Bændablaðið - 08.02.2005, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 8. febrúar 2005 7
Ólafur Stefánsson setti þessa
sögu og vísu á Leirinn: Árið
1732 var skólapilti nokkrum,
Bjarna Jónssyni, vísað úr Skál-
holtsskóla, sumir segja fyrir
kukl. Galdratilburðir voru ekki
óþekktir þar. Má kannski segja
um brottreksturinn eins og í
auglýsingunni Heppinn!
Kannski fékk hann að éta þar
sem hann lenti. Ekki vitum við
það, en Bjarni orti vísu er hann
hélt úr hlaði og er hún svona:
Héðan í burt með frið eg fer
feginn og hjartaglaður.
Veit eg ei, hvort verra er,
Víti eða Skálholtsstaður
Núna stækkar Reykjahlíð
Friðrik Steingrímsson orti þegar
jarðskjálfti varð á Norðurlandi í
vetur. Þegar jarðskjálfti varð á
Indlandi þá gengu flekarnir
saman, en á Norðurlandi, þá
gliðnar landið.
Núna er víða neyðarstand.
Núna er ekki tíðin blíð.
Núna skelfur Norðurland.
Núna stækkar Reykjahlíð.
Þingeyingar blása út
Kristján Eiríksson bætti við um
sama efni:
Þingeyingar þykja grand,
Þingeyingar eru kjút.
Þingeyinga þrútnar land,
þingeyingar springa (blása) út.
Þrælarnir
Davíð Hjálmar Haraldsson orti
að gefnu tilefni:
Þegar flytja þurfti inn
þræla til að pína
pöntuðum við pöpulinn
í Portúgal og Kína.
Meðalmennska
Stefán Vilhjálmsson sendi þetta
á Leirinn: ,,Skemmtilegar um-
ræður voru hér í kaffistofunni á
Búgarði um kosti og galla þess
að sýna yfirburða hæfileika á
einhverjum sviðum. Einn góður
maður hélt því fram að meðal-
maðurinn væri affarasælastur
og sagðist sjálfur hafa það að
markmiði að skara fram úr í
meðalmennsku. Veltu menn
fyrir sér hvort í því fælist þver-
sögn! Kveðið var:
Afburðamenn að lofa er lenska,
leysa þeir skulu flest.
Framúrskarandi meðal-
mennska
mér finnst þó duga best.
Kjötfjallið kúnstnerinn reykir
Hákon Aðalsteinsson, sá
landskunni hagyrðingur á
Brekkugerðishúsum í Fljótsdal,
er einnig þekktur fyrir natni við
að reykja kjöt og gerir talsvert
af því fyrir ættingja og vini í að-
draganda jólanna. Frændi
hans, Baldur Grétarsson á
Kirkjubæ, frétti að í kjöthúsi Há-
konar stæði barnavagn á gólfi
og velti fyrir sér hlutverki hans
þar.
Sendi hann Hákoni eftirfarandi
limru:
Kjötfjallið kúnstnerinn reykir
og kúnninn um varirnar sleikir
en vinnulag nýtt
að vagga því blítt
í vöggu, það kærleika kveikir.
Hákon svaraði að bragði:
Á króknum þú krofið metur,
komið á tíunda vetur.
Ef mýkja þarf upp
magál og hupp
er vissara´að vagga því betur.
Mælt af
munni fram
Umsjón:
Sigurdór Sigurdórsson
Búnaðarþing 2005 verður sett
sunnudaginn 6. mars og mun
standa til fimmtudagsins 10.
mars. Þingið hefst á Æskulýðs-
deginum og sagði Haraldur
Benediktsson, formaður Bænda-
samtakanna, að það muni setja
nokkurn svip á setningarathöfn-
ina. Barnakór mun syngja og út-
gáfu- og kynningarsvið Bænda-
samtakanna mun standa fyrir
myndlistarsamkeppni meðal
grunnskólabarna. Öll innsend
listaverk verða hengd upp í
fundarsölum meðan á þinginu
stendur og veitt verða verðlaun
fyrir þrjár bestu myndirnar.
Haraldur sagði að enn lægi
ekki fyrir endanlegur málalisti
þingsins. Hins vegar lægi orðið
nokkuð ljóst fyrir hver verða
stærstu mál þingsins sem taka
verður afstöðu til.
Mörg stór mál
,,Það sem ég held að verði harðast
rætt á þinginu, þótt allir verði ef-
laust sammála, er raforka og raf-
orkuverð í dreifbýli. Vonandi
verðum við farin að sjá til botns í
því máli þegar Búnaðarþing hefst
og þá um leið áttað okkur betur á
hvað öll þessi breyting á raforku-
málunum þýðir í raun og veru.
Fyrstu reikningarnir eftir nýju lög-
unum verða þá komnir fram og við
getum þá rætt í þekktum stærðum
um málið. Ég á von á því að Bún-
aðarþing álykti mjög eindregið um
raforkumál og raforkuverðið.
Lánasjóður landbúnaðarins og
framtíð hans er stórt og mikið mál
sem muna verða fyrirferðamikið á
þinginu. Við erum komin með all-
mörg mál frá aðildarfélögunum
um lánasjóðinn. Það er í gangi
starfshópur um stöðu og horfur í
rekstri hans og ég vona að hann
geti kynnt áfangaskýrslu. Nokkur
erindi eru komin inn varðandi
samþjöppun á greiðslumarki og
bústærðir og ég efast ekki um að
hátt verð á greiðslumarki og fram-
tíð framsals þess verði til umræðu
á þinginu,“ sagði Haraldur.
Hann sagði að menn muni
vafalaust ræða um Lífeyrissjóð
bænda og skuldbindingar hans,
tryggingasjóð og framtíð sjúkra-
sjóðsins sem komið var á fót á síð-
asta Búnaðarþingi. Þá segir hann
að heimasala afurða verði líka tek-
in til umræðu enda nýkomin vönd-
uð skýrsla um það mál. Haraldur
segir að rjúpnaveiði og eyðing
minks komi til umræðu.
Markaðsskrifstofa
landbúnaðarins
,,Þá verður á þinginu rædd hug-
mynd að stofnun markaðsskrif-
stofu landbúnaðarins sem ætlað er
að taka yfir það starf sem hefur
verið unnið í átaksverkefnum í út-
flutningsmálum. Þá er ekki ein-
göngu horft til dilkakjöts heldur
fleiri afurða og þjónustu. Búnaðar-
þing þarf að ræða hvaða stefnu við
eigum að taka í þessum málum.
Fyrir þinginu liggur nokkuð mótuð
tillaga um hvernig Bændasamtökin
í samvinnu við aðra ættu að bera
sig að í þessum efnum. Þá er að
nefna málefni Nautastöðvar
Bændasamtakanna. Það er komið
að því að Bændasamtökin verða að
ákveða og ganga til verks í að end-
urbæta aðbúnað gripa stöðvarinn-
ar. Það er komið að tímamótum og
þá held ég að gefist tími til að
stokka reksturinn upp. Mörg fleiri
mál munu eflaust verða rædd á
komandi Búnaðarþingi og ekki
alltaf gott að spá fyrir um hver
verða fyrirferðarmest,“ sagði Har-
aldur Benediktsson.
Danskir
kúabændur látnir
taka 36.000
jarðvegssýni
1.845 kúabændur sem eru með
meira en eina dýraeiningu á ha (ein
mjólkurkýr (Jersey) er ein dýraein-
ing), skulu taka jarðvegssýni úr
fimmta hverjum hektara fyrir 1. ág-
úst nk. Geri þeir það ekki eiga þeir
á hættu að stuðningur frá ESB
skerðist þar sem krafan um sýnatök-
una fylgir umbótum á landbúnaðar-
stefnu ESB. Í allt á að taka 36.000
jarðvegssýni, það veitir því ekki af
að byrja á töku þeirra sem fyrst,
segir í bréfi til bændanna frá Dansk
Kvæg. Kúabændur hafa margoft
bent á að faglegt gildi svona gríðar-
lega umfangsmikillar jarðvegssýna-
töku sé lítið en þau rök hafa ekki
dugað til. Þó hefur kúabændum tek-
ist að halda í undanþáguákvæði
þess efnis að leyfilegt sé að halda
meira en 1,7 dýraeiningar á ha. til 1.
ágúst 2008. Kúabændur eru hvattir
til að leita ráða um sýnatöku hjá
ráðgjafamiðstöðvum sínum þar sem
bæði nautgripa- og jarðræktarráðu-
nautar eru viðbúnir verkefninu.
www.landbrugsavisen.dk
Sérstakt stjórnsýslu-
svæði algerlega
óraunhæf hugmynd
að sögn Fischlers
Íslendingar geta ekki gert ráð fyrir
því að fá að stjórna áfram fiskveið-
um við Ísland gangi þeir í Evrópu-
sambandið og sama gildir um Norð-
menn. Þetta sagði Franz Fischler,
fyrrverandi sjávarútvegsstjóri sam-
bandsins, í viðtali við norska blaðið
Nationen stuttu áður en hann lét af
embætti fyrir síðustu jól. Að sögn
blaðsins gerði Fischler þar með að
litlu vonir íslenskra og norskra jafn-
aðarmanna um að fá það í gegn að
löndin gætu fengið einhvers konar
sérstakt stjórnsýslusvæði viðurkennt
í lögsögum sínum kæmi til aðildar
þeirra að Evrópusambandinu.
Fischler sagði að það yrði einfald-
lega órökrétt af hálfu Evrópusam-
bandsins að samþykkja að Íslend-
ingar héldu yfirráðum sínum yfir
miðunum við Íslands og að Norð-
menn héldu yfirráðum yfir sinni
lögsögu, kæmi til aðildar landanna
að sambandinu. „Svo lengi sem við
höfum sameiginlega sjávarútvegs-
stefnu [innan Evrópusambandsins]
verða allir að virða sömu reglurn-
ar,“ sagði Fischler að lokum. Ein-
ungis yrði hugsanlega í boði ákveð-
inn tímabundinn aðlögunartími.
Hér er að vitanlega ekki neitt nýtt á
ferðinni heldur ítrekun á því sem
hver forystumaðurinn innan Evr-
ópusambandsins á fætur öðrum hef-
ur haldið fram á undanförnum ár-
um. Nægir þar að nefna Franz Fi-
schler og Ben Bradshaw, sjávarút-
vegsráðherra Breta.
Kvótaverð á Írlandi
14 kr. lítrinn
Verð á mjólkurkvóta hefur lækkað á
Írlandi, úr 24 í 14 kr. á næsta kvóta-
ári (2005-2006) og árið þar á eftir
lækkar það enn frekar, eða niður í
9,70 ísk.
Írska landbúnaðarráðuneytið hefur
nýlega lagt fram reglur um viðskipti
með mjólkurkvóta þar í landi.
Vegna hræðslu
við hækkun á
kvótaverði er eng-
inn kvótamarkað-
ur þar í landi og
verðið ákveðið af
ráðuneytinu, það hefur nú ákveðið
að lækka verðið um heil 43%. Sem
margfeldi af mjólkurverði fer það úr
ca 1 niður í 0,6 (hér er það 4,5-5).
Segja má að Írar syndi gegn
straumnum þar sem mörg aðildar-
ríki ESB hafa sett frjálslyndari regl-
ur um kvótaviðskipti á sl. árum.
Rök Íra fyrir verðlækkun á kvóta er
minnkandi opinber stuðningur við
mjólkurframleiðsluna, verðlækkun á
mjólk til framleiðenda og að ekki
skuli lagðar of þungar byrðar á
herðar þeirra framleiðenda sem vilja
stækka bú sín. Af þeim kvóta sem
til skiptanna er bjóðast 25% til
frumbýlinga. 2/3 af því sem þá er
eftir bjóðast bændum með minni
kvóta en 350.000 l og restin til
bænda sem eru með meiri kvóta en
350.000 l. Þá má ekki flytja kvóta
milli svæða, markmið Íra er að
halda núverandi dreifingu mjólkur-
framleiðslu og mjólkurvinnslu.
/www.landbrugsavisen.dk, BHB
Danskur slátur-
iðnaður í hættu
Hætta er á að danskir slátrar leggi
upp laupana að mati sérfræðinga.
Faglærðir slátrarar eru deyjandi
stétt. Þrátt fyrir að flokksleiðtogar
og ráðherrar í
kosningabaráttu
yfirbjóði hver
annan með
loforðum til
verkamanna í
sláturhúsum, sem eiga
uppsagnarbréf yfir höfði sér, munu
mörg þúsund störf hverfa úr þessum
iðnaði. Líkurnar á að fá annað starf
eru litlar þar sem þessa verkamenn
vantar hæfileika og menntun, að
sögn sérfræðinga og trúnaðarmanna
í vikuriti verkalýðsfélags
iðnaðarmanna, www.nnf.dk.
-Slátrarar sitja uppi með tapið og
atvinnuleysið þegar framleiðslan er
flutt til útlanda og sláturhúsið lokar
vegna þess að þá, sem sagt er upp,
vantar nauðsynlegar forsendur til að
fá nýja vinnu, segir Trine Panton,
sérfræðingur við dönsku
Iðntæknistofnunina. Aðrir
sérfræðingar deila svartsýninni með
henni og gagnrýna sláturhúsin fyrir
að hafa látið undir höfuð leggjast að
mennta og endurmennta
starfsmennina svo þeir hafi
möguleika á að bjarga sér eftir að
vinnustaður þeirra hefur verið
lagður niður. Danish Crown
(stærsta sláturhús og kjötvinnsla
Danmerkur) hefur nú þegar gefið út
að tækniþróun og flutningur á
framleiðslunni til útlanda muni
kosta nálægt 4.000 störf í dönskum
sláturhúsum á komandi árum.
www.nnf.dk. /BHB.
Óætu kjöti smyglað
til Danmerkur
Miklu magni af kjöti er smyglað til
Danmerkur og er það oft geymt við
svo lélegar aðstæður að matvælaeft-
irlit Suður-Jótlands lýsir kjötinu
sem ómeti og óæti.
Síðan í sumar hefur tollgæslan,
lögregla og matvælaeftirlit Suður-
Jótlands lagt hald á 20 tonn af kjöti
í vörubílum, fólksbílum og sendibíl-
um. Um það bil 80% af kjötinu var
geymt við svo lélegar aðstæður að
því varð að eyða. Kjötið var aðal-
lega ætlað til sérverslana (trúar-
legra, sk. halal-kjöt), veitingastaða
og pítsastaða, segir Eva Rosenørn
matvælafræðingur hjá matvælaeftir-
liti Suður-Jótlands við dagblaðið
Jydske Vestkysten. Nýlega fundust
tvö tonn af fiski, skelfiski og kjöti
sem átti að afhenda í „íbúð í Vi-
borg“. Matvælaeftirlitið hefur lagt
fram aukafjárveitingu sem á að nota
í baráttunni gegn ólöglegu smygli á
kjöti til landsins og aðstoðarforstjóri
Matvælaeftirlits Danmerkur, Henrik
G. Jensen, kallar smyglið „hrylli-
legt“, að sögn www.infopaq.dk.
Samtök danskra sláturhúsa lýsa yfir
ánægju sinni með aðgerðir hins op-
inbera gegn hinum ólöglega inn-
flutningi: „Við erum ánægðir með
hversu Matvælaeftirlitið er virkt í
baráttunni gegn smygli á kjöti til
Danmerkur. Það er gífurlega mikil-
vægt til að hindra að smitandi bú-
fjársjúkdómar á borð við svínapest
og gin- og klaufaveiki berist til
landsins,“ segir Erik Bisgaard Mad-
sen, dýralæknaforstjóri hjá Danske
Slagterier.
AÐ UTAN
Haraldur Benediktsson formaður Bændasamtanna
Raforkumál í dreifbýli verða
fyrirferðarmikil á Búnaðarþingi
Haraldur Benediktsson, formaður
Bændasamtakanna