Bændablaðið - 13.02.2007, Blaðsíða 11

Bændablaðið | Þriðjudagur 13. febrúar 200711
Rík is stjórn in hef ur nú lagt fram
frum varp til laga um að af henda
Lands virkj un til eign ar land og
vatns rétt indi á svæði Búr fells virkj-
un ar. Þetta land sem um ræð ir
nær yf ir 25 fer kíló metra svæði og
auð lind ir sem á því eru falla inn an
marka þjóð lendna sem nú hef ur ver-
ið úr skurð að um. Með því að gera
land inn an þjóð lendna að sér eign-
ar landi er ver ið að varpa sprengju
inn í sjóð heita þjóð lendu um ræðu.
Þau áform ganga í ber högg við rök-
semd irn ar og hug mynda fræð ina að
baki þjóð lendu lög un um. Hug tak inu
þjóð lenda er ætl að að af marka land
og auð lind ir sem verði ævar andi
sam eign þjóð ar inn ar og megi því
ekki af henda öðr um til eign ar.
Grímu laus einka væð ing á
auð lind um þjóð ar inn ar
Einka væð ing Lands virkj un ar er
haf in. Orku ver og virkj ana rétt ur
geta geng ið kaup um og söl um.
Mark aðs væð ing raf orku kerf is ins
er á fullu. Það reyna lands menn
nú þeg ar í hækk uðu verði víða um
land. Al menn ir raf orku not end ur og
fyr ir tæk in í land inu greiða nið ur
raf orku til stór iðj unn ar. Það virð ist
þó ekki duga því nú á að af henda
Lands virkj un eign ar rétt á landi og
auð lind um inn an þjóð lendna til að
bæta eig in fjár stöðu henn ar.
Vissu lega er fjár hag ur Lands-
virkj un ar bág bor inn vegna stór-
iðj unn ar. En þar sem rík ið á enn
Lands virkj un er það bara milli-
færslu at riði. Auð vit að sjá all ir hvað
vak ir fyr ir rík is stjórn ar flokk un um:
að gera Lands virkj un selj an legri
með ævar andi eign ar rétt ind um á
auð lind um lands ins. For ystu menn
í Fram sókn ar flokki og Sjálf stæð is-
flokki hafa lýst því yf ir að ráði þeir
ferð sé ekki spurn ing in um hvort
held ur hve nær Lands virkj un verð-
ur seld. Að mínu mati hef ur hvorki
rík is stjórn né Al þingi heim ild til að
af henda til eign ar land og rétt indi
inn an þjóð lendna nema þjóð lendu-
lög un um verði fyrst breytt.
Glæfra spil að selja land
úr þjóð lend um
Ein rök rík is stjórn ar inn ar fyr ir af -
hend ingu á land inu eru að ekki
megi skerða láns hæfi Lands virkj un-
ar og þess vegna verði að tryggja
fyr ir tæk inu eign ar rétt inn. Hvað
mega aðr ir segja sem nú berj ast fyr-
ir sín um kröf um? Gilda sömu rök
varð andi aðra land eig end ur?
Hvar er nú jafn ræð is regl an?
Hvert verð ur for dæm is gild ið ef rík-
ið sel ur úr þjóð lend um?
Land ið sem nú á að af henda
Lands virkj un hef ur ver ið úr skurð-
að þjóð lenda. Á það að skipta máli
gagn vart lög un um hver á í hlut?
Ég er hlynnt ur því að dreg in
séu skýr mörk eign ar landa og þjóð-
lendna. Ég tel einn ig að auð lind ir
eins og vatn, hvort sem það er heitt
eða kalt, eigi að vera í sam eign
þjóð ar inn ar. Land eig andi á nýt ing-
ar rétt til þess ara auð linda með skil-
greind um hætti en ekki verði um
sér eign ar hald að ræða. Þessi áform
rík is stjórn ar inn ar að brjóta gegn
öll um rök um og hug mynda fræði
að baki þjóð lendu lag anna er hreint
glæfra spil.
Þjóð lenda á að vera í þjóð ar eign
Áform in um einka væð ingu á landi
inn an þjóð lendna er ann að hvort
með vit uð að gerð til að hleypa þjóð-
lendu mál inu end an lega í upp nám
eða þá er rík is stjórn in rek in áfram
af er lend um ál fyr ir tækj um sem
halda stjórn völd um í helj ar greip um
og krefj ast var an legs eign ar halds á
auð lind um lands ins.
Eng an þarf að undra þótt bænd ur,
sem upp til hópa eru nátt úru vernd ar-
sinn ar, treysti ekki rík is stjórn í hel-
g reip um er lendra ál bræðslna fyr ir
dýr ustu nátt úru perl um lands ins.
Óeðli legt er að op in ber ir að il ar,
sveit ar fé lög og ríki tog ist á um lög-
form leg eign ar rétt indi á þjóð lend-
um. Mun frek ar þarf að setja í lög
og binda í stjórn ar skrá að þjóð lend-
ur og auð lind ir þeirra séu ævar andi
sam eign þjóð ar inn ar sem ekki megi
selja til einka að ila, óháð því hvort
ríki eða sveit ar fé lag fer með vörslu
þeirra.
Stöldr um við í
þjóð lendu kröf un um
Full ástæða er til að staldra við í
kröfu gerð inni. End ur skoða þarf
vinnu brögð og fram göngu stjórn-
valda gagn vart land eig end um sem
reyn ist með allt öðr um hætti en
gert var ráð fyr ir við sam þykkt þjóð-
lendu lag anna. Áð ur en lengra er
hald ið þarf að setja skýr ákvæði í
lög um kvað ir á rík ið sem ábyrgð-
ar að ila þjóð lenda og hvern ig skuli
hátt að með ferð og vörslu nátt úru-
auð linda inn an þeirra.
Áform in um að af henda Lands-
virkj un land og rétt indi inn an
þjóð lendna til eign ar bend ir til
mjög ann ar legs til gangs nú ver andi
rík is stjórn ar með þjóð lendu kröf-
um sín um. Nái rík is stjórn in fram
vilja sín um í þeim efn um gagn vart
Lands virkj un sýn ir það að henni er
í engu trey standi fyr ir með ferð þjóð-
lendna.
Rík is stjórn in vill gefa Lands virkj un þjóð lend ur! Jón Bjarnason
Alþingismaður Vinstri hreyfingarinnar
– græns framboðs
jb@althingi.is
Þjóðlendumál
Við hald ið kost ar rúm ar
40 millj ón ir á ári
Við hald vegna Vest fjarða ganga
kost ar að með al tali 9,1 millj ón
á ári. Við hald vegna Hval fjarð-
ar ganga nem ur tæp lega 22 millj-
ón um að með al tali á ári og Ól afs-
fjarð ar göng kosta að með al tali
8,2 millj ón ir á ári í við haldi.
Þetta kem ur fram í svari sam-
göngu ráð herra við fyr ir spurn Guð-
jóns Arn ars Krist jáns son ar, for-
manns Frjáls lynda flokks ins, um
kostn að við end ur bæt ur og við hald
svo kall aðra Ó-vega, Vest fjarða-
ganga og Hval fjarð ar ganga.
Kostn að ur vegna ný bygg ing ar á
Ós hlíð á 20 ára tíma bili er sam tals
rúm lega 814 millj ón ir eða tæp lega
41 millj ón á ári að með al tali. Upp-
lýs ing ar vant ar fyr ir ár ið 1989 og
ár in 1999, 2001 og 2005 standa á
núlli ein hverra hluta vegna.
Kostn að ur vegna við halds og
þjón ustu á Ós hlíð síð ustu þrett án
ár in er 68,4 mi ljón ir, þar af var
kostn að ur ár ið 1995 61.3 mi ljón ir
vegna vatns aga.