Freyr - 01.03.1994, Síða 19

Tafla 2. Fóðurútreikningar og fóðurnotkun ó einingu.
Bær- Fjöldi Fóðurþ., FE Vaxtar- FEtil Áætlaður Fóðurkostn.
slátur- lamba daga dag heild auki vaxtar heildar vaxtarau. FEákg
nr. FE viðh. kg lífþ. fall, kg vaxtarauki 8
i-i 12 34 0,42 14,3 4,0 9,2 23,5 2,2 11,0
3 10 138 0,42 58,0 15.8 33,5 97,5 6,8 13,5
2-2 21 114 0,40 45,2 8,0 20,0 65,2 4,9 13,3
3-1 10 34 0,39 13,3 2,4 6,0 19,3 2,2 8,8
3 4 138 0,40 55,2 5,3 13,3 68,5 4,3 15,9
4 10 174 0,39 67,9 9,0 22,5 90,4 5,1 17.7
4-4 10 174 0,41 71,3 18,8 45.1 116,4 10,2 11,5
5-2 14 114 0,41 46,7 3,7 8,5 55.2 3,8 14,5
4 5 174 0,39 67,9 10,0 25,0 92,9 6,4 14,5
6-2 8 114 0,36 41,0 10,0 22,0 63,0 7,0 9,0
3 13 138 0,37 51,1 14,2 34,1 85,2 8,3 10,3
4 5 174 0,36 62,6 15,6 37,4 100,0 8,9 11.2
7-1 5 34 0,38 12,9 1,4 3,2 16,1 1,5 10,7
3 18 138 0,39 53.8 6,2 14,9 68,7 5,2 13,2
8-1 5 34 0,42 14,3 0,0 0,0 13,9 1,2 11,6
Mynd 1. Áhríf vaxtarhraða á fóðurnotkun á kg vaxtarauka í kjöti.
vaxtarauka í lifandi þunga en í töflu
3 á kg vaxtarauka kjöts. I báðum
tilvikum þarf að áætla fallþunga
lambs í upphafi. Þar sem lömbin
voru misvæn í upphafi og mjög mörg
vesalingar, var reynt að mynda sér
skoðun á því hvaða kjötprósentu
ætti að nota.
Þar sem ekki hefur verið gerð nein
athugun á kjötprósentu afbrigði-
legra lamba, var farið í tölur frá
Hvanneyri 1979 og 1989 til 1992.
Árið 1979 var valið vegna mikils
fjölda lélegra lamba. Eftir þá skoð-
un voru teknar ákvarðanir um kjöt-
prósentu eftir þunga og þroskastigi.
Þá voru athugaðar kjötprósentur á
viðkomandi bæjum í haust út frá
tölum fjárræktarfélaganna og þær
hafðar til hliðsjónar. Niðurstöður er
að finna í töflu 4.
Séu dálkarnir fóðurnotkun, FE á
kg vaxtarauka kjöts, skoðaðir í töfl-
um 2 og 3, kemur í ljós að sáralítill
munur er á útkomunni eftir því hvor
aðferðin er notuð. Mestur er munur-
inn á bæ 8, þar sem fóðurnotkunin er
mun meiri sé gengið út frá fallþunga.
Benda má á að þar þyngdust lömbin
ekki í lifandi þunga á tilraunatíma-
bilinu. Vöxtur þessara lamba í kjöti
var sáralítill.
í aftasta dálki í töflu 3 er færður
vaxtarhraði lamba, g/dag, á til-
raunatímabilinu, reiknaður út frá
dagafjölda og vaxtarauka kjöts, sjá
töflu 2.
Á mynd 1 er sýnt samhengi milli
vaxtarhraða og fóðurnotkunar á kg
vaxtarauka í kjöti. Á myndinni sést
að þeim mun meiri sem vaxtarhrað-
inn er, þeim mun minna fóður þarf
til að mynda hvert kg í vaxtarauka,
samkvæmt línunni á mynd 1. Þetta
er í samræmi við það sem áður hefur
komið fram (Sveinn Hallgrímsson,
1980).3
Það kemur hins vegar á óvart
hversu skýrt þetta kemur fram íþeim
tölum sem út úr þessari athugun
koma. Rétt er að taka fram að enda
þótt reglan sé sú að hraður vöxtur
gefi meiri hagkvœmni, þarfþað ekki
alltafað vera tilfellið. Það gœti ráðist
afverði á FE þessfóðurs sem þarftil
að ná hröðum vexti, miðað við verð
þess fóðurs, sem gefur hœgari vöxt.
Samkvæmt útreikningum var
samhengi milli samanlagðrar ein-
kunnar lambsins lifandi og á fallinu
heldur lakari en fyrir fitu á lambinu
lifandi og mældrar fitu á fallinu. R
fyrir samanlagða einkunn reyndist
0,50 en 0,55 fyrir fitu eingöngu.
Þá er rétt að benda á að í raun er
um 3 flokka lamba að ræða:
1. Síðborin, eðlileg lömb.
2. Lömb fædd á sauðburði, en voru
of holdrýr eða létt í sláturtíð.
3. Veik lömb og ræflar.
Þar sem fallþungi í upphafi hefur
mikil áhrif á vaxtarauka og þar með
fóðurþörf til vaxtar, þótti rétt að
reikna vaxtarhraða bæði í lifandi
þunga og í fallþunga og áætla fóður-
þörf til vaxtar bæði á lifandi þunga
og á kg kjöts. Fóðurþarfir á kg vaxt-
arauka í kjöti voru áætlaðar 4,5 FE,
samanber fyrri grein.
Á mynd 1 er sýnt samhengi milli
fitudóms á lambinu lifandi og
mældrar fitu á fallinu. Það hefur
komið fram að við dóm á lambinu
lifandi var gefin einkunn fyrir
vöðvafyllingu á baki og í lærum. Á
fallinu er hins vegar gefið fyrir bak
5*94 - FREYR 163