Sigrúnar vera 'eitt af
hinum gleymdu snilldarverkum Sig-
valda, svo angurvært að maður fer að
hugsa um guð. Bíum, bíum bamba
er vafið í heilögum einfaldleika í
söng Sigrúnar og annað gleymt
snilldarverk, Ú, faðir gef mér lítið
ljós, er með söng hennar komið til að
vera í hjarta og trú þjóðarinnar. Mar-
íubænin hástemmda ber vitni um
mikla söngtækni Sigrúnar.
Snorri og Svanurinn
Snorri Wium beitir þróttmikilli og
blæbrigðaríkri rödd sinni af miklum
myndugleik og óvenjulegri gaum-
gæfni. Vorvísurnar allar sem hann
syngur, bera af öðrum sem hafa
sungið lögin fyrir ferskleika og næm
blæbrigði. Snorri býr einnig yfir dýpt
og fágun sem kemur fram í Heiðin
há sem er eitt besta og mystískasta
lag Sigvalda. í Svanurinn minn syng-
ur dregur Snorri ekki aðeins fram
ljóðrænuna heldur sýnir ffam á að
lagið er heilmikil kompósisjón. Sig-
valdi gerði ekki mikið betur að því
Höfrungurinn í Háskólabíó
Sinfónían hefur keppt að því reglu-
lega að fá hingað til landsins mikla
snillinga í hljóðfæraleik. Á fimmtu-
dagskvöldið mætir einn slíkur á Mel-
ana og hefur i farteski sínu sögu-
frægan grip, Höfrunginn svokallaða,
fiðlu sem sjálfur Stradivari, meistari
fiðlusmíðanna, setti saman 1714.
Suwanai er svo lánsöm að fá, fyrir til-
stilli japanskrar stofnunar, að leika á
eina affrægustu fiðlum veraldar. Einn
affyrri eigendum þessa óviðjafnan-
lega hljóðfæris var sjálfur Jascha
Heifetz sem hefur verið nefndur einn
mesti fiðluleikari 20. aldarinnar.
Efnisskráin hefst á sinfóníu nr. 6 eftir
JosefHaydn, því næst hljómar
fiðlukonsertinn og eftir hlé er
svo þráðurinn tekinn upp að
nýju i Sjostakovitsj-hringnum
og nú er komið að sinfóníu nr.
6. Rumon Gamba, aðalhljóm-
sveitarstjóri Sí, stýrir tónleik-
unum.
Akiko Suwanai vakti alþjóð-
lega athygli árið 1990 þegar hún vann
Tsjajkovskíj-keppnina aðeins 17 ára
gömul og varð þar með yngsti viðtak-
andi fyrstu verðlauna frá upphafi þess-
arar virtu keppni. Eftir sigurinn i
Moskvu lauk hún námi sínu hjá hinum
fræga fíðlukennara Dorothy DeLay í
Juliardskólanum í New York, en
hefur síðan skapað sér nafn
sem einn fremsti fiöluleikari
sinnar kynslóðar, þekkt fyrir
einstaklega fallegan tón og
Ijóðræna nálgun við tónlistina.
Hún leikur reglulega í Evrópu,
Ameríku og Asíu, en hún er
geysivinsæt í föðurlandi sínu,
Japan.Ásíðustu misserum hefurAkiko
Suwanai m.a. leikið með Berlínarfíl-
harmóníunni undirstjórn Charles
Dutoit, komið fram á Páskahátiðinni i
Lucerne undirstjórn Pierres Boulez og
farið i tónleikaferðir með Philharmonia
Orchestra og tékknesku filharmóní-
unni ásamt Vladimir Ashkenazy. Með
þeim síðastnefndu hljóöritaöi Suwanai
fíðlukonserta Mendelssohns og Tsja-
jkovskíjs og fékk fyrir það mikið lof, eins
og fyrir aðra geisladiska sem hún hefur
leikið inn á síðan hún skrifaði undir
samning við Universal (Decca, Philips)
1996.
Sinfónía nr. 6 eftir Josef Haydn verður
leikin í fyrsta sinn á tónleikum Sí á
fimmtudag. Og fiðlukonsert Sjosta-
kovitsjs hefur einu sinni verið áður á
efnisskrá hljómsveitarinnar, það var
árið 1980 og þá lék Carmirelli Pina á
fiðlu. Þetta er einnig í annað sinn sem
sinfónia nr. 6 eftir Shostakovitsj er
Svanasöngur
á heiði.
Fyrstu tveir
diskar í heild-
arútgáfu
á lögum Sig-
valda Kalda-
lóns.
Listrænn stjórnandi og
undirleikari:
Jónas Ingimundarson.
Útgefandi: Smekkleysa og
Menningarmiðstöðin
Gerðubergi, 2004.
★ ★★★★
I
Plötudómur
leyti. Þú eina hjartans yndið mitt,
það vandsungna lag, fær uppreisn
æru í söng Snorra sem eitthvert
tregafyllsta lag sem við eigum en
ekki einhver fagnaðaróður til konu.
Er til einhver glaðvær tónlist, spurði
Schubert. Og Sigvaldi spyr hins sama
í þessu lagi og söng Snorra.
Sigríður
Dálítið einkennileg en sjarmer-
andi rödd Sigríðar Aðalsteinsdóttur
nýtur sín vel í flæðandi lögum eins
og Unu og Skógarilmi. í Mánanum,
einhverju seiðmagnaðasta lagi Sig-
valda, vantar aftur á móti töffana.
Lagið hljómar kalt. Ekkert seiðandi
tungsljós. Hreiðrið mitt er lag sem
ætti skilið að vera betur þekkt. Þar
koma takmarkanir Sigvalda samt
einna best fram, þessi tónlist hrópar
á píanórödd sem meira er lagt í.
Sjaldan hefur Jónas þó leikið betur
og söngurinn er yndislegur. Þetta
litla lag æsir upp eitthvað í sálinni.
Önnur óskastund hjá söngvara og
meðleikara! Fjallið eina er svo þriðja
óskastundin. Jónas lokkar í með-
leiknum fram allt sem býr í tónlist-
inni sem reynist vera miklu meira en
sjá má af nótunum einum. I þessum
lögum og mörgum öðrum á disk-
unum innblása flytjendurnir hvor
aðra svo úr verður verulega góður
flutningur. Þetta eru undursamlegir
diskar þó ekki séu þeir fullkomnir
fremur en önnur mannanna verk.
Framhaldi á þessari útgáfu er
beðið með eftirvæntingu.
SiguröurÞór Guðjónsson
leikin, en hún var áður á dagskrá 1993.
Hljómleikarnir hefjast í Háskólabió kl.
19.30.
Vinafélag Sinfóníunnar verður með
sinn hefðbundna kynningarfund yfir
súþu á Sögu fyrir konsertinn á
fimmtudag og verður samkoman I
Sunnusal. Þar mun Árni Heimir Ing-
ólfsson tónlistarfræðingur ræða um 6.
sinfóníu Shostakovich með hjálp
hljóöfæris og hljómtækja. Aðgangs-
eyrir er 1000 krónur, en boðið er upp á
súpu og kaffi. Allir eru velkomnir, en
fólk er hvatt til að skrá sig fyrirfram, til
að tryggja sér sæti, á vefnum vina-
felag@sinfonia.is.