Freyr - 01.09.1998, Qupperneq 6

Fjölskyldan á Brúnastöðum í Fljótum,f.v. Stefanía Hjördís Leifsdóttir, Jóhannes H. Ríkharðsson, fyrirframan þau er dóttir
þeirra Ríkey Þöll Jóhannesdóttir. Þá kemur Ríkharður Jónsson, faðir Jóhannesar. Svandís Böðvarsdóttir frá Akureyri,
Einar Longe Gissurarson frá Hafnarfirði og Sigurður Arason frá Hafnarfirði eru öll í sumardvöl á Brúnastöðum. Á
myndina vantar vinnumanninn Geir Sigurðsson úr Reykjavík og fóstursoninn Vigfús Jónsson en hann var í Danmörku er
myndin var tekin. (Ljósm. J.S.).
bætt stöðu sauðfjárræktarinnar.
Nú eru gerðar miklu meiri kröfur
bæði til bænda og afurðastöðva,
hagsmunir þeirra eru reyndar að
mestu leyti þeir sömu, þ.e. að fram-
leiða vöru sem neytandinn velur
fram yfir aðrar vörur og borgar við-
unandi verð fyrir, en báðir aðilar
þurfa að huga að eigin pyngju.
Það er nánast öruggt að slátur-
leyfishöfum á eftir að fækka en ekki
víst að sláturhúsum fækki jafn mik-
ið. Það er ekki ólíklegt að blokkimar
stækki og sláturhúsin fari út í meiri
sérhæfingu því að flutningur á slát-
urfé er ekki lengur neitt vandamál.
Eg er ekkert mjög mikill mark-
aðshyggjumaður, en vil þó að bænd-
ur fái sinn skerf af kökunni en ekki
að neytandinn fái vöruna fyrir ekki
neitt eða að milhliðir hirði allan
ágóðann. Bændur þurfa að nýta
kosti frjálsrar verðlagningar en ekki
verða þolendur hennar.
Hvernig hefur nýi búvöru-
samningurinn reynst?
Ég held að hann hafi reynst í megin
dráttum nokkuð vel. Allavega er
birgða- og markaðsstaðan allt önnur
en hún var. Að vísu gengu upp-
kaupamarkmiðin ekki upp enda
fannst mér þar um mika bjartsýni að
ræða, auk þess sem tilboðin voru of
lág. Ég held að bændur séu almennt
þokkalega ánægðir með samninginn
en það eru ákveðin atriði sem þeir
eru ósáttir við og ganga ekki upp til
lengri tíma litið. Þau atriði sem helst
um ræðir þar eru að ekki er hægt að
færa til greiðslumark og að bein-
greiðslumar séu strangt til tekið
óháðar framleiðslu.
I síðasta búvörusamningi setti
ríkið það skilyrði að aftengja bein-
greiðslur og framleiðslu en það hef-
ur bæði kosti og galla í för með sér,
kost að því leyti að hægt er að fjölga
fénu og spila upp á eigin spýtur en
þá er um leið mjög erfitt að verja
þessar greiðslur sem niðurgreiðslur
á vöruverði til neytenda. Bein-
greiðslumar eru í flestum tilfellum
miðaðar við aðstæður á hverri jörði
á ákveðnu árabili en án tillits til
þeirrar eðlilegu þróunar sem verður
að geta átt sér stað við kynslóða-
skipti og breytingar í búskapnum
þeim samfara. Ef stór hluti bænda er
með beingreiðslur sem eru í litlu
samræmi við framleiðsluna er samn-
ingsstaða okkar við ríkið um bein-
greiðslur orðin mjög erfið.
Þetta er eitt af því sem verður að
skoða fyrir næsta samning sem
verður gerður árið 2000. Hvemig á
að tengja framleiðslu og bein-
greiðslur er svo meiri höfuðverkur
svo að allir verði sáttir. Beingreiðsl-
6 - Freyr 1 1/98