Bændablaðið - 12.10.2004, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 12. október 2004 15
Fjós eru okkar fag
Landstólpi ehf.
Lárus Pétursson Arnar Bjarni Eiríksson
s: 4370023 / 8694275 s: 4865656 / 8989190
Skipulag fjósa, hönnun og ráðgjöf
- Nýbyggingar, viðbyggingar, breytingar
- Hafið samband - við mætum á staðinn
Weelink - fóðrunarkerfi
Ametrac - innréttingar í fjós
Promat og AgriProm - dýnur
Zeus og Appel - steinbitar
Dairypower - flórsköfukerfi
PropyDos - súrdoðabrjóturinn
Urban - kjarnf.básar, kálfafóstrur
Uno Borgstrand - loftræsting
Ivar Haahr - opinn mænir
Lynx - eftirlitsmyndavélar
Carfed - plastgrindur í gólf
Við óskum Kraftvélaleigunni til hamingju með
stærsta trjákurlara landsins, Vermeer BC 1000i
Sími 594 6000
Akralind 2, 201 Kópavogur
Kraftvélaleigan bætir flotann
Gráðaostur er íslenska afbrigði Roquefort hins
franska frá samnefndum bæ í Suður-Frakklandi.
Nafn ostsins var fyrst lögverndað árið 1407 og er
bundið við ost úr sauðamjólk sem látin er gerjast í
náttúrulegum kalksteinshellum Combalou við
þorpið Roquefort. Til eru heimildir um ostinn,
skráðar af Plíníusi eldri (árið 23-79 e.Kr.) og því
talið víst að Rómverjar til forna hafi þekkt hann.
Einnig segir sagan að þegar Karli mikla hafi fyrst
verið boðið að bragða hafi hann afþakkað en þegar
hann loks lét tilleiðast hafi hann orðið afar sólginn í
hann. Árið 1939 var fyrst hafin framleiðsla á
gráðaosti í Mjólkursamlagi KEA á Akureyri. Það
var með hann eins og margar aðrar bragðmiklar og
sérstæðar fæðutegundir fyrr og síðar að ekki voru
allir jafnhrifnir. Neyslan jókst þó smám saman, ár
frá ári, og nú er svo komið að gráðaostur er talinn
nær ómissandi þar sem ostar eru saman komnir á
borð. Á seinni tímum hefur notkun hans í
matargerð aukist verulega, eins og til dæmis í
eftirrétti, súpur, sósur og salöt.
"Þróunin er sú að kúabúum er
að fækka og þau eru að stækka.
Fjárþörfin er víða mjög mikil og þar
hafa bankarnir verið að bjóða bænd-
um ákveðnar lausnir. Lánasjóður
landbúnaðarins hefur t.d. ekki verið
að lána kúabændum til kvótakaupa
sem er einn stærsti liðurinn í
stækkun búa en það gera bankarnir.
Við sjáum það fyrir okkur að stóru
bændurnir sem verða áfram í bú-
skap muni færa sig í auknum mæli
til bankanna með sín viðskipti. KB-
banki hefur t.d. verið að bjóða
bændum fjármögnun þar sem lán
frá Lánasjóðnum hafa verið greidd
upp. Það er kominn skriður á þessi
mál og við finnum verulega hrey-
fingu í þessa átt," segir Ingimundur.
Aðspurður sagðist Ingimundur
ekki geta gefið upp fjölda bænda
sem hefðu ráðist í þetta en það væri
e.t.v. hugmynd fyrir Hagþjónustu
landbúnaðarins að kanna það í lok
árs. Hann gæti hins vegar nefnt að á
Suðurlandi væru nokkrir stórir
bændur að fara þessa leið en þá ætti
hann við kúabændur sem stenfndu á
yfir 300 þúsund lítra framleiðslu.
"Fjárþörfin er mjög misjöfn og hver
bóndi er með sínar forsendur en það
er ekki óeðlilegt að bóndi með 400
þús. lítra framleiðslu skuldi um 100
milljónir króna."
Veðrétturinn skiptir máli
Á það hefur verið bent að það
skjóti skökku við að Lánasjóður
landbúnaðarins skuli lána eingöngu
á fyrsta veðrétti og taka þannig
minni áhættu en þeir einkaaðilar
sem á eftir koma. Þannig sé sjóð-
urinn að bjóða betri kjör með því að
niðurgreiða vexti með skattfé. Þetta
hefur m.a. verið gagnrýnt en eins og
framkvæmdastjóri Lánasjóðsins
benti á í síðasta Bændablaði er þetta
bundið í lögum sjóðsins.
"Við fáum náttúrlega ekki alltaf
fyrsta veðrétt. Það sem við erum nú
að bjóða nýtt eru hagstæðari íbúðar-
lán en áður hafa þekkst en bændum
bjóðast þau eins og öðrum við-
skiptavinum bankans. En til þess að
svo megi verða þurfum við að hafa
fyrsta veðrétt og til þess að það sé
kleift þarf að greiða upp Íbúðasjóðs-
lán og Lánasjóðslán því þeir sjóðir
eru báðir með veð í íbúðarhúsi og
jafnvel jörðinni sem slíkri," segir
Ingimundur.
En hvernig eiga bændur að
undirbúa sig þegar þeir vilja bera
saman kjör hjá bönkunum?
"Búnarsamband Suðurlands
býður bændum upp á mjög góða
ráðgjöf um fjármál og það er best að
bændur leiti þangað til að reikna út
sitt dæmi. Það þarf m.a. að huga að
greiðslubyrði, kostnaði við skuld-
breytingar og vaxtakjörum. Það er
alltaf ákveðinn kostnaður við að
endurfjármagna lán og menn verða
að meta hvort þeir leggi út í þann
kostnað til að fá lægri vexti í fram-
tíðinni. Þegar bændurnir koma í
bankann eru þeir gjarnan með árs-
reikninginn og búrekstraráætlun í
farteskinu. Í kjölfarið fá þeir tilboð
sem þeir fara með til Búnaðarsam-
bandsins og bera saman við
ástandið eins og það er. Búnaðar-
sambandið uppfærir svo þá áætlun
þegar tilboð um breytt lánafyrir-
komulag liggur fyrir. Þá sér bónd-
inn sína stöðu fyrir og eftir og getur
tekið ákvörðun í framhaldinu.
Bændur þurfa að lokum að spyrja
sig hvar hag þeirra sé best borgið og
gera ekkert nema að mjög vel
ígrunduðu máli."
En sinnir bankinn sjálfur
rekstrarráðgjöf til bænda?
"Öll rekstrarráðgjöf sem slík er
á hendi Búnaðarsambandsins enda
er það inni í þeirri þjónustu sem
bændurnir greiða fyrir. Á milli
okkar og Búnaðarsambandsins er
góð samvinna og við þekkjum
rekstrarþörf bænda almennt. Hjá
kúabændum eru þetta nokkuð
þekktar stærðir, við vitum inn-
komuna og gjöldin og það er ekki
mikið um óvænta liði."
Hvað með þjónustugjöldin og
kvaðir þeirra sem koma nýir í
viðskipti?
"Það gildir það sama um bænd-
ur eins og aðra viðskiptamenn.
Menn þurfa t.d. að vera með sín
veltuviðskipti í bankanum annars
hækka vextirnir úr 4,2% í 5,1% á
íbúðarlánum. Það er í raun eina
kvöðin. Þeir sem koma inn í
greiðsluþjónustu gera samning um
hvaða gjöld eigi að greiða og hvað
bóndinn eigi að leggja til á mánuði.
Að öðru leyti eru viðskipti við
bændur ekkert frábrugðin þeim við-
skiptum sem venjuleg heimili eru
að gera nema þau eru stærri í
sniðum."
Flas er ekki til fagnaðar
Ingimundur segir bændur dug-
lega að leita sér upplýsinga og sér-
staklega sé það áberandi eftir að
nýju íbúðalánin komu til sögunnar
nú í september. "Það á hins vegar
eftir að komast reynsla á þetta og
flas er ekki til fagnaðar í þessum
málum - best er að ígrunda stöðuna
vel og nota þá ráðgjöf sem Búnaðar-
sambandið býður upp á við að
reikna út stöðuna ef endurfjár-
mögnun stendur fyrir dyrum," sagði
Ingimundur Sigurmundsson, úti-
bússtjóri KB- banka á Selfossi. /TB
“Við sjáum það fyrir okkur
að stóru bændurnir sem
verða áfram í búskap muni
færa sig í auknum mæli til
bankanna með sín viðskipti.
KB-banki hefur t.d. verið að
bjóða bændum fjármögnun
þar sem lán frá Lánasjóðnum
hafa verið greidd upp. Það er
kominn skriður á þessi mál
og við finnum verulega
hreyfingu í þessa átt,” segir
Ingimundur.
Í síðasta Bændablaði var rætt við Guðmund Stefánsson, framkvæmdastjóra
Lánasjóðs landbúnaðarins, um breytt landslag á lánamarkaði. Í fram-
haldinu ræddi blaðið við Ingimund Sigurmundsson, útibússtjóra KB-
banka á Selfossi, um sömu málefni og hann spurður um viðskipti við
bændur út frá sjónarhóli bankamannsins
Bændur færa sig
í auknum mæli til
bankanna
Níðsterkar fötur • Endingarbetri túttur • Auðveld þrif • Minni
vinna • Fást nú hjá Mjólkurbúi Flóamanna á Selfossi.
Munið einnig hinar frábæru Cow Comfort básamottur
sem sameina bæði mikil gæði og gott verð.
Elvar Eyvindsson - Skíðbakka 2
S: 487-8720, 899-1776 - Tölvup.: elvarey@eyjar.is
Látið mjólkurbarinn létta störfin!