blaðið - 03.03.2007, Blaðsíða 18

18
LAUGARDAGUR 3. MARS 2007
bla6ið
Pétur Óskarsson, talsmaður
samtakanna Sól í Straumi.
Arðsemi og umhverfisvernd ekki andstæður
Við Islendingar erum heppnir að hafa fengið okkar fallega land tímabundið að láni hjá börnunum okkar. Við
höfum tækifæri til þess að njóta þess en um leið berum við ábyrgð á því að skila því í sama eða betra ástandi en
það var þegar við tókum við því. Það er einfalt ef við erum sammála um það markmið og það sem meira er, at-
vinnulíf og öll framþróun í þessu landi eiga samleið með þessu markmiði. Arðsemi og umhverfisvernd eru ekki
andstæður heldu þvert á móti samverkandi þættir. Við erum að ganga í gegnum mikla vakningu og breytingar-
tíma hvað sambúð okkar við náttúruna varðar.
Stjórnmálamenn okkar, sem margir hverjir hafa barist fyrir ákveðnum málum sem áður þóttu sjálfsögð, eiga nú
erfitt með að fylgja þjóðinni eftir í þessum viðhorfsbreytingum. Ég bíð spenntur eftir að sjá hvernig flokkurinn
minn, Sjálfstæðisflokkur, ætlar að taka á þessum málum fyrir alþingiskosningar í vor. Við Hafnfirðingar fáum
tækifæri þann 31. mars næstkomandi til þess að senda út skilaboð um breytta tíma á íslandi og í maí mun vonandi
þjóðin öll staðfesta þau skilaboð. Hreint Island er land þar sem þjóðin ber virðingu fyrir landinu sínu og lætur það
í friði sem ekki þarf nauðsynlega að snerta.
Því er gjarnan haldið fram að
þegar við íslendingar göngum að
kjörborðinu í vor muni áherslur
stjórnmálaflokkanna í umhverfis-
málum ráða úrslitum um hvernig
við verjum atkvæði okkar. Ljóst
er að mikil vitundarvakning hefur
orðið í þessuni málaflokki að
undanförnu, enda er sífellt minna
deilt um þá kenningu að hlýnun
jarðar stafi af mannavöldum auk
þess sem sitt sýnist hverjum um
svokallaða stóriðjustefnu stjórn-
valda. Hvernig sjá fimm valin-
kuntiir einstaklingar fyrir sér
„hreint ísland"?
Blaðið leitaði svara við þeirri
spurningu.
Sjálfbært
orkusamfélag
Ég sé ísland fyrir mér sem sjálfbært orku-
samfélag innan fárra áratuga. I því felst að til
húshitunar og samgangna og á fiskiskipaflot-
ann verði eingöngu notuð græn orka sem aflað
er í fullri sátt við náttúruverndarsjónarmið.
Ég tel að handan við hornið séu nýjar aðferðir
sem munu skila margfalt betri nýtingu jarð-
hitaorku en nú og krefjast þess ekki að verð-
mætum náttúrusvæðum sé spillt. Ég sé fyrir
mér að innan tiltölulega skamms tíma verði
tækni við að nota slíka orku í samgöngum
orðin raunhæfur möguleiki. Ég tel brýnt að
við stefnum að þessu markmiði en fórnum
ekki verðmætum náttúruperlum og orku-
lindum landsins fyrir skammtímahagsmuni.
Ég sé fyrir mér að í náinni framtíð verði ein-
nota hugsun umbúðasamfélagsins sagt stríð
á hendur. Ég sé fyrir mér auknar kröfur um
að bílar, flugvélar, byggingar, heimilistæki
og efni til iðnaðar verði endurvinnanleg. Ég
sé fyrir mér aukna áherslu á hollari neyslu-
venjur og lífshætti. Að meiri áhersla verði lögð
á lífrænan landbúnað, heilsusamlegra starfs-
umhverfi og skipulag sem gerir ráð fyrir að
fólk geti í auknum mæli farið gangandi eða
hjólandi til vinnu. Ég sé fyrir mér græna bylt-
ingu hugarfarsins. í henni sé ég ekki ógnanir
heldur tækifæri fyrir hreint ísland.
Margt er betra
en stóriðja
Ég hef mjög einfalda skoðun á þessu. Með
allt þetta rafmagn og tækifæri til vetnisfram-
leiðslu sem við höfum finnst mér okkur bera
skylda til þess að sýna gott fordæmi og reyna
til að mynda að skipta út bensínbílum fyrir
vetnisbíla, þótt ég sé náttúrlega enginn sér-
fræðingur í þessu. Eins finnst mér mikilvægt
að setja peninga í rannsóknir á því og finna
leiðir til þess að knýja fiskiskipaflotann með
einhverju öðru en allri þessari olíu.
Ég á erfitt með að segja til um hvort stjórn-
völd séu á réttri leið. Við verðum kannski að
virkja þessi fallvötn okkar, en ætli það sé til ein-
hver rétt leið? Það verða alltaf ólíkar skoðanir
og maður verður alltaf að fórna einhverjum
hagsmunum og einhverju sem manni finnst
skipta máli fyrir okkur sem Islendinga. Þetta
er landið okkar og það er ekki alltaf bæði
hægt að geyma kökuna og éta hana. Einhvern
veginn þarf að nýta þessar auðlindir sem við
eigum. Ég er hins vegar algerlega mótfallin
því að nota alla þessa dásamlegu orku sem við
eigum í að bræða ál. Það finnst mér út í hött,
en þá verðum við að koma með einhverja aðra
leið til þess að nýta þessa orku sem við erum
að búa til. Og það eru til milljón leiðir til þess
aðrar en stóriðja.
Verndum ómann-
gerða náttúru
Það sem ég tel að skipti mestu máli fyrir
náttúruvernd á íslandi er að okkur takist að
vernda það sem eftir er af okkar upprunalegu
náttúru, það er að segja, þeirri náttúru sem
ekki er manngerð. I þessu samhengi er ég til
dæmis að tala um hálendi íslands og einstök
svæði á borð við Mývatnssvæðið, Reykjanesið
og fleiri þar sem eru náttúruperlur sem eiga
engan sinn líka annars staðar. Sérstaða nátt-
úrunnar á þessum svæðum liggur í því að
hún er ekki manngerð, en nánast alls staðar
í Evrópu er orðið mjög erfitt að finna dæmi
um slíkt. Þessi svæði verða alltaf verðmætari
eftir því sem árin líða þar sem þau verða sífellt
sjaldgæfari. Það skiptir því miklu máli fyrir
komandi kynslóðir að varðveita þau. Það geta
allir virkjað vatn og gufu fyrir orkufreka stór-
iðju en í henni er engin sérstaða og arðsemi
hennar er hæpin.
Við verðum líka að fylgja umheiminum
í þeirri viðleitni að nýta hreina orku og það
gerum við ekki bara með því að virkja fall-
vötnin heldur verðum við að huga að því
hvernig við getum breytt okkar samgöngum
ásamt fiskveiðum og öðrum iðnaði þannig að
hann mengi sem minnst. Við verðum að taka
þátt í þessu alþjóðlega samstarfi um að koma í
veg fyrir hættulegar loftslagsbreytingar.
Árni Finnsson, formaður
Náttúruverndarsamtaka íslands.
V
Erna Hauksdóttir, framkvæmdastjóri I
Samtaka ferðaþjónustunnar.
Verum börnum
okkar góð fyrir-
mynd
Það sem við þurfum er sameiginlegt átak
stjórnvalda, fyrirtækja og almennings I land-
inu. Með því móti er hægt að gera Island að
hreinna landi en það er í dag og jafnframt
halda því hreinu til framtíðar svo ásættanlegt
sé. I því sambandi er ég að meina hreinleika
landsins sjálfs og náttúrunnar, andrúmslofts-
ins og íslenskra framleiðsluvara. Til þess
að þetta geti orðið að veruleika þarf fyrst og
fremst allsherjarhugarfarsbreytingu.
Ég vil taka fram að ýmislegt er þegar vel
gert eins og til dæmis hvað varðar aukna land-
græðslu, flokkun og endurvinnslu sorps og
framleiðslu matvæla á heilnæmari hátt auk
þess sem sífellt fleiri vakna til vitundar og
þrýsta á aukna umhverfisvernd. Við þurfum
öll að leggjast á eitt og auka meðvitund okkar
og ekki síst vera börnum okkar góð fyrirmynd.
Það gerum við með því að umgangast landið
okkar af virðingu og hafa sjálfbæra þróun
að leiðarljósi. Eitt af því sem við mættum
endilega gera loftslagsins vegna er að byrja á
að draga úr notkun nagladekkja og setja til
dæmis frekar heilsársdekk á bílana okkar.