Bændablaðið - 08.02.2005, Blaðsíða 22

22 Þriðjudagur 8. febrúar 2005
Árið 1986 hófu Mýramaður-
inn Sigurður Bjarnason og kona
hans Birna Rafnkelsdóttir starf-
semi loðdýrabús á Klettabrekku -
skammt frá Höfn í Hornafirði. Á
þessum árum létu sumir ráða-
menn í veðri vaka að loðdýra-
ræktin væri heppileg aukabúgrein
- og auðveld að auki. Staðreyndin
var önnur. Fyrsta árið voru þau
með 450 læður en illa gekk að
selja skinn og þekking á loðdýra-
rækt var mun minni en æskilegt
hefði verið. Árið 1992 hættu þau
í greininni og sneru sér að öðru.
„En það var erfitt að horfa á tóm
húsin þannig að þremur árum síð-
ar við byrjuðum aftur,“ sagði Sig-
urður þegar Bændablaðið hitti
hann fyrir skömmu. Nú eru læð-
urnar orðnar 1000 og hlutirnir
ganga betur þrátt fyrir lágt gengi
dollarsins og sterka krónu. Ís-
lenskir loðdýrabændur hafa náð
því marki að standa jafnfætis
bróðurparti danskra starfsbræðra í
gæðum og stærð en enn er nokk-
uð eftir upp á toppinn. Í upphafi
var talið heppilegt að loðdýra-
bóndi væri með 600 læður en nú
er talan komin í 1500.
Sigurður segir að loðdýrarækt
geti aldrei verið aukastarf eða
aukbúgrein - þetta hafi verið al-
gengur misskilningur í upphafi.
Þau hjón starfa bæði við búið og
Sigurður blandar sjálfur fóðrið í
minkana. Hráefnið kemur víða að
og uppskriftin er ættuð frá loð-
dýraráðunautnum Einari Einars-
syni. Nákvæmni er upphaf og
endir fóðurgerðar, segir Sigurður
og sýnir blaðamanni tæki og tól
sem hann notar við að blanda
matinn ofan í loðdýrin. „Það er
ekki nóg að gefa þeim mikið að
éta. Fóðrið verður að vera rétt
blandað.“ Búið á Klettabrekku er
eina sinnar tegundar á stóru
svæði þannig að samvinna við
fóðurgerð er útilokuð. En gæti
Sigurður útbúið fóður fyrir fleiri
bú ef þau væru í nágrenni við
hann? Sigurður vill ekki útiloka
það, tæki og aðstaða sé fyrir
hendi en bendir á að fljótlega
mundi koma upp sú staða að það
þyrfti mann í fóðurstöðina - og
þetta væri einfaldlega spurning
um hagkvæmni og vinnuálag á
eigendur búanna. „Meðan búið er
af þessari stærð þá ræð ég við að
útbúa fóðrið í dýrin og hugsa um
þau að undanskildum álagstímum
svo sem pelsunartíma, „ sagði
Sigurður. „Við höfum aðeins rætt
þann möguleika að fjölga dýrum
en ekki tekið ákvörðun um það.
Það er gott að vera með loðdýra-
bú hérna. Umhverfið er gott. Lík-
lega er ekki hægt að finna betra
fólk á landinu en einmitt hér!“
Smám saman hafa skinnin frá
Klettabrekku verið að batna og
þakkar Sigurður það innflutningi
Sambands íslenskra loðdýra-
bænda á högnum og hvolpum, en
SÍL er með einangrunarbú í
Vopnafirði og kynbótabú í
Skagafirði. Sigurður segir að
þessi starfsemi SÍL sé lykillinn að
betri árangri. Hann bætir því við
að það sé með ólíkindum hvað
afkvæmi innfluttra kynbótadýra
séu miklu fallegri og betri en ef
menn treystu alfarið á eigin stofn.
Loðdýrabóndinn segir að tíminn
sem líði frá því að nýtt blóð komi
í stofninn og þar til hægt sé að sjá
árangurinn sé stuttur. „Það er ein-
mitt þessi stutti tími sem gefur
búgreininni gildi. Loðdýrabónd-
inn þarf ekki að bíða í langan
tíma,“ sagði Sigurður. „Ef maður
sér aldrei fallegt dýr þá veit mað-
ur ekki að hverju á að leita. Það
er líka merkilegt að dýrin virðast
alltaf geta orðið stærri og gæða-
meiri .“
Nú eru komin 74 dýr frá
kynbótabúi SÍL í loðdýrahópinn á
Klettabrekku. Þar af eru 10
högnar sem fluttir hafa verið inn
frá Danmörku. Búast má við að
Sigurður og Birna eigi eftir að
vera ánægð með hvolpana sem
eru væntanlegir í heiminn í apríl
og maí.
Loðdýrarækt getur
aldrei verið aukastarf
segir Sigurður Bjarnason á Klettabrekku
Hagstofa Íslands birtir mánaðarlega breytingar á vísitölu neyslu-
verðs. Þar má m.a. fylgjast með breytingum á verðþróun matvæla.
Oft er þó líka spurt hvað kostar lítri af mjólk eða kíló af kjöti.
Hafa verður í huga að mælingar Hagstofunnar eru ekki ætlaðar til
að mæla hæð á verðlagi heldur verðþróun. Það getur þó verið
fróðlegt að skoða einingaverð sem liggja þarna að baki og birtir
Hagstofan að jafnaði einu sinni á ári verð í febrúar, maí, ágúst og
nóvember. Meðfylgjandi tafla sýnir verð á nokkrum kjöt- og
mjólkurvörum í nóvember árin 2002, 2003 og 2004. Glöggt má sjá
þá niðursveiflu sem varð á kjötverði á árinu 2003 vegna ójafnvæg-
is á markaðnum. Einnig þann stöðugleika sem ríkt hefur á verði
mjólkurverði síðustu 2 á. Til glöggvunar má geta þess að á þessu
tímabili hækkaði vísitala neysluverðs um 6,38%. /EB
Vara nóv.02 nóv.03 nóv.04
Nautafilé 2.596 2330 2535 -2,34%
Nautagúllas 1.387 1274 1607 15,81%
Nautahakk 922 783 953 3,38%
Svínakótilettur 957 866 1047 9,32%
Svínalundir 1.819 1589 1825 0,33%
Svínagúllas 952 875 1049 10,18%
Lambakjöt, súpukjöt 550 476 517 -5,97%
Lambakjöt, kótelettur 1.177 1215 1300 10,46%
Lambakjöt, læri 1.044 867 761 -27,11%
Lambakjöt, lærisneiðar 1.204 1462 1460 21,21%
Lambakjöt, hryggir 1.116 884 910 -18,52%
Lambahryggvöði,
lundir og innanlæri 2.629 2501 2301 -12,47%
Kjúklingar, frosnir 521 338 351 -32,58%
Kjúklingar, ferskir í heilu 587 624 621 5,85%
Hamborgarhryggur
og reykt svínakjöt annað 1.099 1039 1089 -0,89%
Mjólk 81 83 82 0,99%
Rjómi 167 172 171 2,06%
Kókómjólk 58 61 58 -0,70%
Gouda 17% 894 918 914 2,25%
Egg 352 370 377 7,07%
Smjör 234 223 226 -3,62%
Vísitala neysluverðs 125,3 128,5 133,3 6,38%
Sigríður Anna Þórðardóttir hef-
ur kynnt í ríkisstjórn frumvarp
til laga um breytingar á lögum
nr. 64/1994 um vernd, friðun og
veiðar á villtum fuglum og villt-
um spendýrum. Í frumvarpinu
er gert ráð fyrir að umhverfis-
ráðherra verði heimilt að tak-
marka veiðar við ákveðna daga
og ákveðinn tíma sólarhringsins
og að ráðherra geti við tilteknar
aðstæður bannað sölu á veiði-
bráð. Frumvarpið er lagt fram til
þess að rjúpnaveiðar geti hafist
aftur.
Í tilkynningu frá umhverfisráð-
herra um frumvarið segir að frá
því að rjúpnaveiðar voru bannaðar
árið 2003 hafi rjúpnastofninn tvö-
faldast á milli áranna 2003 og 2004
sem sýni að stofninn sé í upp-
sveiflu. Tryggja á að rjúpnaveiðar
verði sjálfbærar í framtíðinni svo
að ekki þurfi aftur að grípa til
veiðibanna.
Í frumvarpinu er gert ráð fyrir
því að ráðherra geti takmarkað
veiðar við ákveðna daga og ákveð-
inn tíma sólarhringsins. Sömuleiðis
að umhverfisráðherra verði heimilt
að setja sölubann á þá fugla sem
undir lögin falla. Ekki verður
heimilt að setja kvóta á veiðarnar.
Þegar rjúpnabannið var sett á
2003 urðu miklar umræður um
sölubann og hvort ekki væri hægt
að setja það á í stað þess að banna
veiðarnar. Þá var það niðurstaðan
að sölubann gæti aldrei gengið upp
því fram hjá því væri auðvelt að
komast og veiðibann var sett á.
Hvað kosta búvörur úti í búð?Rjúpnafrumvarpið
komið fram
Landgræðsla ríkisins
auglýsir til umsóknar
styrki úr Landbótasjóði
Landeigendur, félagasamtök og aðrir
umráðahafar lands geta sótt um styrk úr
Landbótasjóði. Þau verkefni sem hæf eru til að
hljóta styrk úr sjóðnum þurfa að falla að
markmiðum og áherslum landgræðsluáætlunar
2003 - 2014. Áhersla verður lögð á að styrkja
m.a.:
Landbætur sem viðurkenndar eru af
Landgræðslu ríkisins, þ.m.t. stöðvun
hraðfara jarðvegsrofs, uppgræðsla og
skipulag landnýtingar.
Bætta beitarstjórnun á afréttum og öðrum
sameiginlegum beitarsvæðum þ.m.t. friðun
viðkvæmra svæða og rofsvæða svo og
afmörkun á beitarhæfum svæðum.
Heildarframlag í Landbótasjóð á árinu 2005 er
15 milljónir kr. Hámarksfjárhæð styrks getur
numið allt að 2/3 kostnaðar vegna vinnu,
tækja og hráefnis.
Umsóknareyðublöð og úthlutunarreglur fyrir
Landbótasjóð eru á heimasíðu Landgræðslu
ríkisins (http://www.land.is).
Nánari upplýsingar eru veittar á héraðssetrum
Landgræðslunnar og í Gunnarsholti.
Skila skal umsóknum til Landgræðslu
ríkisins í síðasta lagi 4. mars 2005.