Freyr - 01.04.1970, Qupperneq 39

Bór og Molybden
Tvö næringarefni tilheyrandi hópi snefil-
efna virðist nauðsynlegt að bera árlega í
garðlönd a. m. k. þar sem matjurtir tilheyr-
andi krossblómaættinni eru ræktaðar.
Efni þessi eru Bór og Molybden, en þau
eru bæði lífsnauðsynleg fyrir gróður.
Sjálfsagt telja flestir sig vita þetta, a. m.
k. um leið og þeir heyra þess getið, eða sjá
það á prenti. Samt er það svo, að mjög
margir gleyma þessu þegar á reynir, en
aðrir gleyma aftur hversu stóra skammta
bera þurfi á.
í þessu tilliti getur verið varhugavert að
treysta um of á minnið, því það getur
brugðizt. Þannig fór a. m. k. fyrir þeim
tveimur ræktunarmönnum, sem hringdu í
undirritaðan í byrjun gróandans í fyrra, en
þeir voru alveg miður sín yfir að hafa kom-
izt að raun um, að þeir höfðu notað 10
sinnum meira magn af boraxi á rófurnar
sínar en ráðlagður skammtur er.
Mér er ekki kunnugt um hvernig gekk í
þessum tilvikum, enda var satt að segja
ekki unnt að ráðleggja neinar þær að-
gerðir, sem talizt gátu alveg óbrigðular
gagnráðstafanir við þessum stóru skömmt-
um .
Kannski bjargaði væta sumarsins gróðr-
inum með því að skola bóraxinu það djúpt
í jörð niður, að ræturnar gátu starfað ó-
hindrað, eða kannski varð eitthvað annað
til þess að bjarga málunum. Hver veit?
En hvað sem því líður, þá má slíkt sem
þetta engan henda. Hafið því ávallt fyrir
reglu að ganga úr skugga um áburðarmagn
áður en hafizt er handa um notkun hans,
og notið ekki meira en ráðlegt er, a. m. k.
ekki þegar snefilefni eiga í hlut. í ýmsum
árgöngum Handbókar bænda er að finna
upplýsingar um bórnotkun, en til vonar og
vara skal nú rifjað upp eftirfarandi fyrir
komandi vor.
Bór er borið í garðlönd sem bórax. Ráð-
lagt magn liggur á sviðinu 15—30 kg á ha.
Bóraxi má blanda í þurran sand svo það
dreifist sem jafnast. Að sjálfsögðu má einn-
ig setja það saman við dálítið magn af
öðrum áburði svo dreifingin verði auð-
veldari; þó má ekki setja það saman við
kalksaltpétur. Einnig kemur til greina að
úða með bóraxupplausn %—1%, en fremur
má vökva með upplausn þessari. Fram-
leiddur er svo kallaður bórsaltpétur sem
hefur 2% kg af bóraxi í hverjum 100 kg.
Bórhörgull er hér algengari í gulrófum
en nokkru öðru kálmeti. Athuganir víða
annars staðar sýna, að rótarávöxtum er
alltaf hættara við skorti en öðrum jarðar-
gróða.
Bórhörgull virðist algengastur í sandjarð-
vegi og holtajarðvegi.
Molybden: Hér er um að ræða efni fyrir
vissan nytjagróður, m. a. blómkál. Sé hörg-
ull á molybden þar sem blómkál er ræktað,
koma fram óreglulegar skerðingar í blóm-
kálsblöðum og í mörgum tilfellum vantar
alveg blöðkurnar, þannig, að aðeins eru
aðalblaðstrengirnir sjáanlegir. Myndast þá
ekki höfuð. Mest er hætt við molybden-
skorti í súrum jarðvegi.
Fyrirbyggja má molybdenhörgul með því
að bera ammonium-molybdat í jarðveg
þann, sem notaður er til uppeldis á blóm-
káli. Þarf 10 g i lm3 af mold.
í sjálft garðlandið má bera 1,0—2,0 kg á
ha. Hugsanlegt er að leysa þetta magn upp
í vatni og úða upplausninni yfir jarðveginn.
Komi fram vöntun eftir gróðursetningu
blómkálsins, er einfaldast að úða yfir plönt-
urnar 2—3svar með dálitlu millibili með
0,5 kg ammoniummolybdati á ha í senn.
Einnig má nota natriummolybdat, en það
hefur fengizt hér í verzlunum í skömmtum
fyrir ákveðinn plöntufjölda eða landstærð.
Við úðun á káli er nauðsynlegt að nota við-
loðunarefni í úðunarvökvann ella hripar
vökvinn af blöðunum.
Ó. V. H.
F R E Y R
175