blaðið - 26.05.2007, Qupperneq 14

14 LAUGARDAGUR 26. MAÍ 2007
blaöiö
RÚSSLAND
Pólitísk afskipti í dómskerfinu
UTAN ÚR HEIMI
Pólitísk afskipti í dómskerfinu hafa aukist í Argentínu
og Rússlandi samkvæmt skýrslu Transparency interna-
tional. Mútur eru algengar í Afríku, Suður-Ameríku og
fyrrum Sovétlýðveldum. Afskiptin eru sögð koma í veg
fyrir að borgarar fái sanngjörn og hlutlaus réttarhöld.
INDLAND WL ]
Reyndi að smygla 700 snákum í flugvél
Maður var handtekinn á alþjóðaflugvellinum í Kaíró er
hann reyndi að smygla 700 snákum um borð í flugvél á
leið til Sádi-Arabíu. Snákarnir voru faldir í farangri og
handfarangri mannsins. Snákar eru vinsæl gæludýr í
Sádi-Arabíu og ætlaði hann að selja kvikindin þar í landi.
Offita samfélagslegt vandamál
Að minnsta kosti 750 þúsund Danir þjást af offitu
og kostar það danskt þjóðfélag um 160 milljarða á
ári. Kostnaðurinn er metinn út frá fjarveru frá vinnu,
en þeir sem þjást af offitu missa oftar úr vinnu og
fara fyrr af vinnumarkaðnum.
Kína:
Orðrómur um
sýkta banana
Orðrómur um sýkta banana
fer nú eins og eldur í sinu um
Kína. SMS-skeyti hafa verið
notuð til að breiða út orðróm-
inn, sem hefur komið illa niður
á bananaræktendum í landinu.
Bændur á Hainan-eyju segja
að sögusagnirnar hafi kostað
þá 2,6 milljónir dollara.
Bananarnir eru sagðir inni-
halda hina hættulegu HABL-
veiru sem dregið hefur fjölda
manns til dauða, einkum í Asíu.
Heilbrigðisyfirvöld í Kína segja
fréttirnar tilhæfulausar og að
ekki eitt einasta tilvik hafi kom-
ið upp. Þetta er í annað sinn á
þessu ári sem bananaræktendur
frá Hainan verða fyrir barðinu á
sögusögnum, en fyrr á árinu var
því haldið fram að bananarnir
væru krabbameinsvaldandi.
Kárahnjúkar:
Starfsmaður
með berkla
Portúgölsk kona, starfsmaður
á Kárahnjúkum, hefur verið
greind með berkla og er í ein-
angrun á Landspítalanum. Vísir
greinir frá því að konan hafi
komið til landsins 4. febrúar en
greinst fyrir nokkrum dögum.
Hún var flutt til Reykjavíkur
í vikunni en upplýsingar um
líðan hennar hafa ekki fengist
hjá Landspítalanum enda um
trúnaðarupplýsingar að ræða.
Kristrún Heimisdóttir:
Aðstoðar
Ingibjörgu
Kristrún Heimisdóttir hefur
verið ráðin aðstoðarmaður Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur ut-
anríkisráðherra. Kristrún er lög-
fræðingur að mennt og er 35 ára.
Kristrún hefur m.a. starfað
hjá LEX lögmannsstofu, verið
lögfræðingur Samtaka iðnaðar-
ins, framkvæmdastjóri Reykjavík-
ur Akademíunnar, lögfræðingur
hjá umboðsmanni Alþingis og
fréttamaður hjá RÚV. Hún hefur
einnig sinnt kennslu við Háskól-
ann í Reykjavík, Háskólann á
Akureyri og Háskólann á Bifröst.
Kristrún á sæti í stjórnar-
skrárnefnd og er varaþing-
maður í Reykjavík suður.
Blóðgjafi Við blóðgjöf safnast mikið af upplýsing-
um sem ekki má nota nema að fengnu leyfi gjaf-
ans, eða með leyfi Persónuverndar sem passar
þá að gögnin séu ekki persónugreinanleg.
Skikkaðir til að afhenda lífsýni:
Grafið undan trúnaði
læknis við sjúkling
■ Gerir söfnun lífsýna erfiöari ■ Brotið gegn siðareglum ■ Ekki gætt að friðhelgi
Eftir Hlyn Orra Stefánsson
hlynur@bladid.net
Úrskurður Hæstaréttar um að nota
skuli sýni úr Hermanni Jónassyni til
að skera úr um hvort hann sé faðir
Lúðvíks Gissurarsonar er líklegur
til að vega verulega að því trúnaðar-
sambandi sem nauðsynlegt er að ríki
á milli sjúklings og læknis og gæti
jafnvel skert traust almennings til
vísindasamfélagsins almennt. Nota
á sýnið í öðrum tilgangi en þeim
sem gjafinn hafði í huga og jafnvel
gegn hagsmunum hans og athæfið
brýtur gegn almennri siðareglu
um að sjúkragögn séu ekki notuð
nema með upplýstu samþykki þess
sem gögnin eru um. Einnig brýtur
það gegn þeirri reglu að sýni séu
eingöngu notuð í lækningaskyni
fyrir gjafann, eða í ópersónugrein-
anlegum vísindarannsóknum.
„Hætta er á að vegið sé að því
trúnaðarsambandi sem ríkir á
milli þeirra sem eru að vinna
með lífsýnin og lífsýnagjafanna.
Það getur minnkað vilja fólks til
að gefa sýni ef það á það á hættu
að þau verði notuð gegn því síðar.
Það eru miklir hagsmunir í húfi
að þessi trúnaður sé ekki brot-
inn,“ segir Jón Jóhannes Jónsson,
læknir og yfirmaður erfða- og
sameindalæknisfræðideildar
Landspítala-háskólasjúkrahúss.
Jón Jóhannes segir að auðvitað
sé erfitt að meta hvort vitneskja
um uppruna sinn eða hagsmunir
vísindasamélagsins vegur þyngra.
Almennt finnst honum þó að dóm-
arar hafi ekki tekið tillit til hags-
muna læknasamfélagsins í dómum
sínum um afhendinga lífsýna. „Ég
hef skoðað þessi lög og ég er ekki
viss um þá túlkun að dómarinn geti
fengið lífsýni afhent. Dómari getur
dæmt að lífsýna skuli aflað, en það
er annað mál hvort dómarinn getur
skyldað stjórn lífsýnasafns til að
láta sýnið af hendi. Þá þarf að huga
alvarlega að afleiðingum þess fyrir
safnið og möguleika vísindafólks
til að afla sýna seinna meir.“
Salvör Nordal, forstöðumaður
Siðfræðistofnunar Háskóla Is-
lands, segir að hin almenna regla
varðandi notkun sjúkragagna og
söfnun gagnabanka sé sú að upp-
lýsingar séu ekki notaðar nema að
fengnu upplýstu samþykki þess
sem gögnin eru um. „Þó er safnað
miklu af gögnum úr þjónusturann-
sóknum sem byggja á ætluðu sam-
þykki, þannig að það er ekki alltaf
farið fram á beint samþykki fólks."
I slíkum tilvikum segir Salvör að
afla verði samþykkis vísindasið-
nefndar og Persónuverndar, sem
Þetta erspuming
virðingu iyrir
hinum látna og
aðstandendum hans
Salvör Nordal, forstööu-
maður Siðfræðistofn-
unar Háskðla Islands.
gæti þess að gögnin séu ekki per-
sónugreinanleg og að friðhelgi ein-
staklingsins sé ekki brotin.
„Það er ljóst að það er til heilmikið
af sjúkragögnum um látið fólk. Það
er spurning um rétt og friðhelgi
þess fólks. Auðvitað má segja að
það dofni eitthvað yfir friðhelgi ein-
staklings við lát hans. En þetta er
spurning um virðingu fyrir hinum
látna og aðstandendum hans,“
segir Salvör sem bendir ennfremur
á að það þurfi ekki nema eitt svona
dæmi til að grafa undan trausti al-
mennings til vísindamanna.
Jafnrétti í 100 stærstu fyrirtækjunum:
Lítið sem ekkert hefur þokast
Konur skipa 8 prósent stjórnarsæt-
anna í 100 stærstu fyrirtækjum lands-
ins eða 32 af 408 stjórnarsætum. Árið
2005 var hlutfall þeirra 12 prósent.
Þetta er niðurstaða könnunar Rann-
sóknaseturs vinnuréttar- og jafnrétt-
ismála við Háskólann á Bifröst sem
gerð var nú í apríl og mai.
Konur eru 14 prósent æðstu stjórn-
armanna fyrirtækjanna en árið 2005
var hlutfallþeirra um 10 prósent. Þriðj-
ungur fyrirtækjanna er með skrif-
lega jafnréttisáætlun. Engin kona er i
stjórn 71 prósents fyrirtækjanna.
„Þetta eru sama og engar breyt-
ingar og það þarf virkilega að gefa í.
Það er hægt að hafa þetta í huga eins
og maður sá við skipan Samfylkingar-
innar í ríkisstjórn," segir Elin Blöndal,
forstöðumaðurRannsóknasetursins.
Þaðþarfað
gefaí
Elín Blöndal,
forstöðumaður
Birting upplýsinga um jafnrétti í
100 stærstu fyrirtækjunum er liður í
verkefninu jafnréttiskennitalan sem
viðskiptaráðuney tið, Samtök atvinnu-
lífsins, Félag kvenna í atvinnurekstri,
jafnréttisráð og Jafnréttisstofa standa
að.
„Staðan er verst í karlagreinunum, i
byggingariðnaði og slíku sem engan
skyldi undra. Hún er betri í þjónustu-
störfum þar sem konur eru fjölmenn-
astar,“ tekur Elín fram.