Bændablaðið - 08.02.2005, Blaðsíða 24

24 Þriðjudagur 8. febrúar 2005
Í stuttu máli
Sigvaldi Ragnarsson er bóndi á
Hákonarstöðum í Jökuldal. Kona
hans er Halla Eiríksdóttir, hjúkrun-
arstjóri á Egilsstöðum, og ellefu
ára stjúpdóttir hans, Rósey. Einnig
búa þar foreldrar hans, Birna Jó-
hannsdóttir og Ragnar Sigvalda-
son, sem er fæddur og uppalinn á
Hákonarstöðum.
Land Hákonarstaða er um
10 þúsund hektarar. Tvíbýlt er á
Hákonarstöðum.
Ræktað land Sigvalda
er um 30 hektarar
Um 500 fjár er á vetrarfóðrum
Að meðaltali voru 1,8 lömb eftir
hverja á í vor.
Greiðslumark búsins
er rúmlega 300 ærgildi
Þá eru ótaldir nokkrir hestar og
fjörmiklar forystuær!
Það er gaman að koma í heimsókn til Sig-
valda og hans fólks á Hákonarstöðum á Jök-
uldal. Sigvaldi er mikill áhugamaður um
sauðfjárrækt og hann er líklega með yngri
bændum þessa lands. Á Hákonarstöðum er
nýlegt fjárhús sem rúmar um 400 kindur.
Meðalfallþungi sl. haust var rétt um 16 kíló.
Hákonarstaðabændur slátruðu snemma eða
um 300 dilkum í ágúst.
Sigvaldi sagði að hann hefði talið rétt að
byggja húsið og bæta þannig vinnuaðstöð-
una. „Ég vildi létta mér störfin“, sagði Jökul-
dælingurinn en hann bætti því við að vél-
væðingin hefði ekki tekið öll völd í fjárhús-
unum. „Ég vildi ekki fá sjálfgjafakerfi því
ég hef ekki fulla trú á því fyrirkomulagi.
Maður verður nú að reyna aðeins á skrokk-
inn,“ sagði Sigvaldi sem getur ekið heyrúll-
um á fóðurgang en þarf að bera heyið út í
garðana sem eru stuttir. „Það er prýðileg lík-
amsrækt, hver gjöf tekur u.þ.b. hálftíma og
menn hafa gott af því að strita svolítið. Ann-
ars safna þeir bara mör,“ sagði Sigvaldi og
kímdi.
Þar sem við stóðum í fjárhúsinu og
horfðum á hópinn sagði Sigvaldi að hann
hefði látið telja fóstrin í kindunum í fyrravet-
ur. „Það gekk vel. Nákvæmnin var rúmlega
80% sem telst mjög gott hjá fólki sem er að
hefja sinn feril á þessu sviði. Þegar þetta lá
fyrir gat ég flokkað kindurnar eftir því hvort
talningin sýndi eitt eða tvö fóstur - eða ekk-
ert. Þar með gat ég ákvarðað fóðrunina, hag-
rætt og auðveldað starfið. Reynsla mín af
þessu var það góð að ég hef pantað fóstur-
talningu aftur. Þá nota ég tölvuforritið Fjár-
vís til að halda utan um hópinn og mér líkar
vel við þetta forrit.“
Þegar húsið var byggt árið 2000 ákvað
Sigvaldi að hafa járnristar á slitflötum í gólfi
en tré að öðru leyti. Undir þeim er haughús
sem dælt er úr. Þess má geta að Sigvaldi
blandar skítinn með haugmeltu frá Döggum
sem gerir það að verkum að hann verður
mun auðveldari viðureignar. Fjárhúsið er að
sjálfsögðu byggt samkvæmt reglugerðum og
því vel einangrað. Í þakinu eru mörg mis-
munandi lög, það efsta er að sjálfsögðu
bárujárn, en svo kemur pappi, krossviður,
steinull og klæðning. Þegar Bændablaðið
heimsótti Sigvalda í fjárhúsið var þar vel
heitt - eða um 20 gráðu hiti - þrátt fyrir að
viftan ólmaðist og gluggar væru opnir. Það
var með afbrigðum loftgott í húsinu og ljóst
að kindunum leið vel.
Þar sem við stóðum og horfðum á sauðfé
Sigvalda í fjárhúsinu lá beint við að spyrja
hvert hann stefndi í sauðfjárræktinni á Há-
konarstöðum. Sigvaldi hugsar sig um og
segir svo að enn séu mörg handtök eftir við
nýja fjárhúsið. „Ætli maður haldi ekki í horf-
inu. Ég hef í sjálfu sér áhuga á að kaupa mér
meiri rétt en eins og staðan er nú er verðið of
hátt.“
Líklega henta fáir staðir jafn vel til sauð-
fjárræktar og Jökuldalurinn. Á vorin opna
þeir feðgar hliðin og féð streymir út í sumar-
hagann. Fæstar sjá ástæðu til að fara langt
enda landið gott. Sigvaldi segir beitarhagann
í góðu jafnvægi - og frekar í bata en hitt.
„Landnotkun hefur líka breyst frá því sem
áður var. Vetrarbeitt hefur verið hætt og
bændur sleppa ekki lengur nema jörð sé al-
gróin. Nú er ekki lengur þörf fyrir forystuær
eins og í gamla daga. Hins vegar eigum við
nokkrar slíkar en það er nú meira til gamans
gert. Þessar ær mega ekki hverfa.“
En hvernig gengur að smala? Nú er land
ykkar stórt en fólkið fátt.
„Það hefur gengið nokkuð vel. Ættingjar
og vinir eru tilbúnir til að koma og taka þátt í
þessu með okkur.“
Hver er reynsla ykkar af því að slátra í
ágúst?
„Það flokkaðist vel og matið var gott.
Við slátruðum hjá Norðlenska á Húsavík
þannig að líklega hafa flestir okkar dilka
hafnað á diskum milla í Ameríku. Annars
höfum við líka reynt nýjungar á sviði mark-
aðssetningar því hér á bæ tókum við þátt í
verkefninu Austurlamb. (www.austur-
lamb.is) Fyrir þá sem ekki þekkja þá er um
að ræða heimasíðu sem fólk getur heimsótt
og keypt lambakjöt frá ákveðnum bæjum.
Það greinileg þörf fyrir þjónustu af þessu
tagi - margir vilja kaupa upprunamerkt kjöt í
lofttæmdum umbúðum. Ég tek eftir því að
sama fólkið er að kaupa aftur og aftur. Auð-
vitað gleður það mitt jökuldælska hjarta. Það
hafa komið margar fyrirspurnir frá útlönd-
um en því miður er það ekki gerlegt að verða
við þeim.
Verðið sem við fengum fyrir ágústdilk-
ana var betra en ef við hefðum látið slátra
seinna. Reynslan er sem sagt sú að nú - rétt
eins og árið á undan - hleyptum við til
tveimur vikum fyrr en við erum vön og
fyrstu ærnar eiga að bera í byrjun maí. Í
sjálfu sér gætum við látið hluta ánna bera
enn fyrr því við eigum til húsnæði sem gæti
hentað í þessu sambandi.“
Sauðfé og laufa-
brauð úr postulíni
Bændablaðið heimsækir ábúendur á Hákonarstöðum í Jökuldal
Sigvaldi í fjárhúsinu. Lífið í sveitinni hefur tekið miklum breytingum frá því sem áður var. Fólk er mun færra en búin hafa stækkað. Hér á öld-
um áður hefði bóndi með 400 ær á vetrarfóðrum verið talinn með ríkustu mönnum! Sigvaldi notar fyrst og fremst heimahrúta en hann sæddi
um 100 ær í fyrra - og það verk annast hann sjálfur. Þess má geta að Sigvaldi hefur keypt hrúta frá þekktum fjárræktarbúum á Snæfellsnesi.
Stofninn á Hákonarstöðum er annars kominn af svonefndu Jökuldalsfé.
Sigvaldi og Ragnar faðir hans.