Bændablaðið - 08.02.2005, Blaðsíða 4

Fyrir skömmu buðu bændur á
Hundastapa á Mýrum öllum
áhugasömum að skoða nýtt fjós
sem þar er nú risið, en það mun
vera eina nýja fjósið sem var í
byggingu á Vesturlandi sl. ár.
Viðtökur gesta voru góðar við
heimboðinu en á staðinn mættu
á þriðja hundrað gesta úr nær-
liggjandi sveitum og héruðum
þrátt fyrir leiðindaveður; vot-
viðri og rok auk þess sem ekki
bætti úr skák að vegurinn niður
sveitina var vart ökufær sökum
bleytu. Bændur á Hundastapa
eru hjónin Ólafur Egilsson og
Ólöf Guðmundsdóttir sem búa
þar félagsbúi með ungu fólki,
þeim Agnesi Óskarsdóttur og
Halldóri Gunnlaugssyni, en Ag-
nes er barnabarn þeirra Ólafs
og Ólafar.
Nýja fjósið er tengt við fjós-
hlöðuna og þar með eldra fjós sem
er 30 ára gamalt fjós með rörmj-
altakerfi. Það verður áfram nýtt
fyrir geldneyti og ungviði. Nýja
fjósið er um 500 fermetrar að
stærð, lausagöngufjós með 59
legubásum og allt hið glæsileg-
asta. Um hönnun þess og teikning-
ar sá Ámundi Brynjólfsson. Út-
veggir hússins eru úr yleiningum
frá Límtré, tæknibúnaður og inn-
réttingar koma frá Landstólpa og
mjaltakerfi frá Remfló á Selfossi.
Loftræsting er náttúruleg, þ.e. eng-
ar viftur, en opnanlegir gluggar í
mæni og lofttúður með útveggjum
eiga að tryggja næg loftskipti en
kerfinu er stýrt eftir raka- og hita-
stigi með tölvu. Flórsköfukerfi er í
fjósinu en haughús gamla fjóssins
verður áfram nýtt bæði fyrir nýja
og gamla fjósið en m.a. með því
móti er um hagkvæmari byggingu
að ræða en ella. Þess má geta að
heildarkostnaður við bygginguna,
með tækjum, er um hálf milljón
króna á hvern bás, að sögn Ólafs
bónda, en það er talsvert lægri
byggingarkostnaður en almennt
gerist með ný fjós í dag. Bændur á
Hundastapa segja ýmsu að þakka
þessi lági byggingarkostnaður,
m.a. hagstæðu tilboði frá Límtré í
sjálft húsið og ekki síður mikilli
eigin vinnu en síðast og alls ekki
síst góðri aðstoð vina og vanda-
manna við bygginguna og frágang
allan. Mjaltabás er hluti nýbygg-
ingarinnar þar sem hægt er að
mjólka 10 kýr samtímis en auk
þess er mjólkurhús og starfs-
mannaaðstaða í húsinu.
Bændur á Hundastapa eiga nú
um 160 þúsund lítra mjólkurkvóta
en gera ráð fyrir að í fjósinu verði
hægt að framleiða 300 þúsund lítra
á ári þegar nægur kvóti verður til
staðar. „Það mun hinsvegar bíða
eitthvað að við kaupum meiri
kvóta þar sem verðið á honum gef-
ur ekki tilefni til stórfelldra kaupa
á honum eins og sakir standa,”
sagði Halldór Gunnlaugsson bóndi
í samtali við blaðamann.
Þrátt fyrir kvótaverð var létt
yfir bændum á Hundastapa síðast-
liðinn laugardag. Þau hjón Ólafur
og Ólöf vildu koma á framfæri
hversu þakklát þau eru þeim Ag-
nesi og Halldóri sem sýnt hafi því
áhuga að hefja búskap þrátt fyrir
að hafa fyrir næg verkefni við ann-
að. „Unga fólkið á sinn þátt í að
við þurfum ekki að ganga frá ævi-
starfi okkar og hætta búskap þó
við séum komin á þennan aldur.
Með því sýna þau mikið áræði sem
er virðingarvert hjá ungu fólki í
dag. Við munum í staðinn hjálpa
þeim áfram við búskapinn eins og
við getum og Halldór getur áfram
sinnt fyrra starfi sínu að hluta, en
hann er einn af starfsmönnum og
eigendum verktakafyrirtækisins
Tak-malbiks sem m.a. vinnur og
selur malað grjót,” sagði Ólöf
Guðmundsdóttir húsfreyja. Eftir
að gestir höfðu kvatt Hundastapa
var framundan síðasti lokafr-
ágangur við fjósið áður en kúnum
yrði boðið að flytja inn, en það
mun verða gert nk. fimmtudag.
MM
4 Þriðjudagur 8. febrúar 2005
Á Hlíðarbergi á Mýrum hefur
bæst við hinn hefðbundna bú-
pening því þar eru nú ræktaðar
aligæsir og fasanar í stórum stíl.
Fasanar eru hvergi annars stað-
ar ræktaðir á landinu og aðeins
eitt annað andabú er hér á
landi. Reynir Sigursteinsson,
bóndi á Hlíðarbergi, keypti fas-
anabú austan af Héraði þar sem
það hafði verið starfrækt um
nokkurra ára skeið. Hann segist
lítillega hafa slátrað af fasönum
í hittiðfyrra en þetta hafi verið
stærsta fasanaslátrunin. Um
miðjan desember hafi í fyrsta
sinn verði slátrað öndum en
stefnt sé að andaslátrun einu
sinni í viku mest allt árið.
Reynir leigir húsnæðið af
Kaupfélagi Austur-Skaftafells-
sýslu en á sjálfur öll tæki sem þarf
til vinnslunnar. Allt kjötið er
framleitt undir merkjum Íslenskra
matvæla sem sér um alla sölu og
dreifingu á bæði öndunum og fas-
önunum. Fasanarnir eru algerlega
ræktaðir heima en Reynir segist fá
stofnegg frá Bretlandi einu sinni á
ári til að endurnýja andastofninn.
Þannig viðhaldist vaxtahraðinn og
kjötgæðin. Reynir segir anda- og
fasanaræktunina vera aukabúgrein
og hálfgerða tilraun og áfram sé
búið hefðbundnum búskap í Hlíð-
arbergi.
/SMH
Starfsfólk Reynis í slátruninni: Frá vinstri: Eiríkur Sigurðsson, Samúel Jóhannsson, Ingunn Guðmundsdóttir,
Hörður Guðjónsson og Reynir Sigursteinsson, bóndi á Hlíðarbergi.
„Sláturhús andanna“ er á Höfn
Slóg úr íslenskum eldislaxi
notað í loðdýrafóður
„Um er að ræða tveggja daga
ráðstefnu þar sem fyrri dagurinn
verður helgaður því sem við höfum
kosið að kalla búskaparskógrækt,
þ.e hvernig skógrækt fer saman
með kvikfjárrækt og akuryrkju. Að-
aláherslan verður lögð á samþætt-
ingu beitarlands og skógræktar, en
einnig farið yfir aðra þætti, s.s.
ræktun verðmætra timburtegunda á
ökrum og hönnun skjólbelta m.a. til
að auka sumarhita og þar með ör-
yggi kornræktar,“ sagði Sæmundur
Þorvaldsson hjá Skjólskógum.
„Tveir erlendir gestir munu
heiðra okkur með nærveru sinni,
það eru þeir Alan Sibbald, prófessor
í Aberdeen sem ræðir um búskapar-
skógrækt í Bretlandi, rannsóknir og
reynslu, og Alistair MacLeod, for-
stöðumaður á rannsóknarstöð Skóg-
ræktar ríkisins í Norður-Skotlandi.
Hann hefur unnið með bændum
nyrst í Skotlandi og mun fræða okk-
ur um skjólbeltahönnun.
Seinni dagurinn verður helgað-
ur spurningunni um lausagöngu
sauðfjár sem talsvert hefur verið til
umræðu síðustu árin. Þar verður
málið reifað frá ýmsum hliðum;
lagarammi, hefðir og venjur, vellíð-
an sauðfjár, markaðsmöguleikar,
ábyrgð búfjáreigenda, kostnaður,
gróðurvernd, breytt eignarhald og
fleira.
Tilgangur ráðstefnunnar er fyrst
og fremst að afla okkur enn frekari
verkfæra til að skógrækt geti eins
og önnur ræktun gagnast þeirri
byggð og þeirri landnýtingu sem
fyrir er í sveitum landsins og ræða
núningsfleti mismunandi landnýt-
ingar.“
Ráðstefnan verður haldin dag-
ana 16. og 17. mars að Núpi í Dýra-
firði. Frekari upplýsingar og dag-
skrá ráðstefnunnar verður kynnt
þegar nær dregur.
Nýtt fjós fullbúið á Hundastapa
Bændurnir á Hundastapa þeir Halldór Gunnlaugsson og Ólafur Egilsson.
Samvinna er á milli laxeldis-
stöðvarinnar Sæsilfurs, sem er
með laxeldi í Mjóafirði, Síldar-
vinnslunnar í Neskaupstað, sem
sér um slátrun á laxinum, og
fóðurstöðva er framleiða loð-
dýrafóður um að nýta það laxa-
slóg sem til fellur í loðdýarfóð-
ur. Um er að ræða 500 til 700
tonn á ári. Samskonar samvinna
er á milli Íslandslax í Grindavík
og Fóðurstöðvar Suðurlands.
Nokkuð er um að laxinn sé flak-
aður og þá fellur meira til því þá
fara hausar, sporðar og annað
sem eftir verður í loðdýrafóðrið.
Í Grindavík falla til á milli 300
til 400 lestir af slógi og úrgangi á
ári.
Jón Ingi Ingimarsson hjá Síld-
arvinnslunni í Neskaupstað, sem á
Sæsilfur ásamt Samherja á Akur-
eyri, sagði að slóginu væri safnað
í safntanka þegar búið er að slægja
fiskinn. Síðan er það fryst í lóð-
réttum frystitækjum, þá verða til
frosnar plötur sem raðað er á bretti
og þær síðan geymdar í frystiklefa
Síldarvinnslunnar þar til slógið fer
til fóðurstöðva. Loðdýrabændur
þíða þetta svo upp og blanda sam-
an við annað loðdýrafóður eftir
ákveðnum uppskriftum. Bændur
fá þarna mjög ódýrt og gott fóður
sem laxaslógið er.
Jón Ingi segir að það sé mjög
gott fyrir laxavinnsluna að losna
við slógið á þennan hátt þar sem
ekki má setja eldislaxaúrgang í
bræðslu. Eldislax má ekki éta fóð-
ur gert úr mjöli og lýsi úr eldislaxi
en fiskimjölsverksmiðjan í Nes-
kaupstað framleiðir m.a. mjöl til
fiskeldis. Hann telur að líklega
hefði slógið verið flutt úr landi ef
loðdýrabændur tækju það ekki.
,,Þarna eru tvær greinar í land-
inu að hjálpast að sem er að sjálf-
sögðu mjög gott fyrir báða aðila,“
sagði Jón Ingi.
Nýja bújörðin - ráðstefna í mars
Hvernig fara saman skógrækt,
kvikfjárrækt og akuryrkja?
Landshlutabundin skógræktarverkefni hafa undanfarin ár staðið
fyrir fagráðstefnum um ýmis mál tengd starfsemi sinni. Nú er komið
að Skjólskógum á Vestfjörðum að halda þessa ráðstefnu og til liðs við
Skjólskóga koma að þessu sinni: Landbúnaðar-háskóli Íslands,
Landgræðslan og Skógrækt ríkisins.
Gunnar Sigurðsson, bóndi á
Stóru-Ökrum í Skagafirði,
skrifar pistil á vef LK
www.naut.is, þar sem hann
heldur því fram að með því
að selja framleiðslurétt á
skyri til útlanda sé verið að
selja gullgæsina úr landi í
stað þess að láta hana verpa
hér heima. Fram hefur komið
að á undanförnum misserum
hefur verið unnið unnið að
því af hérlendu fyrirtæki að
selja þekkingu á skyrfram-
leiðslu til erlendra aðila en
Gunnar telur að hægt sé að
selja skyr úr landi í talsverðu
magni á ágætis verði. Þess
má geta að nokkrar tilraunir
hafa verið gerðar í þessu
sambandi og tilraun Akur-
eyringa fyrir nokkrum árum
til að selja skyr til Danmerk-
ur heppnaðist ágætlega, þótt
hætt hafi verið við verkefnið.
Bent hefur verið á að ís-
lenskir bændur fá rúmar 80 kr.
fyrir mjólkurlítrann en bændur
í Evrópusambandinu innan við
30 kr. Gunnar segir þetta engu
máli skipta: „Við erum ekki að
keppa við erlenda bændur með
því að selja íslenskt skyr úr
landi, það er afurð sem enginn
annar er að framleiða í heimin-
um.“ Hann segist sannfærður
um að fólk í útlöndum sé tilbú-
ið til að kaupa íslenska skyrið
á hærra verði en jógúrt fram-
leidda í heimalandinu. Og
Gunnar ítrekar að hægt sé að fá
hátt skilaverð fyrir skyrið. ,,Ég
tel að þarna sé tækifæri til að
fá gott verð fyrir mjólk erlend-
is. Það er nauðsynlegt að selja
mjólk úr landi því á Íslandi eru
ekki nógu margir neytendur“.
Í þessu sambandi má geta
þess að Bbl. hefur heimildir
fyrir því að stjórn Samtaka af-
urðastöðva í mjólkuriðnaði
hefur ákveðið að skipa vinnu-
hóp með Landssambandi kúa-
bænda til að fara ofan í saum-
ana á útflutningsamálum
mjólkurafurða.
Gullgæsin seld úr landi?
Spurt um Lífeyr-
issjóð bænda
Drífa Hjartardóttir alþingis-
maður hefur lagt nokkrar
spurningar fyrir fjármálaráð-
herra um Lífeyrissjóð bænda.
Hún spyr: Hve margir sjóð-
félagar fá nú greitt úr Lífeyris-
sjóði bænda?
Hve margir sjóðfélagar
greiða í sjóðinn?
Hve margir sjóðfélagar,
sundurliðað eftir kyni, fá nú
mánaðarlega greiddar: 0-10 þús.
kr., 10-20 þús. kr., 20-30 þús.
kr., 30-40 þús. kr., 40-50 þús.
kr., meira en 50 þús. kr.? Eru
réttindi sjóðfélaga sambærileg
við réttindi hjá hliðstæðum sjóð-
um? Eru fyrirhugaðar breytingar
á réttindaávinnslu hjá sjóðnum
eða greiðslum úr honum?