blaðið - 22.10.2005, Blaðsíða 18

18 I FRÉTTASKÝRING
LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 2005 blaöiö
Kynferðisbrotamál:
Skammarlegt kerfisferli
Þrátt fyrir gífurlegan fjölda manna, kvenna og barna sem tilkynna að brotið hafi verið á þeim kynferðislega er
ekki dœmt í nema broti afþeim málum. Kerfið er óárennilegt og miðurfalleg myndfœst efrýnt er í tölfræði síð-
ustu ára.
I fyrra eru skráð 170 viðtöl við börn
og unglinga hjá Barnahúsi vegna
kynferðisofbeldis af einhverju tagi.
Á sama tíma leituðu 429 manns
til Stígamóta af sömu sökum en
í ársskýrslu samtalcanna miðast
upplýsingar þó einungis við þá 228
einstaklinga sem leituðu sér aðstoð-
ar í fyrsta skipti. Þessi fjöldi er þó
alls ekki tæmandi til þess að sýna
hversu margir íslendingar lenda í
kynferðisofbeldi þar sem rannsókn-
ir hafa sýnt að einungis lítið wbrot
þolenda kynferðisbrota leitar sér
hjálpar. Samt sem áður hefur hlut-
fall þeirra sem leita aðstoðar farið aUkinni umræðu og auknum úrræð- sýknu. þessum tölum en samt sem áður má þingiaðleggjaþeimlínurnaroggefa
hækkandi undanfarin misseri, með um - þótt enn sé langt í land. sjá að málunum er mjög ábátavant. skýr fyrirmæli um breytingar.
Agnar Burgess
Kærur
Samkvæmt bráðabirgðaupplýsing-
um frá Ríkislögreglustjóra má sjá
að í fyrra voru 274 kynferðisbrot til-
kynnt til lögregluembætta í landinu.
1 ársskýrslu Stígamóta sést að ein-
ungis 17 manns, eða 6,2% af heildar-
fjölda, hafi farið með sín mál áfram
í kerfinu og kært þau til lögreglu. Ef
skoðaðar eru upplýsingar til fimm
ára (1998 til 2003) frá Ríkissaksókn-
ara má sjá að um helmingur allra
mála sem fela í sér kynferðisbrot
gegn börnum undir átján ára aldri
eru felld niður án dóms um sekt eða
Dómar
Refsikerfi landsins hafa ekki reynst
þolendum kynferðisbrota vel og
útskýrir það að miklu leyti tregðu
fórnarlamba til að kæra. Þó er ekki
við þau að sakast þar sem tölfræði
er ekki hughreystandi. Miðað við
ársskýrslu Stígamóta fyrir árið 2004
sést að einungis tvö mál enduðu með
sakfellingu í héraðsdómi. Sé mið tek-
ið af áðurnefndum upplýsingum frá
Ríkissaksóknara er sakfellt í þriðj-
ungi kynferðisbrota gegn börnum.
Vissulega er oftar dæmt í kynferðis-
brotamálum sem koma ekki fram í
Þróun
Gífurleg þróun hefur orðið á úrræð-
um fyrir fórnarlömb kynferðisbrota
á Islandi undanfarin ár. Samfara
því hefur umræðan breyst og hugar-
far landsmanna breyst í átt að því að
þolendur fái stuðning en ýtt er á að
gerendur fái refsingu við hæfi. Dóm-
stólar hafa hins vegar ekki þróast í
samræmi við þjóðfélagið en flestir
eru sammála um að þyngja þurfi
dóma fyrir alvarleg kynferðisbrot
töluvert svo vel megi við una. Þetta
er þó ekki skref sem dómstólar eiga
að taka á eigin spýtur heldur þarf Al-

’Artj
% ’fa
: U •■ j
I 'if %

Teg 704
79.100.- stgr.
Teg 43 Teg 44 Teg 287
21.400,- stgr. 10.500,-stgr. 9.400.-stgr.
Skápar, stóhr, kommóðurjófaborö..
aJltfullt afhúsgögnum
Rococo stólar margir litir T „. _
Teg 2064 frá kr. 24.900,- stgr. Teg 544 25-900-' st9r-
□□□□□□
HÚSGAGNAVERSLUN
REYKJAVÍKURVEOt 66 HAFNARFIRÐI SÍMl 565 4100
Suzuki Ignis 4x4
Öflugur smájepplingur, snarpur og eyðslugrannur
$SUZUKI
...er tífsstill!
SUZUKI BÍLAR HF.
Skeifunni 17. Sfmi 568 5100.
wvuw. suzukibilar. is
Sláandi tölur
frá Barnahúsi
Samantekt á tölulegum upplýsing-
um frá Barnahúsi leiðir í ljós að þeg-
ar þangað er komið er yfirleitt um
alvarlegt ofbeldi að ræða. Talað er
við börnin og i framhaldi ákveðið
hvort ákæra skuli gefin út.
• Viðtöl við börn í Barnahúsi
eru þrenns konar.
• Könnunarviðtöl
• Skýrslutökur fyrir dómi
• Viðtöl við þolendur yngri
gerenda
Varðandi framburð barna sem
koma í Barnahús er mikilvægt
að fram komi að þegar barn kem-
ur í skýrslutöku fyrir dómi er
mun líklegra að það greini frá
kynferðisofbeldi, eða 79% barna
á árunum 2000-2004. Hins vegar
er sjaldgæfara að börn greini frá
kynferðisofbeldi þegar þau koma í
könnunarviðtöl eða einungis 30%
á tímabilinu. Hins vegar greindu
70% þeirra barna sem ekki greindu
frá kynferðisofbeldi í Barnahúsi
frá þátttöku í kynferðislegum leikj-
um meðal jafnaldra. Það er því
langalgengast að þegar börn koma
i viðtal í Barnahús að þau greini
frá kynferðislegri lífsreynslu sem
þau hafa orðið fyrir eða verið þátt-
takendur í meðal jafnaldra sinna.
Varast skal að vantúlka þessar
upplýsingar sem vægar, e.t.v. lækn-
isleiki. Meintir gerendur eru að
brjóta mjög alvarlega á þeim börn-
um sem þeir beita kynferðislegu
ofbeldi því í 77% mælast brotin á
alvarleikastigi 3 eða hærra á fimm
stiga mælikvarða. Þegar brot er af
stigi þrjú felur það t.d. í sér þukl á
kynfærum.
{ mann
. er úti
hend® S
t roaöur
"Ég var barinn af 5
dyravöröum fyrir utan
Sólon í fyrra"