Freyr - 01.03.1950, Qupperneq 14

64
FRE YR
lýst í Frey (nr. 1, 1948), og skal ekki frek-
ar um hana rætt hér.
En þar eð undirritaður hefir lagt geysi-
mikla fyrirhöfn og nokkra fjármuni í að
hefja framkvæmdir á þessu sviði hér á
landi, í því trausti, að hér sé um framtíð-
armál að ræða til velferðar íslenzkri
bændastétt, eins og stéttarbræðrum þeirra
annarsstaðar, tel ég rétt að gera grein
fyrir árangri af byrjunarstarfinu.
Um þessi mál hefi ég ekki ritað fyrr,
vildi fá innlendar niðurstöður að byggja á.
En allskonar fullyrðingar hafa verið á
sveimi, rógur, dylgjur og fjarstæður af
ýmsu tagi, viðvíkjandi málum þessum,
sumar beint úr herbúðum þeirra, sem kall-
ast oddvitar landbúnaðar hér á landi og
stöðu sinnar vegna ættu að vera það.
Von mín er sú, að hér sé um að ræða
þátt í framtíðarúrræðum íslenzkra bænda,
sem hljóta að nytja graslendur og safna á
þeim vetrarfóðri um komandi ár og aldir.
Og eins og Dr. Aamodt tekur fram í grein
sinni hér á eftir, hlýtur votheysgerð að
verða hagkvæmasta lausnin á fóðurverk-
um hér, ekki síður en annarsstaðar þar,
sem skilyrði til annarra verkunaraðferða
eru betri en hér gerist.
í annarri grein í þessu hefti er skýrt frá
kostnaði við byggingu votheyshlaða þeirra,
sem á síðasta sumri voru reistar með con-
creto-aðferðinni. Er þar gerður saman-
burður á efniskostnaði fyrir sama geymslu-
rúm i gryfjum, gerðum í þurrheyshlöðu og
prómeto-turns, 4 m þvermál, 12,5 m á hæð.
Frjósemi sauðfjár
Sænski sauðfj árræktarráðunauturinn,
sem kom hingað til íslands í fyrra og flutti
erindi um sauðfjárrækt í Reykjavík, sagði
í erindi sínu eftirfarandi:
Beititíminn hjá okkur er svo stuttur, að
við keppum að því að féð sé frjósamt og
fé okkar er mun frjósamara en bæði í Sví-
þjóð og Danmörku.
Upprunalega var finnska féð frjósamt,
en þessi eiginleiki hefir aukizt með kyn-
bótum og má segja, að frjósemin sé öruggur
eiginleiki finnska fjárins nú. Allt of mikil
frjósemi er þó ekki æskilegur eiginleiki þar
sem margt sauðfé er, en þorri fjáreigenda
eru smábændur og hafa aðeins nokkrar
kindur.
Við ættbókarfærsluna er þess krafizt, að
ærin eigi minnst 2 lömb, og 3—4 lömb til
þess að geta hlotið fyrstu verðlaun á sýn-
ingu. Með 30 ára starfi í þessa átt hefir tek-
izt að ná þessum árangri og tryggja að þess-
ir eiginleikar eru arfgengir hjá fénu.
En finnska ærin hefir bara 2 spena og
getur því ekki haft nema tvö lömb, mun
einhver segja. Við höfum þó fundið nokkra
einstaklinga með fjóra mjólkandi spena, en
við höfum ekki enn unnið að því að kyn-
bæta féð í þá átt. En ef ærin mjólkar vel —
og ég fullyrði, að finnska ærin mjólkar
vel — mun hún alltaf fæða 2 lömb og oft
3. En séu lömbin þrjú eða fjögur hjá ánni
þá bætir finnski bóndinn kúamjólk við það
sem á vantar að móðirin hafi nóg handa
þeim og það er algengt að sjá finnskar ær
með 3—4 stór lömb að hausti.
Það, sem við krefjumst af góðum fjár-
stofni, er, að frjósemin sé að meðaltali 2—
2,5, en það þýðir, að nokkrar af ánum séu
tvílembdar og hinar þrílembdar, en geml-
ingar eigi oftast eitt lamb. í þessu sam-
bandi má nefna, að metið er: 9 lömb fædd
í einu og tvívegis 8 lömb, og undirritaður
hefir oft séð ær með 4—6 lömb. Á haustin
vega þau samtals 120—150 kg. Á stórum
fjárbúum er ekki æskilegt að ærnar séu
meira en tvílembdar, en þar sem fátt er fé
er vandalaust að ofra tíma og rúmi til þess
að hirða um fleirlembinga. Sá bóndi, sem
hefir 3—4 lömb á á að haustinu, fær 3—4
sinnum meira kjöt eftir hverja á heldur en
þegar þær eru einlembdar.
í sauðfjárrækt Finna er æskilegasta nið-
urstaðan sú, að fá eins mörg lömb og mögu-
legt er í marz—apríl, þ. e. nokkrum vikum
áður en beitartíminn byrjar svo að lömbin
geti vaxið á hinu ódýra sumarfóðri og náð
25—30 kg þunga fyrir haustið, en það er
algengasti haustþungi finnskra lamba.
N. Inkovara.