Freyr - 15.07.1973, Síða 12

Meðferð
matvæla
Fjöldi sjúkdóma bieiðist út frá sýklum,
sem komast inn í líkamann gegnum munn-
inn. Þessar lífverur geta margfaldast með
furðulegum hraða í hæfilega röku og hlýju
umhverfi. Fæðan, sem við nærumst á, get-
ur orðið kjörið heimkynni fyrir þær. Sýkl-
arnir, sem valda blóðkreppusótt, lifrar-
bólgu, taugaveiki og lömunarveiki, berast
með manninum sjálfum og skiljast út með
úrgangsefnum líkamans. Snerting fæðu-
tegunda með óþveg'num höndum á sinn
þátt í að útbreiða þessa sjúkdóma.
Venjulegt kvef, inflúenza og berklasýkl-
ar geta hafst við í nefi og' hálsi.
Dýr bera með sér ýmsar skaðlegar líf-
verur, sem geta komizt í matvæli og
smitað manninn á þann hátt. Flugur og
meindýr, sem komast í skemmd matvæli
eða önnur sýkt efni, geta borið með sér
smit og valdið útbieiðslu sjúkdóma. Jafn-
vel ryk flytur með sér sýkla.
Vamir
Hreinlæti er öruggasta ráðið til að hindra
útbreiðslu sjúkdóma frá matvælum.
Notið undantekningarlaust sápu og vatn
til að þvo hendurnar, eftir að hafa verið
á salerni áður en þér snertið matvæli.
Forðist að hósta, ræskja yður eða hnerra
yfir matinn.
Lokið skurðum, sárum, sprungum og
fleiðrum með vatnsþétturn umbúðum.
Matvælageymsla og matvælagerð
Sýklum fjölgar bráðast í 16° og allt upp
í 60° hita á C. Fæðutegundir, sem hættir
til að skemmast, á að geyma í kæliskápn-
um. Hættulegir sýklar geta leynst í hráu
kjöti. Flestir drepast þeir við suðu. En
gætið þess að hrátt kjöt spilli ekki soðnu
kjöti, sem ekki á að hita aftur. Séu leifar
af kjöti eða kjötréttum illa hitaðar eða
aðeins yljaðar, getur það valdið gífurlegri
fjölgun á sýklum, sem leynast í þeim.
Endurskoðið öll eldhússtörfin
Þvoið matarílátin úr snarpheitu vatni.
Handleikið ekki bollabarmana og rennið
ekki fingrunum eftir hnífblöðunum. Notið
ekki óhreinar þurrkui. Nctið aldrei eldhús-
vaskinn til að þvo ílát heimilisdýranna eða
svuntur og annan fatnað barnanna. Kem-
ísk efni, hreinsi- og þvottaefni, skordýra-
eitur má aldrei hafa þar, sem þau geta
spillt fæðutegundum.
Lokaðar geymslur eða skápar ættu alltaf
að vera til fyrir allan borðbúnað og mat-
arálát, þegar þau eru ekki í notkun.
Þvoið hendurnar oft og alltaf áður en
þér fáist við mat.
Kæling iríatvæla
Kæling drepur ekki sýkla, en hún hindr-
ar fjölgun þeirra. Notið kæliskápinn skyn-
samlega. Kjöt og kjötréttir, jafningar,
sósur, fiskur og fiskréttir, mjólk, egg,
mjólkursúpur og mjólkurbúðingar, eggja-
mjólk, rjómi og gervirjómi, á allt að vera
eins nærri frystihólfinu og hægt er. Kjöt,
soðið og hrátt, þarf að vera í sérstöku
lokuðu íláti. Fiskur á einnig að vera í
þéttum umbúðum eða lokuðu íláti svo
hann hvorki dragi í sig né gefi frá sér
lykt. Mjólk á að geyma í lokuðum flöskum.
Það sem ekki 'má gleymast í sambandi við
ísskápinn
Gætið þess að matvælin, sem sett eru í
hann séu sem allra hreinust. Þvoið græn-
metið. Þurrkið af dósum og flöskum. Takið
burtu allar ytri umbúðir frá verzlunum
(dagblöð og þessháttar). Gangið úr skugga
um að allt sem hellist niður, sé vandlega
þurrkað upp samstundis með hreinni
þurrku, sérstaklega rjómi og mjólk. Látið
hvorki matvæli í ísskápinn né takið út úr
honum nema með hreinum höndum.
(Fréttabréf um heilbrigðismál).
342
F R E Y R