Freyr - 15.03.1990, Síða 28

Bréf úr sveitinni
Fáein orð í fullri meiningu
Síðari hluti
Hér á eftir fylgir síðari hluti afbréfi Indriða Aðalsteinssonar á Skjaldfönn. Fyrri hlutinn
birtist í síðasta blaði. Ritsti
Ég gat um hlunnindi áður. Ég
hef engin rök heyrt fyrir því að
þau, sem víða eru gildur þáttur í
afkomu bænda, voru ekki reiknuð
inn í forsendur Jónsfárs. Það er
eins og munnur bændaleiðtoganna
sé iokaður með 7 innsiglum í því
efni. Um hátíðarnar var dálítið
frávik þarna, en íbókinni „Bændur
á hvunndagsfötum" er viðtal við
Þórólf Sveinsson á Ferjubakka II í
Borgarfirði, varaformann Stéttar-
sambandsins.
Þar segir hann m.a. að „veiði-
hlunnindi sem algeng eru hér í
Borgarfirði, séu eðlilegur hluti af
framfærslu margra fjölskyldna í
héraðinu". Það var nefnilega það.
Þórólfur segir líka að sér hætti til
að tala of mikið og varla kunna
hlunnindabændur honum miklar
þakkir fyrir lausmælgina, enda
aldrei talin háttvísi að nefna snöru í
hengds nranns húsi.
Nú máttu ekki skilja orð mín
svo, Matthías minn, að ég sé fullur
öfundar yfir hlunnindatekjum, en
þær áttu auðvitað að vera með
1985. Og enn frekar í haust er
Seglbúðaskattinum var útjafnað
og áfram meðan Jónsfárinu linnir
ekki, því að hlunnindajarðir falla
lítið í verði þótt kvóti þeirra sé
rýrður, meðan hinar eru sífellt
gerðar verðlausari og óbyggilegri.
Þórólfur varaformaður segir líka
í áðurnefndri bók: „Það gengur
ekki í menningarsamfélagi, sem
kennir sig við lýðræði að leggja
niður byggð á ákveðnum svæðum
með stjórnvaldsákvörðunum eins
og stundum er rætt um. Við getum
ekki skipað fólki að flytja sig um
Indriði Aðalsteinsson.
set, hvorki úr sjávarþorpi né úr
sveit.“
Þetta eru falleg orð en innantóm
þegar litið er til þess áðurnefnda
kerfis sem Stéttarsambandsforust-
an ber ábyrgð á og stendur, eftir
því sem best verður séð, einhuga
vörð um.
Þetta kerfi sem er, sem áður
segir, nánast sérhannað fyrir stór-
bændur og hlunnindajarla, en ban-
vænt fyrir hinn venjulega bónda,
ekki síst í þeim héruðum sem eru
veðurfarslega erfiðari og fóðuröfl-
un því settar þrengri skorður,
byggð erstrjálli og mörgum samfé-
Iagsþáttum ábótavant.
Þess vegna hvarflar ekki að mér,
Matthías, að þessir hlunninda-
bændur láti ótilneyddir spón úr
aski sínum til okkar hinna, enda
Ögurhreppur........
Reykj afj arðarhreppur
Nauteyrarhreppur . .
Snæfjallahreppur . . .
ótvírætt þeirra hagur, að okkur
blæði út og það sem fyrst.
Og slíkt virðist nú á góðri leið,
a.m.k. hér við ísafjarðardjúp, því
að á síðasta ári fækkaði í sveita-
hreppunum fjórum, svo sem hér
segir: Sjá töflu neðst á síðunni.
í Norður-ísafjarðarsýslu í heild
er fólksfækkun 12% og með sama
áframhaldi verður það líklega að-
eins vitavörðurinn á Horni sem
mun fagna hér árinu 2000.
í Ögurhreppi er meðalfullvirðis-
réttur samanlagt í mjólk og kjöti
230 ærgildi og í öllum hreppunum
fjórum 308 ærgildi, hvort tveggja
tölurnar fyrir Seglbúðaskatt.
Hlunnindi eru fremur fátíð hér
og varla til drátta nema í varpeyj-
unum Æðey og Vigur. Sauðlönd
eru hins vegar einhver þau albestu
á landinu.
Það liggur í augum uppi að tæp-
lega verða ættliðaskipti á jörðum
með svo lítinn og alltaf minnkandi
kvóta, eða að þær seljist til bú-
skapar.
Framleiðnisjóður gerir og sitt
hér til að fjölga eyðibýlum, en
„byggðastefna“ hans virðist leggja
það að jöfnu að kaupa fullvirðis-
rétt af Tyrðilmýri á Snæfjalla-
strönd og Vatnsenda í Kópavogi,
enda varla við öðru að búast þar
sem sjóðsstjórnarformaðurinn er
yfirlýstur baráttumaður fyrir
byggðarsamdrætti og stórbúa-
íbúar 1988 íbúar 1989 Fækkun
45 38 16%
55 46 16%
64 61 4,7%
20 12 40%
228 Freyr
6. MARS1990