Freyr - 01.11.2003, Page 16

Greinilegt er að mikill þrýsting-
ur í júgrinu hjá hámjólka kúm hef-
ur áhrif á hreyfmgar þeirra og at-
ferli, auk þess sem þekkt er að
hann hefur áhrif á mjólkurmynd-
un. Með aukinni tíðni mjalta eru
dregið úr neikvæðum áhrifum
þessa. Ljóst er að hluta þeirrar
svörunar, sem sumir þeir sem tek-
ið hafa upp sjálfvirk mjaltakerfi á
síðustu misserum þekkja, má
vafalítið rekja til slíkra þátta.
Þær tilraunaniðurstöður, sem hér
hefur verið gerð grein fyrir, eru um
margt athyglisverðar. Spumingin
Moli
Varað við hraðari
HLÝN'UN ANDRÚMSLOFTS
Eftirfarandi fréttatilkynningu
sendi fréttastofan Reuters út 14.
maí sl.
Deyjandi skógar, stækkandi
eyðimerkur og hækkun sjávar-
borðs geta kippt lífsgrundvelli
undan fólki og dýralífi þar sem
gufuhvolfið hlýnar hraðar en áð-
ur var talið, að áliti Geoff
Jenkins, yfirmanns Hadley, rann-
sóknamiðstöðvar fyrir veðurfar, í
viðtali við Reuters.
Geoff Jenkins kvað nýjar mæl-
ingar sýna mikið meiri losun
gróðurhúsaloftegunda, svo sem
koltvísýrings, heldur en áður var
talið.
Heitara veðurfar mun valda
auknum þurrkum, flóðum og
hækkaðri sjávarstöðu sem óttast
er að leiða muni til straums
flóttamanna frá lágum eyjum I
Kyrrahafi sem verða óbyggilegar
eða fara í kaf. Þá má vænta
stríðsátaka vegna aukins skorts
á fersku vatni.
Landbúnaður og fiskveiðar
munu bíða hnekki af breytingum
á veðurfari sem og viöskiptalifiö.
I skýrslu Sameinuðu þjóðanna
um það hvort mæta megi auknum
frjósemisvandamálum hjá mjólk-
urkúm, samfara auknum afurðum,
að einhverju leyti með annarri stýr-
ingu á burðartíðni en hefðbundið
hefur verið, verður áleitin. Höf-
undurinn leggur áherslu á að sér-
staklega hjá fyrsta kálfs kvígum
með mikla afurðagetu sé tæpast
áhorfsmál að lengra bil á milli
burða en 12 mánuðir geti verið
mjög hagkvæmt.
Burðartíðni kúnna er hins vegar
víða eitt helsta stjórntæki við
rekstur kúabúsins þannig að áhrif
árið 2001 um veðurfarsbreyting-
ar á jörðinni var því spáð að
meðalhiti mundi hækka um tvær
til fimm gráður á celsíus á þess-
ari öld. Ný gögn benda til að
hækkunin verði enn meiri og
verstu spárnar gera ráð fyrir fjór-
um sinnum meiri losun koltvíox-
íðs á öldinni miðað við núverandi
ástand, en það er verulega
meira en áður hafi verið vænst,
að sögn Geoff Jenkins.
Koltvísýringur er talinn valda
tveimur þriðju hlutum hlýnunar-
innar en hann myndast einkum
við bruna orkugjafa úr jörðu,
þ.e., olíu, kola og gass.
í Kyotosamningi Sameinuðu
þjóðanna er stefnt að því að
draga á árunum 2008 - 2012
5,2% úr losun gróðurhúsaloftteg-
unda miðað við árið 1990.
Helmingur losunarinnar binst í
gufuhvolfinu í um það bil eina
öld en hinn helmingurinn binst (
hafinu, þurrlendi og I gróðri. Ef
gróður verður fyrir skaða af völd-
um hlýnandi veðurs og minni úr-
komu á sumum stöðum mun nið-
urbrot hans auka gróðurhúsa-
áhrifin. Örverur í jarðvegi munu
einnig skila frá sér meiri koltví-
sýringi þar sem hækkandi hita-
breytinga í þeim efnum þarf að
skoða í mjög víðu samhengi.
Að lokum er rétt að benda á að
ef bændur færu á slíkan hátt að
stýra lengd mjólkurskeiðsins hjá
kúnum á annan hátt en með hinni
hefðbundnu viðmiðun um burð
með árs millibili þá verður bil
milli burða algerlega ónothæfur
mælikvarði á eðlisbundna frjó-
semi kúnna. Eins og margir
þekkja er þetta hins vegar eini
mælikvarðinn sem við notum í
þeim tilgangi í íslenskri naut-
griparækt í dag.
stig eykur lífsstarfsemi þeirra.
Geoff Jenkins tekur undir varn-
aðarorð Konunglega bresku vís-
indaakademíunnar, (Royal
Society, Britain’s national acade-
my of Science), að núverandi
aðgerðir í því skyni að draga úr
gróðurhúsalofttegundum séu
ekki fullnægjandi til að koma í
veg fyrir þau verstu áhrif af hlýn-
un á jörðinni, sem spáð hefur
verið. Hann telur að meðalhiti í
Bretlandi geti hækkað um 7 -
8°C fram til ársins 2080, saman-
borið við 4°C hækkun sem áður
hefur verið spáð. Við þyrftum að
minnka losun gróðurhúsaloftteg-
unda um 60-70% fram til loka
aldarinnar til að stöðva hlýnun-
ina.
ESB hefur lýst því yfir að það
vilji staðfesta Kyoto-bókunina á
þessu sumri og ef Rússland og
Japan gera það einnig mun bók-
unin taka gildi án þess að
Bandaríkin, sem er það land
sem losar mest af koltvísýringi,
staðfesti hana, Bandaríkin, sem
reka stærsta hagkerfi jarðarinnar,
neituðu að staðfesta samninginn
árið 2001 þar sem þau óttuðust
að hann mundi skaða efnahags-
líf landsins.
116 - Freyr 9/2003