Freyr - 01.04.1970, Síða 16

Gammaglóbúlín
Gammaglóbúlín, — hvað er nú það? munu
einhverjir spyrja. Glóbúlín er próteinsam-
band í blóðinu, sem hefur mikilvægum
hlutverkum að gegna og hefur fyrir löngu
verið sannað, að hjá ungum kálfum (og
efalaust ungviði annarra dýra einnig), gegn-
ir því hlutverki m. a. að verja þá gegn hætt-
um af smiti. í ríki spendýranna er það þekkt
og viðurkennt, að ýmis mótefni (varnar-
efni) berast fóstrinu frá blóði móðurinnar.
Og þar sem hér um ræðir kálfa ber að geta
þess, að gammaglóbúlín þeirra berst þeim
með broddmjólkinni fyrst og fremst. Endur-
teknar rannsóknir og tilraunir um áraraðir
hafa sýnt og sannað, að kálfar, sem ekki fá
jafnvel hart gamalt tún þolir þetta ekki,
það fara að sjást arfaklær í slóðinni strax
á næsta sumri, en sérstaklega ef umferð-
in á sér stað síðsumars.
Þetta, með múgavélarnar, þurfa framá-
menn okkar í ræktunarmálum að taka til
gaumgæfilegrar athugunar, ekki síður en
áburðar- og jarðvegsrannsóknir, svo og
hver bóndi hjá sér.
Sennilega væri túnum okkar bezt borgið,
á þessari miklu vélaöld, með því að fjar-
lægja grasið um leið og slegið væri, eins og
þegar er gert á stöku stað. Þá losna túnin
við mikið traðk, þá munu heytætlurnar
vera minni skaðvaldar við heysnúning en
múgavélarnar. Annars þarf að stefna að því
í framtíðinni að þurrka heyið í þurrkurum,
þá fengist ábyggilegt fóður og mætti spara
hin miklu fóðurbætiskaup. Ekki skal taka
þetta spjall mitt svo, að ég hyggist vera
búnaðarráðunautur, en ef þessar línur
mættu verða bændum og búaliðum til um-
hugsunar og athugunar, er tilgangi mínum
náð.
Sunnuhvoli, Akrahreppi, 10. okt. 1969,
Friðrik Hallgrímsson
broddmjólk, hafa miklu minna mótstöðuafl
gegn kvillum, og einkum gegn meltingar-
kvillum, en þeir, sem fá hana í ríkum mæli.
Erlendis er það algengt, að ungkálfar eru
keyptir í stórum stíl og aldir upp í vissum
búum, aðallega með gervimjólk. Þetta hefur
heppnazt misjafnlega, því að meltingar-
kvillar og allskonar veilur í kjölfari þeirra
hafa gert sín vart, stundum valdið alvar-
legum hnekki í þroskaferli kálfanna. Við
endurteknar athuganir hefur það sýnt sig,
að þeir kálfar, er fá fyrstu broddmjólkina
sem fyrstu næringu og nærast af brodd-
mjólk einungis a. m. k. tvo til þrjá fyrstu
daga ævinnar, hafa allt annað heilsufar og
þrif en hinir, sem litla eða enga broddmjólk
fá. Kvillar og dauðsföll eru algeng hjá þeim,
sem ekki hafa nærzt af broddmjólk.
í fyrsta lagi verkar broddmjólkin hreins-
andi á meltingarfærin og færir þarmbik
kálfanna út úr líkamanum. í öðru lagi eru
varnarefni í ríkum mæli í broddmjólk og
enginn kálfur, sem ætlað er líf til frambúð-
ar, má án broddmjólkurinnar vera, hún er
honum einskonar lífslind á fyrsta áfanga
tilverunnar.
Það er engin leið að verja ungkálfa gegn
smiti af ýmsu tagi, sem kemst í meltingar-
veg þeirra og veldur meltingartruflunum.
Algengur kálfakvilli er skitan og líklega al-
gengastur allra, en þó að hún verði ekki
með öllu fyrirbyggð við að láta kálfinn
njóta broddmjólkurinnar í sem ríkustum
mæli, er hún bezta vörnin sem þekkist til
þess að takmarka hinn leiða kálfakvilla.
Því fyrr sem kálfurinn fær sinn gamma-
glóbúlínskammt í broddmjólkinni og þeim
mun meira, sem hann fær, þess betra. En
það er nú svo, að því skemmri sem geld-
staða kýrinnar er, þeim mun minna er af
gammaglóbúlíni í broddmjólkinni. Erlendis
er hægt að kaupa gammaglóbúlín sem
læknislyf, og ætti því einnig að vera hægt
að fá það hér á landi, en því er ekki að
leyna, að bezt er hin náttúrlega móður-
mjólk, fyrir kálfinn eins og annað nýfætt
ungviði.
152
F R E Y R