blaðið - 24.03.2007, Side 22

22 LAUGARDAGUR 24. MARS 2007
blaðiö
VATN
GARÐHEIMAR
www.meistari.is
Félag SkrúðgarSyrkjgmeistara
VtJÚKLING>n
Kjúklingamánar er nýjung í fullunninni matvöru
frá Matfugli. Þeir eru með Ijúffengri fyllingu úr
6 mismunandi ostum og öðru góðgæti. Þá þarf
aðeins að hita í ofni eða á pönnu og því auðvelt
að reiða fram sælkeramáltíð á svipstundu.
- Lostæti með lítilli fyrirhöfn
Illugi Jökulsson skrifar um mannkynssöguna
Hetjulund hinna 300
g man að pabbi sagði mér
á sínum tíma söguna um
Leónídas og vörn Spart-
verjanna 300 í Lauga-
skarði. Ég hef líklega verið sjö
átta ára og ég man að ég fór að
gráta. Mér fannst þetta svo falleg
saga. Hetjurnar 300 sem kusu
heldur að láta lífið en gefast upp.
Stóðu frammi fyrir ofurefli liðs
frá Persíu og sendu gríska megin-
herinn burt svo honum yrði ekki
tortímt - töfðu nógu lengi fyrir
framgangi Persa til að Grikkir
sluppu burt og gátu safnað nýju
liði. Og sigrað seinna.
Grét yfir sögunni um Leónídas
Ég grét sem sagt - svona
var ég væmið barn. Og enn
þá hreyfir þessi saga reyndar
strengi í brjósti mér - svona er
ég væminn miðaldra. Ég hef
aldrei getað varist þeirri hugsun
að Leónídas og menn hans hafi
vissulega átt skilið nafnbótina
hetja.
Nú er komin mynd í bíó sem
fjallar um þessa sögu og auð-
vitað hefði ég átt að mæta fyrstur
manna í kvikmyndahúsið til að
sjá hetjulund Spartverjanna á
hvíta tjaldinu. En ég er ekki far-
inn enn, og sannleikurinn er sá
að mig langar ekkert voðalega
mikið. Sjálfsagt á ég eftir að
sjá þessa mynd á DVD-diski er
fram líða stundir en ég verð að
segja: mér liggur ekkert á.
Það er nefnilega einhver súr
keimur af hetjulund Leónídasar
núorðið.
Mér skilst að íranar séu brjál-
aðir út af þessari mynd. Það er so-
sum skiljanlegt - forfeður þeirra
Persar koma víst ekki vel út úr
henni. En upphrópanir þeirra
um „sögufölsun" og ég veit ekki
hvað og hvað, þær eru þó meira
og minna marklausar.
Alexander mikli færir„frelsi"!
Ég skil þá reyndar alveg. Það
hlýtur stundum að vera pirrandi
að horfa upp á meðhöndlun
Hollywood-verksmiðjunnar
á sögulegri fortíð sinni. Alex-
ander mikli - ég gat ekki horft á
þá mynd til enda. Að horfa upp
á hinn metnaðarveika valdasjúk-
ling Alexander mikla fara með
þulur um að hann ætlaði að færa
íbúum Miðausturlanda „frelsi“
undan Persum, það var náttúr-
lega þvílíkt dómadags rugl að
það var ekki mönnum bjóðandi.
Bara amerísk heimsvaldastefna
að réttlæta stríðið í Irak og ekk-
ert annað. Illa komið fyrir þeim
gamla þjóðfélagskrítíker Oliver
Stone.
En í sambandi við 300 þá
verða menn að athuga að sagan
•um Leónídas er ekkert endilega
söguleg staðreynd. Sjálfsagt á
hún rót í raunveruleikanum en
eins og hún var fyrst sett fram
var hún fyrst og fremst hluti
af áróðri Grikkja gegn Persum.
Persneskar heimildir eru til
dæmis engar til um slaginn í
Laugaskarði. En kannski er það
fyrst og femst myndin af Xerxes
Persakóngi sem Ahmadinejad og
félagar eru ósáttir við. Mér skilst
hann sé gerður að hálfgerðu
himpigimpi í myndinni.
Sparta var hræðilegt ríki
En ástæðan fyrir því að skoðun
mín á Leónídasi er nú nokkuð
blendnari en hún var þegar pabbi
sagði mér fyrst þessa sögu, hún
er fyrst og fremst sú að ég hef nú
betri mynd af Spörtu en þá.
Og Sparta var náttúrlega
forkastanlegt kúgunar- og of-
beldisríki sem byggðist á hern-
aðarhyggju, aðskilnaðarstefnu,
grimmd, kúgun og barnaplageríi.
Persía var á hinn bóginn víðsýnt
Æ, já, sagan getur verió
varasöm. Hún er sann-
kallað jarðsprengju-
svœði siðíerðilega þótt
hún sé löngu liðin.
ríki og frjálslynt, svo langt sem
það náði. Persía vildi vissulega
leggja undir sig sem flest önnur
svæði - sér í lagi ef íbúarnir voru
með uppsteyt - en það fólk sem
Persar lögðu undir sig hafði það
yfirleitt bara gott. Það fékk að
halda sínum lífsháttum, sínum
trúarbrögðum, sínum stjórnar-
herrum svona oftast - og góðar
samgöngur og verslun í ríkinu
gerðu það að verkum að hagur
flestra vænkaðist.
Eins og að dást að Adolf Hitler
Eftir á að hyggja hljómar að-
dáun mín í æsku á Leónídasi
og Spartverjunum skuggalega
svipað því og ef maður færi nú
að dást að Adolf Hitler fyrir að
hafa neitað að gefast upp í lok
seinni heimsstyrjaldar og att
fjölda Þjóðverja út í opinn dauð-
ann í vonlausri baráttu síðustu
mánuði stríðsins. Og hafa sjálfur
kosið að láta lífið frekar en gefast
upp - þótt hann fremdi raunar
sjálfsmorð frekar en falla í orr-
ustu á strætum Berlínar.
Æ, já, sagan getur verið vara-
söm. Hún er sannkallað jarð-
sprengjusvæði siðferðilega þótt
hún sé löngu liðin.