Bændablaðið - 12.10.2004, Blaðsíða 2

2 Þriðjudagur 12. október 2004
Ragnar hugar að sveppum í einum ræktunarklefanna.
Fyrirtækið Flúðasveppir er 20
ára á þessu ári. "Hér hefur
orðið mikil breyting á þessum
20 árum," segir Ragnar
Kristinn Kristjánsson, stofnandi
og eigandi Flúðasveppa.
"Framleiðslan hefur aukist
gífurlega og hér er stöðug þróun
í vinnubrögðum og
framleiðsluvörum. Fyrstu
áætlanir gerðu ráð fyrir að
framleiða 500 kg á viku en nú
framleiðum við 9-10 tonn á viku
og hér vinna að jafnaði 25
manns. Við framleiðum 8
vörunúmer í sveppum og 10 í
mold. Það er orðið mikið
umstang í kringum ýmsar
hliðarbúgreinar með
svepparæktinni. Um þessar
mundir eru engin stór
stækkunaráform uppi, en fyrir
liggur mikið viðhald og stöðug
viðleitni til að ná betri tökum á
ræktun og rekstri."
Flúðasveppir eru eini innlendi
sveppaframleiðandinn. "Við búum
í smáríki og eigum í samkeppni
við erlenda framleiðslu," segir
Ragnar, "og í önnum dagsins
hvarflar það stundum að manni
hvað það væri nú miklu
auðveldara að flytja bara inn
sveppi í pökkum og dósum, frekar
en að standa í allri þessarri vinnu.
Hér er um algjörlega innlenda
framleiðslu að ræða. Við ræktum
reyr á hátt í 180 ha lands til
framleiðslu á hálmi í rotmassa,
búum til rotmassann og mold og
svo auðvitað ræktum við sveppina
og pökkum þeim til söluaðila.
Neytendur, sem kaupa íslenska
sveppi, vita hvað þeir eru að fá.
Hér eru engin eiturefni notuð,
hvorki í svepparæktinni né í því
hréfni sem notað er við ræktunina
á hálminum. Við rekum markvissa
græna umhverfisstefnu sem felst í
því að nýta vatn og öll hráefni
mjög vel. Þetta er afar sjálfbær
búskapur. Vatn er endurnýtt eftir
ákveðnu kerfi til ræktunar; í
kælivatn, í rotmassa og í þrif.
Hluti af rotmassanum er notaður
til að framleiða mold og hluti hans
er borinn á akurinn sem
reyrhálmurinn er ræktaður á og
þaðan hefst hringrás hans á ný."
Flúðasveppir eru þekktastir
fyrir hvíta sveppi en framleiða líka
ljósbrúna kastaníusveppi. Þá
framleiðir fyrirtækið hina vinsælu
Hreppagróðurmold í grænu
pokunum, Sveppamassa, mildan
eða sterkan fyrir garða og ker, og
algjörlega lífræna Flúðamold sem
fyrst var búin til fyrir
garðyrkjubændur en er nú komin á
almennan markað. Þessi mold er
laus við illgresi og sníkjudýr en
full af lífmassa og næringarefnum.
Flúðasveppir
Markviss umhverfisstefna í framleiðslunni
Afmælisblað
Freys er komið út
Út er komið 100 ára
afmælisblað Freys. Meðal efnis
þess er viðtal við Matthías
Eggertsson ritstjóra sem ber heitið
"Innst inni er ég nokkur um-
vandari". Jónas Jónsson, fyrrv.
búnaðarmálastjóri og ritstjóri
Freys, rekur sögu blaðsins í
greininni
"Freyr 100
ára". Bjarni
Guðmunds-
son á
Hvanneyri
rekur sögu
bútækni hér
á landi á
síðustu öld í
greininni
"Tækni við
bústörf á tuttugustu öld - þættir úr
breytingasögu" og Magnús
Óskarsson, fyrrv. kennari og
tilraunastjóri, skrifar greinina:
"Þættir úr sögu túnræktar". Þá eru
í blaðinu kveðjur og árnaðaróskir
frá Guðna Ágústssyni, landbúnað-
arráðherra og Haraldi Benedikts-
syni, formanni BÍ.
Að lokum má nefna að í blað-
inu er syrpa af efni úr fyrri ár-
göngum blaðsins og nokkurt úrval
af efni sem birst hefur undir fyrir-
sögninni "Altalað á kaffi-
stofunni".
Aldarafmælisblað Freys er 88
bls. að stærð.
7.-8. tbl., 100. árg. Október 2004
FREYR
100
ára
Þorkell Fjeldsted, Ferjukoti í
Borgarfirði, hefur í mörg ár
barist fyrir því að komið verði
upp veiðiminjasafni hér á landi.
Í Ferjukoti eru til fjölmargir
gamlir munir sem tengjast bæði
netaveiði og stangaveiði alveg
frá því að þessar veiðar hófust á
19. öld. Það var langafi Þorkels,
Andrés Fjeldsted, sem var frum-
kvöðull að stangaveiði hér á
landi. Netaveiði á laxi sem at-
vinnugrein hófst í Ferjukoti upp
úr 1870. Þá hófst niðursuða á
laxi og er sú niðursuðu-
verksmiðja til enn sem og íshúsið
þar sem laxinn var geymdur,
netageymslurnar og bátarnir
sem notaðir voru við netaveið-
arnar. Það var Skoti sem var
fenginn til landsins til að kenna
mönnum bæði netaveiðar eins og
þær hafa þekkst síðan og að
sjóða laxinn niður.
Þorkell segir vaxandi áhuga
fyrir því að koma upp veiðiminja-
safni og segist hann vongóður um
að það styttist í því að þessi
draumur hans verði að veruleika.
Sá vísir að veiðiminjasafni sem til
er í Ferjukoti nýtur mikilla vin-
sælda og segir Þorkell að fjöldi
fólks komi árlega til að skoða þá
muni sem til eru. Hins vegar séu
munirnir ekki merktir heldur segist
hann fara með gestum og kynna
þeim munina. Fyrir skömmu komu
skólastjórar af Vesturlandi í heim-
sókn, án barnanna, og skoðuðu
safnið og sögðu á eftir að það væri
alveg jafn gaman að koma með
krakkana að Ferjukoti eins og að
fara með þau í Þjóðminjasafnið.
,,Mín hugmynd er sú að koma
upp aðstöðu á þessu svæði í Borg-
arfirði þar sem safnað yrði saman
gömlum munum alls staðar að af
landinu. Fólk gæti þá komið hing-
að munum sem það hefur undir
höndum og vill gefa til safnsins.
Þá er mér kunnugt um að Veiði-
málastofnun á tæki og tól sem hún
þarf að losna við. Menn tala um að
koma upp aðstöðu fyrir söfn í
gamla fjósinu á Hvanneyri og þar
mætti hugsa sér að koma upp
veiðiminjasafni. Hins vegar hef ég
áhuga á að koma upp lifandi safni
hér í Ferjukoti," sagði Þorkell.
Fyrir 5 árum var stofnaður
menningarmálasjóður Borgar-
byggðar og var Þorkell sá fyrsti
sem fékk styrk úr sjóðnum sem
hann notaði til að safna saman því
sem til var í kvikmyndum og
myndböndum um netaveiði. Hann
segist hafa náð að safna um þriggja
klukkustunda efni bæði frá RÚV
og Stöð 2 auk kvikmynda sem
hann fann. Úr þessu efni öllu
saman lét Þorkell búa til um
klukkustundar langt myndband
sem hann notar til sýninga í Ferju-
koti og víðar auk þess sem fólk
hefur fengið spóluna lánaða.
,,Það var siður hér í Ferjukoti
að henda aldrei neinu og þess
vegna eru allir þessir dýrmætu
munir til," segir Þorkell Fjeldsted.
Vaxandi áhugi fyrir því
að koma upp veiði-
minjasafni í Borgarfirði
Þorkell Fjeldsted í Ferjukoti.
Greiðsla gæðastýringarálags
Nú þegar liðið er á seinni
hluta sláturtíðar spyrja
margir um fyrirkomulag á
álagsgreiðslum vegna
gæðastýringar.
Í stuttu máli þá á að greiða
þann 25. nóvember n.k. 95%
af áætluðum álagsgreiðslum
fyrir slátrun janúar til
október. Þann 20. desember á
síðan að greiða 95% af
álagsgreiðslum fyrir slátrun í
nóvember. Lokauppgjör á að
fara fram 10. febrúar árið
2005.
Greitt verður á framleiðslu
þeirra framleiðenda sem
uppfylla kröfur um
gæðastýrða framleiðslu í
gæðaflokkum E, U, R og O og
á alla fituflokka nema 4 og5.
Frumkvöðlasmiðja
Í nóvember stendur til að halda
“Frumkvöðlasmiðju” að
Laugum í Sælingsdal,
Dalasýslu. Hér er um að ræða
námskeið fyrir fólk með
viðskiptahugmyndir eða fólk
sem langar til að vinna með
skemmtilegum hópi við leit að
áhugaverðri viðskiptahugmynd.
Námskeiðið verður dagana 6.,
13., 20. og 27. nóvember kl.
10:00-16:00. Þátttökugjald er
kr. 26.000 en bændur á
lögbýlum geta sótt um styrk frá
Framleiðnisjóði.
Skráning á námskeiðið er í
síma 563-0367 en einnig er
hægt að senda tölvupóst á
aj@bondi.is
Hér er um að ræða áhugavert
tilraunaverkefni en
aðstandendur þess eru
Búnaðarsamtök Vesturlands,
Búnaðarsamband V-
Húnavatnssýslu, Sóknarfæri til
sveita, Framleiðnisjóður og
Frumkvöðlafræðslan SES.