Freyr - 01.05.1949, Síða 4

148
FREYR
að fjölþættum tilraunum, en þær höfðu lítt
eða ekki verið stundaðar um undanfarin ár.
Þá voru engar íhlutanir hins opinbera um
slíkar tilraunir nyrðra, en það sem fram-
kvæmt var á því sviði hlaut að vera gert af
forstöðumanninum, skipulagt og fram-
kvæmt undir hans forsjá, á kostnað Rækt-
unarfélagsins, án styrks hins opinbera sér-
staklega. Á þessum árum naut Ræktunar-
félagið að vísu styrks af fé því, sem Bún-
aðarfélag íslands fékk til umráða og út-
hlutunar til ýmissa búnaðarmála. Upphæð-
in var 12 þúsund krónur á ári til allrar
starfsemi, sem þar var um hönd höfð, en
félagið var þá eiginleg allsherjar miðstöð
alls félagsskapar búnaðarins á Norðurlandi
og hafði meira að segja umsjón með, bar
ábyrgð á og greiddi mælingu jarðabóta af
þeim fjármunum, sem að ofan greinir og
taldir eru styrkur til félagsstarfseminnar.
Það segir sig sjálft, að félagsskapur með
þröngan fjárhag gat ekki tekið öll málefni
landbúnaðarins til meðferðar, en sam-
kvæmt markmiði því, er upprunalega var
sett, með stofnun Ræktunarfélagsins og
Gróðrarstöðvar þess, urðu það þeir þættir,
sem jarðyrkju varða, er framvegis skyldu
ræktir á staðnum og með komu Ólafs Jóns-
sonar til þessara starfa, árið 1924, var
traustur aðili að starfi fenginn, sem um
heilan aldarfjórðung skyldi erja jörð og
uppskera meira en gerðist á sömu slóðum,
sýna mönnum og sanna, að yrkja ber land-
ið langtum betur en venja hefir verið. Hann
sýndi þar og sannaði að fyrirhöfn sú, sem
lögð er af mörkum í þeim tilgangi að auka
uppskeruna, borgar sig. Og þeir eru margir
— Eyfirðingarnir og aðrir — sem hafa lát-
ið sér að kenningu verða fordæmi þau, er
Ólafur Jónsson hefir gefið í ræktunarmál-
um.
Á hverju sumri tilkynnir útvarpið og
blöðin, að sláttur sé hafinn í Gróðrarstöð
Ræktunarfélags Norðurlands, og það er því
nær undantekning ef annars staðar er byrj-
að að slá þegar heyskapur þar er í fullum
gangi. En í Gróðrarstöðinni er jafnan góð-
ur grasvöxtur af því að þar er land vel
ræktað, grasið vex vel og snemma af því að
þar hafa réttar tegundir áburðar verið not-
aðar á réttan gróanda á réttum tíma.
★
Sökum fjarvista minna leið meira en
hálfur annar áratugur án þess að ég sæi
eða fylgdist með athöfnum þeim, sem gerð-
ust í Gróðrarstöðinni ■— á bújörð ræktun-
arfélagsins.
Því hlýt ég að taka Ólaf Jónsson til yfir-
heyrslu, eins og prestur börn á kirkjugólfi
fyrrum, til þess að fá í skyndi úr greitt og
spara mér langan lestur, í langri röð Árs-
rita, til þess að fá útsýn, í stórum drátt-
um, yfir verkefni þau, sem þar hafa verið
til úrlausnar um þessa áratugi. Tuttugu og
fimm ára starf, á víðum vettvangi jarð-
yrkjunnar, verður ekki rakið í fáum orð-
um, en það eru hinar mikilvægustu niður-
stöður tilraunanna, sem ástæða er til að
fá nokkur skil á, einmitt um þessar mund-
ir, þegar endi er bundinn á starf Ólafs, sem
tilraunastjóra hjá Ræktunarfélaginu, og
annar tekur við þar sem hann sleppir.
Frásögnin getur ekki orðið annað en fá-
tækleg upptalning í svo stuttu máli, sem
hér er rúm fyrir, en árangur starfsins er
jafn þýðingarmikill enda þótt hér sé stikl-
að á stóru.
ÁBURÐARTILRAUNIR
Áburöartilraunirnar, sem staðið hafa jafn
lengi og Ólafur hefir verið starfsmaður fé-
lagsins, verða að teljast hinar merkustu í
marga staði.
Má þá fyrst nefna tilraunir með vaxandi
skammt tilbúins áburðar, en þær hafa sýnt,
meðal annars, að það borgar sig að nota
mun meiri áburð, en bændur gerðu almennt
(nú ræður innflutt áburðarmagn hve mik-
ið verður notað) og þá staðreynd hafa Ey-
firðingar látið sér að kenningu verða.
Áhöfn á hverri jörð í Eyjafirði er víðast
miðuð við fóðurfeng af ræktuðu landi og
um leið við áburðarskammt, sem nauðsyn-