Sameiningin - 01.04.1910, Page 15

47
með fullkominni vissu haldiS því fram, að í gamla tesfa-
mentinu, eins og það liggr fvrir oss, er eining guðdóms-
ins sú hugmvnd, sem allt er byggt á, frá elzta ritinu til
þess vngsta.
2. En eingyðistrúin er ekki eini þáttrinn, og jafnvel
ekki aðal-þáttrinn, í trúarbrögðum ísraels. Eftir allt
saman liggr frábærleikr trúarbragða gamla testamentis-
ins ekki svo mjög í því, sem þar er sag't um sjálfa eigin-
ieika guðs, um að guð sé einn o. s. frv., lieldr miklu
fremr í því, sem þar er sag't um afstöðu guðs gagnvart
manninum, um náð við hehninn, sem kemr fram í ráð-
stöfunum hans. Engin trúarbrögð hefja manninn eins
hátt og trúarbrögð biblíunnar, er þau sýna hann skapað-
an í guðs mynd, og fœran um að þekkja guð, elska hann
og hjóna honum; og engin trúarbrögð setja hann svo
lágt, er þau sýna hann sokkinn niðr í hyklýpi guðleysis
ins, og ófœran til að bjarga sér úr sekt þeirri og þræl-
dómi, sem guðleysið hefir bakað honum. En lofsverð-
ust eru trúarbrögð biblíunnar — bæði gamla og nýja.
t.estamentisins — fvrir það, að gagnvart þessarri mynd
af sívaxandi guðleysi og spilling mannkynsins birtist
þar nálega frá fyrstu síðu bókarinnar önnur, sem sýnir
framhaldandi augnamið og ráðstafanir guðs til hjálp-
ræðis föllnu mannkyni. Biblíusagan er í raun réttri —
eins og Jónatan Edwards kemst að oi'ði — „saga hjálp
ræðisins“. Sé mikið gjört úr sýkinni, þá er kostr á
lækning, sem dugar við henni, jafn-voðaleg og liún er
sýnd í biblíunni. „Þar sem syndin yfirgnæfði, þar yfir
gnæfði náðin enn meir.“ Þetta leiðir oss aftr að hug
myndinni um augnamið, en sýnir oss betr en áðr, hvað
þetta augnamið er. Það er náðarráð guðs til frelsunar
manninum, sem birtist þar stig af stigi. Það er þetta,
sem gjörir ritninguna að einni heild, sem myndar þann
gull-þráð, er liggr í gegn um söguna, sálmana, spádóm
ana, guðspjöllin, pistlana, og knýtir það allt saman. Og
í engum trúarbrögðum finnst nokkuð, er líkist þessu hið
allra minnsta. Helzt mætti nefna Zóróasters-kenning,
sem setr fram í óljósu goðsagna-formi lmgmynd um bar-
áttu milli góðs og ills, og sigr hins góða að lokum. En