Símablaðið - 01.12.1953, Qupperneq 31

SIMABLAÐIÐ
37
Lora
Á árum síðustu heimsstyrjaldar, þegar
brezka setuliðið dvaldi á íslandi, reisti það
hina svonefndu Loranstöð á Reynisfjalli við
Vík. Stöð þessi, og hennar hlutverk í þeim
hildarleik er þá var háður, var skiljanlega
algjört hernaðarleyndarmál þeirra er nuti;.
Svo er það að stríði loknu, eða nánar til-
tekið í ársbyrjun 1947, að þetta kerfi og um-
rædd stöð er tekin í þágu alþjóðaflugsam-
gangna. Taka þá íslenzk stjórnarvöld að séi
rekstur stöðvarinnar. En íslenzkt starfslið við
hinum dagleg'u gæzlustörfum þar.
Starfsliðið, sem tók þá í upphafi við af
Bretum, voru þrettán menn, auk stöðvar-
stjóra.
Störfum var þannig skipt, að vaktir eru
fjórskiptar. Upphaflega voru þrír menn á
vöktum, og þá alls 12 menn, sem stóðu vaktir.
Auk þess einn viðgerðamaður, og svo stöðv-
arstjórinn. Samtals 14 manna starfslið, sem
brezku gæzlumennirnir, sem íslendingar tóku
við af, töldu allt of lítið, enda sögðu þeir, að
Islendingar myndu ekki reka þessa stöð svo
í lagi væri, með svo fáum mönnum. Þeir
höfðu lika vanizt því að vera 8 á vakt í senn.
Ekki reyndust þó þær hrakspár hafa við
rök að styðjast. Enda ekki árið liðið, er ráða-
mönnunum íslenzku sýndist að hér væri um
ofrausn að ræða í mannahald.. og fyrirskip-
uðu að fækka um einn mann af hverri vakt.
Samtals 4 menn, sem var og gert, og reynsl-
an sýnt að blessast hefur vel. Siðan hefur
verið og er enn 10 manna starfslið við Lor-
anstöðina. Upphaflega lieyrði rekstur þess-
arar stöðvar undir flugmálin, eða þá menn,
sem um þau mál fjalla, en um áramót 1950
og ’51 var því breyttt, og rekstur stöðvarmn-
ar algjörlega fluttur undir yfirráð Lardssím-
ans. Jafnframt fór fram nokkur breyting á
starfsliði, en þó ekki tölu starfsmanna. Þeim
var búið að fækka áður.
Eitt er það, sem ég hygg að ráðamenn
umræddrar stöðvar hafi ekki gert sér ljóst,
nstöðin á Reynisfjaiti
og gjarnan ckki ástæða til. En það er aðstað-
an við vaktaskiptin. Vaktir hafa yfirleitt ver-
ið staðnar i 24 tíma. Þannig fara þá aðeins
vaktaskiptti fram klukkan 1 eftir hádegi. -—■
Geta menn þá borðað sinn hádegismat áður
en á vakt er haldið.
Eitt sinn var þó fyrirskipað að staðnar
skyldu hér 12 tíma vaktir, sem og framkvæmt
var. Reyndist það fyrirkomulag vissulega vel
yfir hásumarið, eða á meðan að dagur er
sem lengstur. Með því fyrirkomulagi urðu
vaktaskipti að fara fram kvölds og morguns.
Var þá skipt klukkan 9 að morgni og 9 að
kvöldi. Það þýddi, að eftir að hausta tók og
yfir veturinn urðu vaktaskipti að fara fram
i svarta myrkri að kvöldinu. Auk þess kann-
ske oft og einatt stórhrið eða blindbilur,
eins og gengur, þar sem allra veðra er von.
Þar aðauki á þeim tíma árs skiljanlega oft
ófært á bíl upp á Reynisfjall, vikum og stund-
um mánuðum saman. En að ganga í ófærð
og ofsaveðri neðan úr Vík og upp i Loran-
stöð, tekur nokkuð á annan klukkutima. Og
þeir eru orðnir margir klukluitímarnir, sem
starfsmenn Loranstöðvarinnar eru búnir að
hnoðast þá leið i vondri færð og illviðrum
án þess að hafa fengið eyrir fyrir, að ég bezt
veit.
En að fara að og frá stöðinni i svarta
myrkri, ofsaroki og hrið, er siður en svo
árennilegt, þegar þess er gætL að í noklsurra
metra fjarlægð út frá stöðvarhúsinu er um
þverhnift hengiflug að ræða á þrjá vegu.
Enda var fljótlega horfið frá þvi ráði að
vaktaskipti færu fram að kvöldinu, og verð-
ur að sjálfsögðu ekki tekið upp aftur, að
minnsta kosti yfir veturinn, þvi að þótt um
hábjartan dag sé að ræða, hefur það ekki ó-
sjaldan reynzt fullerfitt að komastt að og frá
Loranstöðinni. Komið hefur fyrir oftar en
einu sinni, að menn hafa skriðið á köflum,
og' hefur vart ætlað að hrökkva til.
En þeir, sem hafa oft og einatt verið með