Freyr - 01.04.2000, Side 33

lsold var undan Lottu á Möðruvöllum og Tindi (nr. 95006)
og bar af íslensku kvígunum í útliti og þrjósku. Hún var
438 kg þung þegar henni var slátrað tveggja ára.
kvörðuðum grunni og sýrustigs-
mældir. Tekin var blautvigt, kald-
vigt og nýmamör vigtaður sérstak-
lega. Allir skrokkar vom metnir af
kjötmatsmanni samkvæmt íslensk-
um matsreglum og af starfsmönn-
um RALA samkvæmt EUROP
kerfinu, en það kerfi metur hold-
fyllingu og fitu algjörlega óháð
hvort öðm. Þykkt fitu á spjaldhrygg
við næstaftasta rif var mæld sem og
breidd og þykkt vöðvans og hann
myndaður.
Vinstri helmingur skrokksins var
hlutaður á hefðbundinn hátt, þannig
að þrjú rif og síða fylgdu afturparti.
Allir helstu vöðvar í skrokknum,
s.s. lundir, hryggvöðvi, innralæri,
mjaðmasteik, ytralæri, lærtunga,
framhryggsvöðvi og
bógvöðvi, voru
teknir frá beini og
öðmm vöðvum. Þeir
grófsnyrtir, vegnir
hver fyrir sig,
fullsnyrtir og síðan
vegnir að nýju. Af-
skurður af vöðvum
og beinum var settur
í einn flokk vinnslu-
efnis með sem næst
12% fituinnihaldi,
afgangurinn skiptist
í fitu, sinar og bein
og var hver hluti
fyrir sig veginn.
Tekin vom sýni úr
vinnsluefni til efna-
mælinga (fita,
prótein, aska).
Hluti hrygg-
vöðvans var tek-
inn frá fyrir
skynmatsprófun-
ina, hann var lát-
inn meyma í loft-
dregnum umbúð-
um og geymdur
við 0 til +4°C í
tíu daga eftir
slátrun, því næst
frystur og
geymdur fram að
skynmatsprófi.
Kjötgœði
Til þess að leggja mat á gæði
gripanna með „augum“ neytenda
vom framkvæmdar áferðarmæling-
ar og skynmat. Áferðarmælingam-
ar fólust í litgreiningu og stífnis-
(toughness) mæl-ingu, auk þess
sem suðurýmun var mæld. Skyn-
matið var framkvæmt af sérþálfuð-
um smökkumm Matvælarannsókna
Keldnaholti (Matra).
NIÐURSTÖÐUR
Heilsufar grípanna og framvinda
Eins og við er að búast þegar
kálfar eru settir í nýtt umhverfi
koma yfírleitt upp skituvandamál
og var engin undantekning á því
hér. Alls vom 15 kálfar meðhöndl-
aðir sérstaklega, þar af var einn
með blóðskitu. Þeim var gefið
Diætan út í mjólk í 3-5 daga. Allir
kálfar nema einn fengu ormalyfið
Panacur til að fyrirbyggja mögulegt
smit með vanþrifum sem því fylgir.
Þá fékk ein íslensk kvíga selen, E-
vítamín og Fecuvit 2 til hressingar
og vegna stöðvunar í vexti. Ein ís-
lensk kvíga var með óeðlilegan
vöxt í klaufum og slæm í kjúkum
og fékk E-vítamín og selen.
Þar sem Limósín kynið er hymt
mátti búast við því að blendings-
kálfamir yrðu hyrndir. Þegar vart
var við homvöxt á kálfunum var
kallaður til dýralæknir og homin
brennd af. Þetta þurfti að gera við
öll Limósín nautin og eina Limósín
kvígu. Ekki urðu nein vanþrif af
þeim völdum og gekk allt vel.
Stöku sinnum kom fyrir að nautin
næðu að losa sig og fara í skemmti-
ferð til kvíganna. Eitt íslenskt naut
slasaðist á fæti af þessum sökum og
var sprautaður með bólgueyðandi,
verkjastillandi og pencillíni. Til að
fyrirbyggja ótímabæra þungun voru
kvígumar sprautaðar með fóstur-
eyðingarlyfi í kjölfarið.
Eftir því sem nautin þroskuðust
meira urðu þau erfiðari viðureignar
við vigtanir. Því voru settir nauta-
hringir í 10 stærstu nautin sem þeir
báru til sláturdags. Nautin átu
minna af heyi fyrst eftir að hring-
irnir höfðu verið
settir í, en eftir því
sem gatið greri
náðu þeir upp áti.
Gœði fóðursins
Fóðurgildi heyj-
anna og kjamfóð-
ursins byggja á nið-
urstöðum efnagrein-
inga á samsýnum. Á
1. mynd em sýndar
niðurstöður hey-
efnagreininga sem
fall af tíma frá upp-
hafi til loka tilraun-
ar, deilt á 14 daga
raðbil. Þar sést að
fóðurgildi heyjanna
I. mynd. Fóðurgildi heyjafrá upphafí til loka tilraunar, deild í 14 daga
raðbil (alls 812 dagar).
FREYR 3/2000 - 33