Bændablaðið - 17.12.2009, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | fimmtudagur 17. desember 2009
Málgagn bænda og landsbyggðar
LOKAORÐIN
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 5.400 en sjötugir og eldri greiða kr. 2.400.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279 –
Ritstjóri: Þröstur Haraldsson, ábm. th@bondi.is – Sími: 563 0375 – Blaðamenn: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is – Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is –
Freyr Rögnvaldsson fr@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is – Matthías Eggertsson me@bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason eh@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið ehf.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins að mestu leyti. ISSN 1025-5621
Rauð aðventa, en
verða jólin rauð?
Veðrið á þessari aðventu hefur
verið með miklum eindæmum.
Dag eftir dag les maður tveggja
stafa hitatölu af hitamælinum og
þótt það blási stundum og rigni
jafnvel þá líður manni eins og
það sé vor, í versta falli snemma
hausts – nema birtan.
Þetta hefur vissulega vald-



 sumum við að komast í ákjósan-
legt jólaskap. Það er eins og
slíkt sálarástand krefjist þess að
hitamælirinn sé á neikvæðum
nótum og að krapið bulli í skón-
um eða mjöllin marri undir sól-
anum. Þannig á það að vera en
eins og svo margt annað í henni
veröld er það ekki alltaf eins og
eftir pöntun.
   
  aðventublíðu. Nú er síðasta blað
ársins frá og loksins hægt að
byrja að njóta aðventunnar.
Þar er margt í boði, bæði í
höfuðborginni þar sem þetta er
skrifað og ekki síður úti um allt
  
  
   eftir því að þessum pistli fylgja,
aldrei þessu vant, tvær myndir.
Þær eru teknar norður í Mý-
vatnssveit þar sem aðventunni er
fagnað með skipulagðari hætti en
víðast hvar annars staðar.
Jólasveinarnir eiga sér vísan
samastað í Dimmuborgum og
einnig hefur sést til þeirra fá sér
jólabaðið í Jarðböðunum. Í frétt
frá sérstökum umboðsmanni
þeirra, Þorgeiri Gunnarssyni,
  
!! 
heimsótt bræðurna á þessari
aðventu. Efst á síðunni sjáum við
stoltan fulltrúa bræðrahópsins,
Stekkjarstaur.
Eins og neðri myndin sýnir
vantar svo ekki sælgætið til þess
að seðja mannfólkið hátt og lágt.
Þeir kunna greinilega að gera sér
glaðan dag í Mývatnssveitinni.
Með þessum pistli kveður
Bændablaðið að sinni og óskar
lesendum sínum og öðrum lands-
mönnum árs og friðar. –ÞH
Morgunblaðið birti í frétt um daginn samanburð
á matvælaverði milli landa. Rétt eins og áður
þegar þessi mál ber á góma væntir undirritaður
sterkra viðbragða. En nú bar svo við að enginn
fréttamaður hringdi og vildi ræða um matarverð.
Enda kom í ljós í frétt Egils Ólafssonar, blaða-
manns Morgunblaðsins, að innlendar búvörur eru
í mörgum tilfellum ódýrari en sambærileg matvæli
erlendis. Þetta kom ekki á óvart enda hefur breyt-
ing á gengi krónunnar breytt mjög öllum sam-
anburði. Innflutt matvæli hafa hækkað verulega í
verði. Vegna almenns neyslusamdráttar hefur hlut-
fall matvæla af útgjöldum heimilanna hækkað eins
og nýjar rannsóknir Hagstofu Íslands bera með sér.
Blaðamaðurinn segir í sinni frétt að verðsam-
anburður við núverandi aðstæður sé sérstaklega
vandmeðfarinn. Á sama hátt var samanburður á
tímum sterkrar krónu ósanngjarn. En því miður er
samt sem áður útlit fyrir að styrkleiki efnahags-
lífsins endurspeglist áfram í veikri stöðu krón-
unnar. Því hafa neytendur nú hag af innlendri
matarframleiðslu. Vinnslustöðvar landbúnaðarins
og bændur hafa ekki haft uppi hækkanir sem eru
í líkindum við innflutt matvæli. Kenning manna
um hið ofverndaða tollaumhverfi landbúnaðar-
ins á því tæplega við nú um stundir nema ef vera
skyldi að tollverndin haldi matarverði niðri. Um
slíkt er ekki fjallað í fjölmiðlum þessi misserin.
Því eru viðbrögð viðskiptaráðherra við úrskurði
Samkeppniseftirlitsins í máli KS og Mjólku næsta
aulalegur. Þar eru gamlar plötur og gatslitnir fras-
ar spilaðir, algjörlega óháðir veruleika. Enn und-
arlegri er flugeldasýning Samkeppniseftirlitsins
við að svara einföldu erindi.
Hins vegar fagna Bændasamtökin orðum við-
skiptaráðherra um lækkun skulda. Þar kom loks-
ins fram alvöru tillaga. Bændasamtökin skora nú
á lánastofnanir að leiðrétta höfuðstól lána. Það er
skoðun samtakanna að eina raunhæfa aðgerðin
sem getur dugað er að lán verði lækkuð eða for-
sendur þeirra endurskoðaðar. Leiðrétting á lánum
getur leyst fjölmörg mál og komið hagkerfinu í
gang fyrr en ella. Hagsmunir lánastofnana og
lántakenda fara vel saman. Lánastofnanir þurfa
fyrst og fremst að varðveita greiðsluvilja skuld-
ara, að þeir gefist ekki upp. Til að hámarka endur-
greiðslur og verðmæti lánasafna er höfuðatriði
að slaka aðeins á klónni til að tryggja öllum betri
möguleika. Ekki er um það deilt að forsendubrest-
ur hefur orðið og það tjón getur enginn lántakandi
borið. Viðskiptaráðherra sem vildi fara að skera
niður skuldir Mjólku, sem ekki skal mótmælt, á
að taka frumkvæði í slíkri aðgerð.
Lífeyrissjóður bænda,
45% lækkun framlags
Ríkissjóður hefur haft þann hátt á að greiða fram-
lag til Lífeyrissjóðs bænda í staðinn fyrir að bænd-
ur féllu frá hækkun afurðaverðs fyrir mörgum
árum. Framlagið hefur verið hluti af þeirri aðgerð
stjórnvalda að halda vöruverði niðri. Þegar lögum
um þungaskatt var breytt fyrir nokkru og stjórn-
völd lofuðu að bæta réttindi bænda sem þar féllu
niður var framlag til sjóðsins aukið til samræm-
is við hækkuð iðgjöld lífeyrissjóða. Framlag til
sjóðsins hefur í mörg ár ekki verið bundið í samn-
ingum við ríkið en eftir því hefur ítrekað verið
leitað. Það var síðast gert í vor við endurskoðun
á búvörusamningum. Bændasamtökin höfðu
mótmælt við fjárlaganefnd í haust og lagt til að
skerðing á framlögum til sjóðsins færi eftir þeim
forsendum sem þar voru lagðar, enda bændur að
taka á sig miklar byrðar vegna útgjaldasamdrátt-
ar ríkisins. Það skal tekið fram í þessu samhengi
að þetta hefur ekki áhrif á greiðslur til núverandi
lífeyrisþega. Skorað er á stjórnvöld að greiða úr
þessu máli hið fyrsta.
Hátíðarnar framundan
Ársins sem nú er að líða verður vafalaust getið í
sögubókum framtíðarinnar. Landsmenn hafa allir
fundið fyrir kreppunni, atvinnuleysi hefur aukist
og hagur fyrirtækja og heimila sannarlega versn-
að. En fátt er svo með öllu illt að ekki boði nokk-
uð gott. Við verðum að trúa því að landið fari
brátt að rísa og að þjóðin megi læra af hremm-
ingum undangenginna missera. Við erum rík af
auðlindum, eigum mikinn mannauð og síðast en
ekki síst blómlegan landbúnað. Að svo mæltu
eru bændum, fjölskyldum þeirra og öllum les-
endum Bændablaðsins sendar hugheilar jóla- og
áramótakveðjur.
HB
LEIÐARINN
Hefur ekkert breyst?
Milljónatjón varð á minkabúinu
á Skörðugili í Skagafirði í byrj-
un nóvember síðastliðins þegar
minkar sýktust af lungnaveiki
þar. Þúsundir dýra drápust og
ekki varð neitt við ráðið, ekki síst
vegna skorts á lyfjum sem hefðu
getað slegið á veikina. Einar
Einarsson ráðunautur og bóndi á
Skörðugili gagnrýndi í kjölfarið
harðlega að engin lyf skyldu vera
til í landinu til að bregðast við
veikinni, ekki síst vegna þess að
þetta væri ekki í fyrsta sinn sem
þessi sjúkdómur kæmi upp hér á
landi.
Einar sagði í viðtali við Bænda-
blaðið 6. nóvember síðastliðinn
að staðan væri óþolandi. „Maður
spyr sig hver sé ábyrgð lyfjainn-
flytjenda. Það er eitthvað sem þarf
alvarlega að skoða gagnvart þessari
búgrein og hugsanlega er þetta líka
eitthvað sem er óskoðað og van-
metið gagnvart öðrum búgreinum.
Við höfum auðvitað rætt þessi mál
áður en það hefur ekkert gerst. Nú
vona ég að tekið verði á málum,
við munum fara yfir þetta og aðrir
aðilar sömuleiðis til að tryggja að
svona hendi ekki aftur.“
Strandar á því hver eigi að bera
kostnaðinn
Af þessu tilefni sendi Bænda blað-
ið fyrirspurn til Halldórs Run-
ólfs sonar yfirdýralæknis hjá Mat-
væla stofnun þar sem grennslast
var fyrir um hvaða reglur giltu um
lyfjabirgðir vegna dýrasjúkdóma
í landinu. Spurningarnar og svör
Halldórs eru birt hér að neðan.
– Hvað reglur, ef einhverjar,
gilda um lágmarksbirgðir af lyfjum
vegna dýrasjúkdóma í landinu?
"#   $&'$$* síðari breytingum stendur: „Skylt
er lyfjaheildsölu að eiga nægar
birgðir, að mati heilbrigðisyf-
irvalda, af tilteknum nauðsynlegum
lyfjum (Essential Drug List) sem
veitt hefur verið markaðsleyfi fyrir
hér á landi og lyfjaheildsalan annast
dreifingu á.“ Heilbrigðisyfirvöld
hafa hins vegar ekki gefið út lista
yfir tiltekin nauðsynleg lyf. Á hinn
bóginn hafa þau ásamt lyfjafram-
leiðendum, meðal annars í tilvikum
yfirvofandi inflúensufaraldurs í
mönnum, séð um kaup á ákveðnu
magni lyfja og þá hefur ríkissjóður
staðið undir kostnaði við slík lyfja-
kaup. Þetta var til dæmis gert fyrir
um tveimur árum vegna yfirvof-
andi fuglaflensufaraldurs í mönn-
um.“
– Hefur Matvælastofnun yfirlit
um það hvað er til af slíkum lyfjum
á hverjum tíma?
„Nei, ekkert yfirlit eða listi um
slík lyf er til hjá stofnuninni.“
– Ef ekki eru í gildi reglur um
lágmarksbirgðir af dýralyfjum í
landinu, hefur þá komið til tals að
setja slíkar reglur?
„Það hefur komið til tals, en
frekari vinna við það hefur strand-
að á því hver eigi að bera kostnað
af slíku birgðahaldi.“
– Gæti Matvælastofnun stað-
ið fyrir innflutningi á dýralyfjum,
birgðahaldi og sölu þeirra, eða er
það eingöngu á hendi lyfjainnflytj-
enda?
„Slíkt er eingöngu á hendi lyfja-
innflytjenda og lyfjaheildsala sam-
kvæmt. íslenskum lögum.“
Yfirdýralæknir telur nauðsynlegt
að ákveðin lyf séu til
– Er það mat yfirdýralæknis að
nauðsynlegt sé að í landinu séu til
birgðir af ákveðnum lyfjum vegna
dýrasjúkdóma, burtséð frá mark-
aðslegri hagkvæmni slíks birgða-
halds?
„Það er álit yfirdýralæknis að
það sé nauðsynlegt að í landinu
séu til ákveðnar birgðir af ákveðn-
um dýralyfjum, þá bæði sýklalyf
og eins lyfjum til meðhöndlunar
á framleiðslusjúkdómum, til að
mynda doða og súrdoða í kúm.“
– Hefur skortur á dýralyfjum í
einhverjum tilfellum valdið veru-
legu tjóni á búfé á undanförnum
árum?
„Yfirdýralækni er ekki kunnugt
um verulegt tjón af þeim völdum
en ekki hefur verið gerð nein sér-
stök könnun þar að lútandi.“
– Hefði mátt draga úr minka-
dauða á Skörðugili í Skagafirði
ef tiltæk hefðu verið lyf í landinu
strax og veikin var greind?
„Það er hugsanlegt en þess ber
að geta að sjúkdómsvaldurinn í því
tilfelli er þekktur fyrir að vera erf-
iður í meðhöndlun með lyfjum og í
framtíðinni ættu loðdýrabændur að
bólusetja dýr sín við sjúkdómnum,
að minnsta kosti á þeim svæðum
sem hann hefur verið að stinga sér
niður á.“
fr
Ekki til listi yfir nauðsynleg dýralyf
Engar upplýsingar eru til um birgðastöðu dýralyfja í landinu