Freyr - 01.09.1998, Side 7

ur þurfa að nýtast þeim sem eru í
greininni og ætla sér að lifa á sauð-
fjárbúskap, einhvem veginn þarf að
vera hægt að færa beingreiðslur til.
Sú hugmynd sem er ofarlega í
huga mér nú er að a.m.k 50% af
beingreiðslunum byggi á núvemdi
greiðslumarki sem verði seljanlegt
og allt að 50% verði greitt út á fram-
leiðslu samkvæmt gæðagrunni. Þessi
tilfærsla gæti átt sér stað á allt að 5
ámm þannig að hér verði ekki um
kollsteypu að ræða. Einnig mætti
hugsa sér að bændur þyrftu að eiga
að lágmarki 50 ærgilda greiðslu-
mark til að eiga rétt á beinum
greiðslum og jafnvel líka setja kröfu
um 50 kinda lágmarksfjáreign, sem
er í samræmi við samþykktir LS um
skilgreiningu á hver sé sauðfjár-
bóndi. Með þessari aðferð eru bein-
greiðslur og framleiðsla tengd aftur
að miklum hluta. Hvort þessi leið
verður farin eða einhver önnur er
óvíst og mörg atriði sem þarf að
skoða áður en það verður ákveðið.
Þessi aðferð getur leitt til þenslu en
það er spuming hvort það sé ekki
allt í lagi. Ef salan gengur vel þá
vantar kjöt og kerfið þarf að vera
undir það búið að auka framleiðsl-
una ef á þarf að halda. Ég tel að fjár-
fjöldinn megi alls ekki vera minni
en hann er í dag og því megi jafnvel
fara að auka við aftur. Það detta allt-
af einhverjir út og einhverjir þurfa
að koma inn í staðinn. Það er aftur
annað mál hversu hratt megi fjölga.
Annað sem kemur væntanlega
inn í næsta búvörusamning eru um-
hverfissjónarmið og hvaða umbun
bændur fá fyrir vistvæna og lífræna
vottun. Ég hef ekki trú á að lífræn
vottun verði í stómm stíl en það er
annað mál með vistvæna vottun sem
er tiltölulega einföld í framkvæmd.
Einnig þarf að huga bæði að dýra-
vemdar- og náttúruverndarsjónar-
miðum. Það myndi bæta ímynd
bænda ef þeir eru á undan stjóm-
völdum með mótaðar hugmyndir í
þessum efnum og þurfa ekki að láta
neyða neitt upp á sig.
Auðveldasta leiðin er að fram-
lengja núverandi samning með breyt-
ingum sem heimila sölu greiðslu-
marks o.fl. smávægilegum breyting-
um. Með nýjum langtíma samningi
þarf að tryggja kynslóðaskipti og að
atvinnugreinin hafi svigrúm til þess
að þróast á eðlilegan hátt.
Hvernig ganga kynslóðaskipti
í sauðfjárrækt?
Kynslóðaskipti í sauðfjárrækt eru
mjög erfið en einna skást þar sem
börnin taka við af foreldrunum og
gott greiðslumark er á jörðinni. Til-
færsla á greiðslumarki er grundvöll-
ur fyrir kynslóðaskiptum og svo
löng lán. Það breytir því ekki að
jarðir sem hafa lítið greiðslumark
verða það áfram með óbreyttu fyrir-
komulagi á beingreiðslum. Nú þeg-
ar má sjá jafn stór sauðfjárbú þar
sem munar allt að milljón í bein-
greiðslum sem hlýtur að teljast
ósanngjamt.
Lánakjörin skipta mestu vegna
kynslóðaskipta í sauðfjárrækt en
þau þurfa að vera hagstæð og til
a.m.k. 40 ára, því að þetta er búgrein
sem þolir ekki mikla skammtíma
skuldsetningu en getur spjarað sig á
löngum tíma.
JS
Molar
Hraustari danskar kýr
Danir munu leggja minni áherslu á nythæð kúa sinna í framtíð-
inni við kynbætur. Um það eru bæði rannsóknamenn og bændur
sammála.
Þess í stað verður lögð meiri áhersla á hreysti þeirra og mót-
stöðu gegn sjúkdómum sem og að fækka dauðfæddum kálfum.
Við höfum einblínt of mikið á afköst en of lítið á almenna heil-
brigði kúnna, segir formaður í Landsudvalget for Kvæg, Mog-
ens Anholm í dagblaðinu Politikken.
(Bondebladet nr. 33/1998)
Miklar rigningar í Finnlandi
Þetta sumar hefur verið afar votviðrasamt í Finnlandi eins og
víðar á Norðurlöndum sunnanverðum. Kartöfluuppskera þar
hefur víða eyðilagst eftir að kartöfluakrar hafa aftur og aftur kaf-
færst í vatni eftir stórrigningar.
Jafnframt er mikið um sveppasýkingu á hvers kyns nytja-
gróðri að sögn sænskfinnska búnaðarblaðsins Landsbygdens
Folk.
Flóð í Kína
Verstu flóð á síðari tímum í Kína á þessu ári hafa kaffært þar
land á stærð við Bretlandseyjar. Skaðinn er gífurlegur og um 21
milljón hektarar af frjósamasta ræktunarlandi í Kína hefur orðið
fyrir barðinu á flóðunum. Síðustu vikurnar hafa héruð í Norð-
austur-Kína bæst við flóðasvæðin en þar eru mikilvægustu
hveitiræktarhéruð landsins.
Ovíst er hvaða áhrif þetta hefur á komviðskipti í heiminum í
ár, en Kína átti fyrir miklar kombirgðir. Heimsmarkaðsverð á
komi er lágt um þessar mundir bæði vegna mikillar uppskem og
samdráttar í sölu m.a. vegna kreppunnar í SA-Asíu.
(Landsbladet nr. 34/1998)
Freyr 1 1/98 - 7