Freyr - 01.12.1972, Page 69

„Að prjóna" — það er
verknaður, sem til-
heyrir kynslóðum
síðustu alda. Fyrr, eða
allt fram um 1500, er
talið að efni í allan
klæðnað hafi verið
ofið. Sá var kosturinn
við að prjóna, að hæði
ungir og gamlir gátu
unnið það verk, meira
að segja á víðavangi
og til þess þurfti
mjög einföld og ódýr
tæki, málmprjónana.
hart að sér er jólin voru í nánd. En einnig
á öðrum tímum var tóvinna rækt af kappi
og alúð víða um sveitir því að ullarfatn-
aðurinn var og er raunar enn og alltaf
sá klæðnaður, sem hentar bezt af öllum
við okkar veðurfar.
En nú er þessi iðja sem heimilisiðnaður
að hverfa í gleymskunnar djúp. Prjónarnir
þekkjast enn, en kambarnir eru orðnir
forngripir, rokkarnir á góðri leið á sömu
götu og vefstólarnir — sem fyrr voru
slegnir í íslenzkum baðstofum — já, þeir
eiga engan stað í nútímaíbúðarhúsi sveit-
arinnar. Það er helzt ef einhverjir eða ein-
hverjar hlutast til um að ýtt er af stað
athöfnum í anda listiðnaðar ef slík hlut-
verk eru tekin á dagskrá og viðeigandi
tæki dregin fram úr skúmaskotum.
❖ * *
En nær þetta nú eða framvegis til sveita-
heimilanna? Því er hér spurt að tilefni er.
Hefur nokkur húsmóðir í sveit tíma til að
sinna tóvinnu eða listiðnaði á þessu sviði?
Um það hefur undirritaður grennslast en
aðeins fengið neikvæð svör.
Þá má aftur spyrja: Hvaða tilgangi þjón-
ar það þá, að kenna vefnað í húsmæðra-
skólum og hafa hann þar sem fastan lið
á dagskrá.
Tóvinnuskólinn hennar Halldóru okkar
Bjarnadóttur var sá skóli, sem þjónaði
slíku hlutverki fyrst og fremst og var það
vel, og raunar leitt að enginn skyldi taka
upp þann glófa, sem hún hlaut að taka
ofan, því að ef nema skal vefnað og ullar-
vinnu yfirleitt sem list eða til góðrar kunn-
áttu, þá hrökkva ekki til þess sundur-
slitnir tímar í eins vetrar húsmæðraskóla,
sem hliðargrein með mörgu öðru.
Er nú ekki viðeigandi að breyta einum
húsmæðraskólanum í tóvinnuskóla en nota
vefnaðartíma annarra nútíma húsmæðra-
skóla til annarra námsgreina, því að fyrir
vefstóla er hvort eð er ekkert rúm og
enginn tími í sveitum okkar daga? G.
Það er ekki öllum hent að gerast góður vefari.
Þótt vefstólar væru misjafnir að stærðum og gerð-
um þurfti alltaf húsrými fyrir þá, því að þeir
hlutu að standa uppi tímum saman er mikið skyldi
vefa. Góðir og siyngir vefarar voru eftirsóttir.
F R E Y R
525