Litli Bergþór - 01.12.2010, Blaðsíða 25

„Sjáðu útsýnið"
Vid-tal vid Guðmund og Jónínu í Lindarbrekku
Það var ífroststillu og fögru veðri um miðjan
október, sem blaðamaður Litla-Bergþórs bankaði
upp á hjá þeim heiðurshjónum, Guðmundi og Jónu í
Lindarbrekku f Laugarási til að heyra um lífþeirra
og störfí Biskupstungum. Nokkrum dögum áður
hafði ég komið við hjá þeini aföðru tilefiá. Þá
kallaði Guðmundur á mig inn í stofu, þar sem hann
stóð við gluggann og horfði út yfir Hvítána og
Vörðufellið. „Sjáðu útsýnið. Það er þessu útsýni að
þakka að mér tókst að halda konunni hérna! Hún er
alin upp við sjó og þarfað sjá út á vatn til þess að
þrífast”. Svo leit hann kankvís á konu sína, sem tók
undir orð hans. Þegar ég ók í burtu stóð hann enn
við gluggann og horfði á útsýnið, gamall maður en
ungur í anda. Eftirminnileg mynd.
Guðmundur er elstur Tungnamanna, 95 ára frá því
í vor og ótrúlega ern og sprækur eftir aldri, enda
hefur hann unglinginn Jónínu sér við hlið. Hún er 12
árum yngri en hann og ekki síður ern og hress.
Fyrst er að forvitnast um ætt og uppruna Guð-
mundar og gefum við honum orðið:
Ætt oq uppruni
„Ég er ættaður úr Tungunum og úr Hrunamanna-
hreppi. Móðir mín hét Gróa Magnúsdóttir og var frá
Bryðjuholti í Hrunamannahreppi, dóttir Magnúsar
Jónssonar frá Efra-Langholti og Guðnýjar Einars-
dóttur frá Bryðjuholti, en hún var ættuð frá Sóleyjar-
bakka.
Faðir minn var Indriði Grímsson frá Asakoti í
Biskupstungum, en Grímur Guðmundsson afi minn
var bóndi á Kjaranstöðum, ættaður úr Laugardal og
Grímsnesi. Amma mín, móðir föður míns, hét Helga
og var Guðmundsdóttir frá Brekku í Biskupstungum,
Magnússonar frá Austurhlíð. Það er ekki mikið af
nánum ættingjum mínum eftir hér í sveitinni, en við
Sigurður Erlendsson á Vatnsleysu erum þó nokkuð
skyldir. Björn á Brekku, afi hans, var bróðir ömmu
minnar.
Grímur afi minn varð kalkaður í mjöðm í ellinni,
hafði ofreynt sig. Þeir fóru eitt sinn þrír karlar í
eftirleit, Gísli Guðmundsson í Kjarnholtum og
Þorsteinn á Drumboddsstöðum ásamt honum. Þegar
þeir koma innan að, að Sandá, er hún í vexti og þeir
komust ekki yfir. Grímur afi segir þá: „Látið ekki
svona, ég ber ykkur yfir” og það gerði hann, enda var
hann heljarmenni. En karlinn varð auðvitað blautur
og þannig ganga þeir, hann blautur, þeir þurrir, og
stoppa ekki fyrr en á efsta bæ, Kjóastöðum eða
Brattholti. En þegar hann sest niður eftir gönguna
stirðnar hann upp. Og seinni árin gekk hann við
hækjur. Hann átti margt af krökkum, bjó í Asakoti.
Jónína og Guðmundur heima í Lindarbrekku
í nóvemer 2010.
En hann gat ekki séð fyrir börnunum vegna lasleika
og þau voru boðin upp. Elsti sonurinn, Kristinn, varð
sjómaður 15-17 ára. Hann giftist seinna konu frá
Snorrastöðum, en þar gistu menn sem voru á leið í
verið oft, áður en lagt var á heiðina. Indriði fór í
Austurhlíð að sitja yfir ánum, Sigríður lenti í Mikla-
holti fyrst, svo í Höfða. Þegar Kristinn varð seinna
kaupamaður í Bryðjuholti, tók hann Sigríði systur
sína undir sinn verndarvæng í Bryðjuholt. Hún fór
svo í vist hjá sveitarstjóranum á Alftanesi, giftist
vinnumanni frá ísafirði, bjó í Hafnarfirði og átti 10
börn. Tveir synir hétu Guðmundur, annar fór í
Galtalæk og dó ungur, hinn flutti austur í Sandvík í
Norðfirði þar sem hann varð sjómaður, giftist fallegri
konu og átti 10 börn. Sumarliði var skáld, ólst upp á
Reykjavöllum og varð seinna vinnumaður á
Torfastöðum hjá sr. Eiríki og Sigurlaugu. Hún hélt
mikið upp á hann og safnaði Ijóðunum hans. Því
miður brann það allt á Torfastöðum á árunum milli
1945 og '50. Það voru haldnar ungmennasamkomur í
Miklaholti þar sem Sumarliði var ritari og
fundargerðirnar voru í ljóðum. Sumarliði varð bóndi
í Torfastaðakoti (nú Vegatungu) 1915-1918, en flutti
suður og byggði bæinn Litla-Hvamm. Kona hans,
Guðný Kristjánsdóttir var úr Landssveit, systir
Jónínu á Hvítárbakka, en þær voru rjómabússtýrur í
Torfastaðakoti.
Indriði, pabbi minn, fór í Bryðjuholt seinna eins og
Kristinn og Sigríður og þar kynntist hann Gróu konu
sinni, mömmu minni. Þau bjuggu í Snússu,
örreytiskoti, sem var hluti af vestur-bænum í Efra
Langholti, á móti Langholtskoti.
Faðir minn dó 55 ára úr berklum, þegar ég var 13
ára. Sr. Kjartan fann út að þeir sem dóu voru þeir
sem voru kirkjuræknastir og fóru til altaris, þeir
smituðust af bikarnum. Hallgrímur, Helgi og Kristinn
bræður mínir fengu líka berkla. Einar Jónsson
myndhöggvari, sem var náskyldur mömmu, skar út
25 Litli-Bergþór