Orðlaus - 01.12.2005, Blaðsíða 24

24
LÆRÐU
HUGARLESTUR
Hvernig fer hinn magnaði og svolítið sæti Derren
Brown að því að gera það sem hann gerir. Fyrir þá
sem ekki vita þá er hann alræmdur fyrir að lesa
í huga fólks og virðist geta séð fyrir og stjórnað
hegðun annarra. í sjónvarpsþáttunum The Trick
of the Mind sýnir breski undramaðurinn áhorf-
endum ótrúlegustu brellur í þeim tiigangi að sýna
fram á að hugarafl mannsins sé ótakmarkað. En
hvað er í gangi?
Hugsanaflutningur
Derren Brown talar um að flestir bregðist á mjög svipaðan hátt við
leiðbeiningum og spurningum sem lagðar eru fyrir þá. Þannig á að
vera hægt að koma ákveðnum hugmyndum í huga fólks með því að
tala við það á vissan hátt eða orða spurningarnar þannig að fram
komi ákveðið svar.
Eitt af því sem Derren Brown er ótrúlega fær í er að stjórna því
hvaða spil fólk fær fram í hugann þegar hann biður það um að
ímynda sér eitt spil úr spilabunka. Þegar hann beitir þessu bragði
virðist hann vera að lesa hugsanir en það sem hann er í raun að gera
er þannig að hann er sjálfur búinn að velja spil fyrirfram og hefur
svo áhrif á það hvaða spil fólk kallar fram í hugann.
Það sem hann gerir er að orða leiðbeiningar sínar þannig að fólkið
fer ómeðvitað að hugsa um ákveðið spil. Þátttakendur fá leiðbein-
ingar um að teikna í huganum mjög stóra, bjarta og litríka mynd á
stóran skjá sem er inni í herbergi sem fólk á að ímynda sér að það
gangi inn í. Svo er fólk beðið um að teikna mynd af því spili sem það
hefur í huga á þennan skjá en muna að hafa myndina stóra, bjarta
og litríka.
Leiðbeiningarnar sem fólkið fær eru orðaðar þannig að lögð er
áhersla á ákveðna stafi sem eru þeir sömu og i spilinu sem Derren
vill að viðkomandi hugsi sér, ef það er til dæmis tígulkóngur þá er
lögð áhersla á að segja t.d. something með áherslu á - thing af því
að það minnir á orðið king og þar fram eftir götunum. Með því að
biðja fólk um að ímynda sér eitthvað sem er stórt þá hefur það áhrif
á gildi spilsins sem fólk kemur til með að hafa í huga (kóngur hefur
hátt gildi) og til að kalla fram rautt spil þá á ímyndunin að vera litrík
og lífleg en þá dettur fólki frekar í hug rautt spil en svart. Þannig
er hægt að hafa áhrif á hugsanir fólks með því að tala við það á
ákveðinn hátt.
Hvernig vitum við að
einhver er að Ijúga?
Þegar fólk segir ósatt þá gef-
ur það ómeðvitað ýmislegt
til kynna með látbragði sínu.
Dæmigerð merki eru til dæm-
is þegar höndin snertir munn
eða nef líkt og viðkomandi sé
að reyna að fela það sem hann
segir. Eins segir Derren Brown
að augnhreyfingar fólks komi
upp um það. Ástæðan fyrir
því er sú að þegar fólk er til
dæmis að segja frá og þarf
að rifja upp sjónrænar upplýs-
ingar þá hreyfast augun upp
á við á meðan manneskjan
leitar í huganum að því sem
hún þarf að lýsa. Þannig að
ef einstaklingur segir ósatt
frá einhverjum atburði er
mjög ólíklegt að augun leiti
upp á við vegna þess að þær
upplýsingar sem hann myndi
ella geyma í huganum ef um
sannan atburð væri að ræða
eru ekki til staðar og þar af
leiðandi eru engar minningar
sem þarf að leita af í hugan-
um.
Þannig getur fólk hiklaust
logið upp í opið geðið á
okkur vegna þess að það er
ekkert mál að halda augn-
sambandi á meðan verið er
að segja ósatt. Hins vegar ef
manneskjan er að segja satt
er líklegra að hún haldi ekki
stöðugu augnkontakti vegna
þess að hún er að sækja upp-
lýsingar í minnið á meðan
hún talar við okkur.
Málið er samkvæmt Derr-
en Brown að fylgjast með
ákveðnu mynstri og taka eft-
ir þeirri hegðun sem brýtur
mynstrið upp.
Að sjá framtíðina
Sumir virðast vita ýmislegt um okkur og geta sagt
okkur persónulega hluti þrátt fyrir að vera okkur
alls ókunnug. Þetta er eitt af því sem undramaður-
inn Derren Brown gerir en hann gefur sig ekki út
fyrir að hafa spádómsgáfu heldur notar hann að-
ferð sem kallast "cold reading" sem snýst um að
skoða viðbrögð fólks við því sem sagt er við það.
Þá er ekki eingöngu átt við greinilega hegðun held-
ur eins stækkun og minnkun augasteinsins og þess
háttar.
Trixið við að lesa fólk er að byrja á því að persónu-
lýsa því á mjög almennan hátt með því að nota
frasa sem gætu átt við hvern sem er eins og til dæm-
is "þú ert opin manneskja en átt þér þína feimnu
hlið" en fólk er mjög gjarnt á að taka svona per-
sónulýsingar líkt og þetta eigi sérstaklega við það
en engan annan.
Derren bendir líka á að það sé mjög auðvelt að
draga ályktanir um fólk út frá til dæmis klæða-
burði, göngulagi eða öðru sem einkennir manneskj-
una. Eins er gott bragð að setja fram spurningar
sem eru dulbúnar sem fullyrðingar þannig að fólk
bregst við á vissan hátt og svo er lesið í tjáningu við-
komandi og upplýsingarnar sem hann gaf sjálfur
frá sér eru umorðaðar þannig að það er eins og mið-
illinn sé að segja manneskjunni eitthvað sem hann
gæti ekki vitað nema að hann væri í sambandi við
einhvern að handan. Aðalatriðið í þessu er að vera
öruggur með sig þannig að það liti út fyrir að þú
vitir svo sannarlega hvað þú ert að gera.
Nauðsynlegt er samkvæmt Derren að sannfæra
viðkomandi áður en hafist er handa við að spá fyrir
honum um að hann þurfi að vera mjög opinn svo
að hann hindri ekki flæði upplýsinga að handan
þannig að ef þú segir ekkert sem á við þá skellirðu
bara skuldinni á viðkomandi vegna þess að hann er
svo lokaður að engar upplýsingar komast í gegn.
Ef fólk er mjög opiðfyrir svona löguðu er mun auð-
veldara að fá allskonar upplýsingar frá því án þess
að það geri sér grein fyrir því að það sé að gefa
þessar upplýsingar.
Gott er að nota einhverja hluti á meðan verið er
að spá fyrir einhverjum eins og til dæmis Tarot spil
eða kristalkúlu en það skapar ákveðið andrúmsloft
og gefur þér tíma til þess að undirbúa næstu spurn-
ingu. Síðast en ekki síst segðu manneskjunni það
sem hún vill heyra en fólk er sérstaklega hrifið af
því að heyra góða hluti um sjálft sig.
Hilda Cotez
Hugarlestur
Derren Brown segir að það sé hægt að lesa í annað fólk þannig
að það líti út fyrir að um hugarlestur sé að ræða. Málið snýst ein-
faldlega um að hlusta mjög vel eftir því sem fólk segir og í staðinn
fyrir að setja það í samhengi við sjálfan sig á að reyna að setja það í
stærra samhengi við allt annað sem maður veit um manneskjuna.
Það skiptir þó miklu máli að ná góðu sambandi við þann sem talað
er við en þetta er hægt að gera þannig að líkamstjáning viðmæl-
andans er endurspegluð á mjög varfærinn hátt en þá er ekki átt við
að fólk eigi að herma eftir þeim sem það talar við (það væri bæði
óhugnalegt og óþolandi) heldur frekar að það sé talað á svipuð-
um hraða, líkaminn hafður í svipaðri stellingu og annað í þeim dúr.
Á þennan hátt myndast afslappað andrúmsloft og betra tækifæri
gefst til þess að skilja þann sem talað er við.
Með þessu móti er hægt að komast að ýmsu um viðmælandann og
þá er auðveldara að skynja það hvernig manneskjan sér heiminn og
bregst við ákveðnum áreitum. Þegar þú ert farin að skilja hvernig
einhver annar hugsar þá getur þú staðsett þig mentally í hausnum á
þeim og getur spáð fyrir um hver viðbrögð þeirra eru við hinum og
þessum áreitum með því að sjá aðstæðurnar með þeirra augum.
Þannig snýst hugarlestur um að beina athyglinni frá sjálfum sér í
samskiptum við aðra og einbeita sér að því sem þeir segja og gera
og þykjast svo vera ótrúlega klár og einbeittur hugsanalesari.
Ef þú hefur áhuga á að kynna þér efnið
enn frekar kíktu þá á þessar síður:
http://www.channel4.com/entertainment/tv/microsites/M/
mindcontrol/fom/index.html
Hjá stöð 4 í Bretlandi geturðu lesið þér nánar til um Derren Brown
og hans brellur og þar eru lika stutt myndbönd þar sem sýnt er
hvernig Mr. Brown beitir sínum brögðum.
http://www.subliminalpersuasion.co.uk/
Á þessari síðu er hægt að kynna sér efnið nánar en þar er líka hægt
að kaupa sér rafrænar bækur um efnið.
http://www.ellusionist.com/
Hér er hægt að skoða ýmis töfrabrögð en einnig er hægt að kaupa
bækur og DVD um efnið.